Ülkemiz kebaplardan salatalara, çorbalara ve tatlılara kadar birbirinden nefis tatların adresi. Üstelik aynı zamanda üç tarafı denizlerle çevrili olan yurdumuzda hepsi birbirinden lezzetli balıklar da var. Türkiye'de mutlaka tadına bakmanı istediğimiz o lezzetli balıklar hangileri merak ediyorsan bu yazı tam senlik.
Ülkemizde genellikle Akdeniz ve Ege kıyılarında tutulan bu lezzetli balık aynı zamanda ağırlığı sayesinde en doyurucu seçeneklerden biri. Ağırlığı 180 grama kadar ulaşan çipuraya ''lidaki'' adı veriliyor. 200 gram ve üzerinde ağırlığa ulaşan lidakiler ise çipura olarak anılıyor. Genellikle ızgarada pişirilen çipuraya Akdeniz kıyılarında tatilini yaparken hemen hemen tüm balıkçılarda rastlayabilirsin. Sayıları fazla olmasa da zaman zaman Karadeniz'de de tutulabilen çipurayı İstanbul'da da birçok balıkçıda tatman mümkün.
Adı Karadeniz ile özdeşleşen hamsi de yurdumuzda tadabileceğiniz en lezzetli balıklardan biri. Kızartmadan buğulamasına, ızgaradan pilavına çok farklı şekillerde sunulan hamsileri İstanbul Boğazı'nda da tutmak mümkün. Ancak birçok kişiye göre buradan tutulan hamsilerin boyu daha büyük ve Karadeniz'de tutulanlar kadar lezzetli değil. Aralık ve ocak ayları en leziz hamsileri tadabileceğin dönem.
Sıcak yaz ayları geldiğinde taze taze tadabileceğin en lezzetli balıklardan bir diğeri levrek. Hem Akdeniz hem de Karadeniz hem de Ege kıyılarında tutulan levrekler az yağlı eti ve tadına doyulmaz lezzeti ile biliniyor. Ülkemizde çok sayıda tutulduğundan başta Avrupa ülkeleri olmak üzere yurt dışına da ihraç edilen levreğin ızgarası, buğulaması ve tuzda pişirilmiş versiyonu çok seviliyor. Mayıs ayından eylül sonlarına kadar geçen dönem levrek için en iyi zaman aralığı.
Balık tezgahlarında kırmızı rengi ile hemen diğerlerinden ayrılan iskorpitin tadı da en az rengi kadar farklı. Levrek ve çipura kadar bol etli olmayan iskