Siirt’te gezilecek yerler
Tarihte “Saird” ve “Seert” gibi isimlerle bilinen Siirt, sıcak ve misafirperver insanları, özenle korunmuş kültürel mirası ve antik çağlarda günümüze ulaşan kalıntılarıyla görülmeye değer. Ayran aşı ve fıstık başta olmak üzere pek çok yöresel lezzeti bünyesinde barındıran şehir, Mezopotamya coğrafyasının en çok ziyaret edilen şehirlerinden biri olarak öne çıkıyor. Tillo Kalesi’nden Veysel Karani Türbesi’ne Erzen Ören Yeri’nden Ulu Camii’ye birçok destinasyonu içine alan gezilecek yerler listemize geçmeden önce Siirt seyahatinde sana yardımcı olacak birkaç soruyu da yanıtlayalım.
Siirt’te ne yenir?
Siirt seyahatin sırasında Siirt kiteli, büryan kebabı, ismeket köfte, perde pilavı, arap dolması, mumbar, meyir çorbası ve aside tatlısı gibi birbirinden güzel lezzetlerin tadına bakmanı öneriyoruz.
Siirt’ten ne alınır?
Siirt gezinde sevdiklerine ve kendin için saça ve cilde iyi geldiği bilinen bıttım sabunu alabilirsin. Ayrıca Siirt battaniyesi, Siirt fıstığı ve Pervari balı da Siirt’ten alınacaklar arasında.
Siirt’e hangi ayda gidilir?
Dört mevsimin belirgin bir şekilde yaşandığı, karasal iklimin etkili olduğu Siirt seyahatini ilkbahar ve sonbahar aylarında yapmanı öneriyoruz.
1. Veysel Karani Türbesi
Baykan ilçesinde olmasına rağmen Siirt şehir merkezinden kolayca ulaşım sağlanabilen Veysel Karani Türbesi, şehre gelen ziyaretçilerin listelerinde öncelik verdiği yerlerden biri durumunda. Adından da anlaşılacağı üzere Veysel Karani’nin kabrinin bulunduğu bu türbe, sene boyunca kalabalık gruplarca ziyaret ediliyor. Türbeyi ziyaret etme konusunda herhangi bir ücret talep edilmiyor. Şehrin en değerli kültürel, tarihi ve dini mekânları arasında olan Veysel Karani Türbesi’nin inşa tarihi kesin şekilde bilinmiyor.
Zaman içerisinde çok defa restorasyon işleminden geçen bu değerli türbede yatan zat, İslam aleminin en önemli alimlerden biri olarak öne çıkıyor. Türbenin içerisinde yer alan süslemeler genel olarak Osmanlı sanatından izler barındırıyor. Bu nedenle türbenin Osmanlılar döneminden kaldığı düşünülüyor. Veysel Karani Türbesi’nin çiçeklerle donatılmış geniş bahçesi, ziyaretçilerin huzur verici bir atmosferle karşılaşmalarına neden oluyor. Türbeye ait son restorasyon 2001 senesinde gerçekleştirilmiş.
2. Siirt Ulu Camii
Siirt’in bir diğer önemli dini mekanı olan Siirt Ulu Camii, kudretli görünümüyle ziyaretçilerinde hayranlık uyandırıyor. Kitabesi olmadığı için tam olarak inşa edildiği dönem hakkında bir bilgi yoktur ancak yine de caminin yaklaşık 1000 yıllık bir geçmişe sahip olduğu tahmin ediliyor. Ayrıca Irak Selçuklu hükümdarı olan Muhammed Tapar’ın kendi döneminde camiyi yenilediği biliniyor.
Öte yandan geçtiğimiz yüzyıl içerisinde; 1905, 1957 ve 1980 yılları arasında çeşitli onarımlardan geçmiş olan Siirt Ulu Camii, genel itibarıyla Selçuklu mimarisini anımsatan detaylara sahip. Kubbeleri taşıma görevine sahip olan orta ayaklarla beraber minare kısmı orjinalliğini koruyor. Özellikle dış cephedeki taş işçiliğine yakından tanıklık etmek adına tarihi camiyi ziyaret edebilirsin.
3. Tillo Kalesi
Son derece geniş bir manzarayla karşı karşıya gelme şansı sunan Tillo Kalesi ve Cam Seyir Terası, yapılan düzenlemeyle beraber şehrin cazibe noktalarından biri olmayı başarıyor. Çevre ilçelerden de ziyaretçi çeken tarihi kale, müthiş bir vadi ve çayı karşılıyor. Sunduğu etkileyici manzara sayesinde özellikle de fotoğraf sanatçılarının uğrak yeri olan Tillo Kalesi ve Cam Seyir Terası, haftanın her günü ücretsiz bir şekilde ziyaret edilebiliyor.
2006 senesinde açılışı yapan bölge, Baton Vadisine son derece yakın. Dicle Kalkınma Ajansı’nın katkıları ile oluşturulan bu turistik alan, Siirt’in Tillo ilçesinde konumlanıyor. Osmanlı Dönemi’nden miras kalan kaleye aynı anda 30 kişinin çıkmasına izin veriliyor. Ziyaretçileri uçurumun kenarında enfes bir manzarayla buluşturan terasın yerde yüksekliği tam 1100 metre.
Her gün 09.00 ile 17.00 saatleri arasında ziyaret edilebilir.
4. Sağlarca Kaplıcası
Siirt’in Eruh ilçesinde bulunan Sağlarca Kaplıcası, şehrin doğal güzelliklerinden biri olarak dikkat çekiyor. Siirt şehir merkezine yaklaşık 17 km uzakta olan kaplıcanın suyu genel olarak 33-37 derece aralığında. Kaplıcada yer alan şifalı suların kireçlenmeden kas yorgunluğuna pek çok rahatsızlığa karşı etkili olduğu düşünülüyor. Alınacak hizmetin içeriğine bağlı olarak ücretler değişebiliyor. Buranın bir diğer adı ise Billoris Kaplıcaları. Tam olarak Sağlarca adlı köyde yer alan bu popüler kaplıca, kalsiyum ve sodyum açısından son derece zengin. Aynı bölgede yer alan Baton Vadisindeki mağara, kaplıcanın kaynağını oluşturuyor.
5. İbrahim Hakkı Hazretleri Türbesi
Şehirdeki pek çok turistik destinasyon gibi Tillo ilçe sınırlarında yer alan İbrahim Hakkı Hazretleri Türbesi, inanç turizminde önemli bir değere sahip. Türbenin UNESCO tarafından Dünya Mirası Geçici Listesinde kendine yer bulduğunu söyleyelim. İbrahim Hakkı Hazretleri, Türk alim ve mutasavvıf olarak biliniyor. Erzurum doğumlu bu değerli zat, 18’inci yüzyılda yaşamış ve “Marifetname” adlı eseri yazmış. Hocası olan İsmail Fakirullah’ın türbesi de bugün aynı yerde bulunuyor.
6. Derzin Kalesi
Baykan ilçesindeki Derzin Kalesi, tam olarak Adakale Köyü içerisinde konumlanıyor. Köye ziyaret etmeye değer yerlerden biri olarak öne çıkan Derzin Kalesi, alanı rahat bir şekilde görmene olanak tanıyor. Kayalık bir alanın üzerine inşa edilmiş olan bu ihtişamlı kale, müthiş bir doğa manzarası sunuyor. Bizans Dönemi’nden bugüne taşınan kalenin gözetleme kuleleri hala mevcut. Şehir merkezinin 60 km uzağındaki Derzin Kalesi, ücretsiz şekilde ziyaret edilebiliyor. Adını Derzin Beyliği’nden alan kaleye Baykan ilçe merkezindeki dolmuşlarla ulaşmak mümkün.
7. Botan Çayı
Siirt’in bir diğer doğal güzelliği olan Botan Çayı, aynı adı taşıyan vadiyle özdeşleşmiş bir yer. Karşısına tarihi kaleleri ve seyir teraslarını alan bu ünlü çay, Siirt mağaralarına da oldukça yakın bir konumda. Bölge halkı, şehrin sembolik mekânlarından biri olan Botan Çayı’nı piknik yapmak için de sıklıkla kullanıyor. Aynı zamanda Dicle’nin bir kolu olarak da bilinen bu çay, Siirt dışında Batman ve Şırnak gibi şehirleri de içine alıyor.
Adını önemli bir beylik olan Botan Beyliği’nden alan bölge, Ksenofon’un “Anabasis” isimli eserinde de geçiyor. Farklı şehirler arasında uzun bir yolculuk yapan Botan Çayı’nda kano başta olmak üzere pek çok aktivite gerçekleşiyor. Kaynağını bölgedeki dağlardan alan çay, Çatak Çayı ile Büyükdere ve Çukurca köylerinde birleşiyor.
8. Siirt Saat Kulesi
Siirt’in bir başka sembol mekanı olan Siirt Saat Kulesi, tam olarak Hükümet Caddesi’nde bulunuyor. Şehrin en işlek alanlarında birinde konumlanan tarihi kulenin tarihi 1975 senesine uzanıyor. Turistik açıdan cazip birçok destinasyon, Saat Kulesine yürüme mesafesinde. Fakat bu kulenin, 1905 senesinde inşa edilen orijinal saat kulesi olmadığını belirtelim.
O dönem Alaaddin Paşa tarafından yaptırılan kule zaman içinde yıkılmış ve yerine 1975 senesinde bugünkü kule inşa edilmiş. Fakat yeni saat kulesinin, orijinal olan yapıya sadık kalınarak tasarlandığını söylemek mümkün. İki renkli kesme taşların kullanıldığı Siirt Saat Kulesi, hatıra fotoğrafı çekmek adına oldukça ideal. Toplamda 6 katlı olan kulenin hemen karşısında Vilayet Konağı yer alıyor.
9. Rasıl Hacar
Şehir merkezinde yer alan Rasıl Hacer, Siirt’te rastlayabileceğin etkileyici kanyonlar arasında bulunuyor. “Delikli Taş” olarak da bilinen Rasıl Hacar, Botan Çayını doğrudan gören bir açıya sahip. Siirt’in güney bölümündeki bu devasa kanyon, 400 metreye yakın bir yüksekliğe sahip. Şehir merkezine 4 km uzaklıkta olan Rasıl Hacar, kireç taşlarının yüzlerce yıl önce oyulması neticesinde ortaya çıkmış. Ayrıca insan yapımı birkaç mağara da aynı alanda ziyaretçilerle buluşuyor. Kanyon, son zamanlarda yamaç paraşütü tutkunları için cazip bir alan olarak değerlendiriliyor.
10. Taşbaşı Mağarası
Botan Vadisi’ni tepeden görme ayrıcalığına sahip olan Taşbaşı Mağarası, Siirt’in en özel manzaralarından birine sahip. 350 metrelik bir yüksekliğe sahip olan doğal mağara, yıllar içerisinde kireç taçlarının oyulması neticesinde ortaya çıkmış. Bir dönem yaşam alanı olarak da kullanılan Taşbaşı Mağarasının hemen yanında büyük bir kaya yer alıyor. Atlama taşı olarak bilinen bu büyük kayadan atlayan gençlerin cesaretlerini kanıtladıkları düşünülüyor. Mağara içerisinde yer alan ufak bir pencere ise diğer mağaralara geçiş için kullanılıyor.
Kampanyalar
11. Zemzemil Hassa Hatun İbadethanesi
Siirt’in ender külliyelerinden biri olan Zemzemil Hassa Hatun İbadethanesi, Tillo ilçesinde bulunuyor. Tarihi külliye içerisinde ibadet etmek mümkün. İsmini Sultan Mahmut’un eşi Zemzemil Hassa Hatun’dan alan yapı, ücretsiz ziyaret ediliyor. Zemzemil Hassa Hatun, yaşamını zikir ve ibadet ile geçirmiş değerli bir isim olarak biliniyor. 1765 senesinde doğup 1852 senesinde ölen Zemzemil Hassa Hatun, aynı zamanda Şeyh Mustafa Fani Hazretleri’nin de kızı. Tepelik bir bölge üzerinden konumlanan bu külliyeye 1800’lerin sonlarında Bediüzzaman’ın geldiği ve Kubbe-i Hasiye adı verilen kubbede zaman geçirdiği söyleniyor.
12. Kalatül Üstad Kalesi
Tillo Güneş Hadisesi ile meşhur olan kale, ulaşım açısından oldukça rahat bir konumda. Ayrıca şehirde yer alan diğer kalelere kıyasla Kalatül Üstad Kalesi'ne çok daha kolay şekilde çıkabilirsin. Güneş Hadisesi olarak bilinen durumdan etkilenen yerlerden biri olan kale, mistik bir atmosfere sahip. Türbenin 2 km uzağında yer alan Kalatül Üstad Kalesi, İbrahim Hakkı Hazretleri tarafından inşa edilmiş. Ufak bir pencerenin yer aldığı kale, nişangâh olarak kullanılmış. Kale, İbrahim Hakkı Hazretleri’nin bilimsel birikimini ve maharetini yansıtıyor. Manzarası nedeniyle de ziyaret edilen bu yapıya dair son restorasyon 2011 senesinde gerçekleşmiş.
13. Siirt Mağaraları
Şehir merkezine yaklaşık olarak 15 km uzaklıkta olan Siirt Mağaraları, Botan Vadisi sınırlarında konumlanıyor. Tabiat güzelliklerine ilgi duyan biriysen, buradaki mağaralarda vakit geçirmekten epey keyif alabilirsin. Esasen kalkerli yapısından kaynaklı olarak şehrin pek çok bölgesinde bu tip mağaralarla karşılaşmak mümkün.
Oluşumu binlerce yıl öncesine dayanan mağaraların bir zamanlar bölge halkı için ev olarak da kullanıldığı biliniyor. Girişlerin ücretsiz olduğu mağaraları her saatte ziyaret etmek mümkün. Orijinal dokusuyla büyüleyici bir atmosfer yaratan mağaralar, suyun aşındırması neticesinde eriyen kalkerler olarak karşımıza çıkıyor.
14. Çemikari Yaylası
Pervari ilçesinde yer alan Çemikari Yaylası, seni tam anlamıyla cennetten bir köşeyle buluşturuyor. Şehrin en güzel tabiat güzelliklerinden biri olarak kabul edilen bu yayla, merkeze yaklaşık 1.5 saat uzaklıkta. Bilhassa uzun doğa yürüyüşleri yapmak ve piknik yapmak adına oldukça ideal bir yer olan Çemikari Yaylası, yaz aylarında bölge halkından büyük bir ilgi görüyor. Yayla aynı zamanda ülke genelinde bilinirliği olan karakovan balının yoğun şekilde üretildiği yerlerden biri durumunda. Bu bal aynı zamanda “Pervari Balı” markasıyla tescillenmiş. Bu arada “Siirt Fıstık Festivali” her sene yaylada organize ediliyor.
15. Kormas Kalesi
Şehir merkezine yaklaşık 34 km uzaklıkta olan bu tarihi kalenin Bizans döneminden miras kaldığı tahmin ediliyor. Orijinal yapısını tam anlamıyla koruyamayan yapı, ziyaretçiler tarafından genellikle bir şatoya benzetiliyor. Hem Selçuklu hem de Osmanlı dönemlerinde aktif şekilde kullanılan Kormas Kalesi, “İncekaya” adılı köyde konumlandığı için zaman zaman bu isimle anılıyor. 1702 senesinde yenileme çalışmalarının yapıldığı kalenin pek çok odası bulunuyor. Bunlar arasında sarnıç, hamam, ambar ve imaret gibi bölümler öne çıkıyor. Define avcılarından dolayı yıkılmaya yüz tutmuş bir halde olsa da bu Orta Çağ kalesi, bölgede hala sıklıkla ziyaret ediliyor.
16. Erzen Ören Yeri
Oldukça büyük bir alan yayılan Erzen Ören Yeri, Kurtalan bölgesinde yer alıyor. Hemen hemen şehrin pek çok noktasından Erzen ilçesindeki bu ören yerine doğru hareket eden minibüsler söz konusu. Siirt’in ilk yerleşim yeri olması nedeniyle oldukça önem verilen bu alanda sene boyunca araştırmalar devam ediyor. Şehir merkezinin 65 km uzağında yer alan tarihi destinasyon, Batman il sınırına da son derece yakın. Malazgirt Savaşı’ndan sonra Türklerin yerleştikleri ilk yerlerden biri olan Erzen Ören Yeri’nde çok sayıda arkeolojik kalıntı ve gözetleme kuleleri bulunuyor. Gökdoğan ve Bozhöyük köylerinin hemen ortasında bulunan ören yerini ücretsiz şekilde ziyaret etmek mümkün.
17. Şeyh’ul Hazin Hazretleri Makamı
Şeyh’ul Hazin, Siirt şehri ve tarihi için oldukça önemli bir zat olarak kabul ediliyor. Özellikle Ulu Camii içerisinde verdiği vaazlarla bilinen Şeyh’ul Hazin türbesi, Dereyamaç içerisinde bulunuyor. Şeyh’ul Hazin Hazretleri’nin yaşadığı dönemde 40 gün boyunca ara vermeden vaaz verdiği rivayet ediliyor. 1800’lü yılların ortasında yaşayan Şeyh’ul Hazin türbesi, şehir merkezine 6 km uzaklıkta bulunuyor.
18. Şirvan Kalesi
Adından da anlaşılacağı üzere Şirvan içerisinde yer alan bu önemli kale, aynı zamanda Küfre Kalesi olarak da biliniyor. Adeta kartal yuvasını andıran bir açıyla şehri görebileceğiniz kale, manzarası ile herkesi büyülemeyi başarıyor. Büyük bir kayanın üstünde yer alan Şirvan Kalesi, günün her saati ücretsiz şekilde ziyaret edilebiliyor. İlçe merkezine yaklaşık 4 km uzaklıkta bulunan tarihi yapıdan geriye yalnızca kale duvarları kalmış durumda.
19. İrun Kalesi
Şirvan ilçesindeki İrun Kalesi, dağın yüksek noktalarında konumlanıyor. Bu açıdan İrun Kalesi’ne çıkmak biraz zahmet istiyor. Fakat hemen aşağısından nehir geçen bu etkileyici kaleden manzaraya bakmak için fazlasıyla değer. Turistik gezi rotalarında kendine yer bulan İrun Kalesi, ilçenin kuzeyinde bulunuyor. Yeraltı tüneliyle de bağlantısı bulunan tarihi kalenin inşa tarihi bilinmiyor ancak 12’nci yüzyılda yaşayan Atabeg Nurettin Zengi döneminden kaldığı tahmin ediliyor. Doğu yönüne giden yolun güvenliğini sağlayan İrun Kalesi’nin, tarih boyunca Artuklular, Akkoyunlular, Safeviler ve Osmanlılar tarafından kullanıldığı düşünülüyor.
Sana bir sonraki rota önerimiz ise Siirt’e komşu olan Bitlis. Siirt seyahatin sonrasında uğrayabileceğin Bitlis’te gezmen gereken yerleri keşfetmek içinBitlis’te gezilecek yerlerseni bekliyor.
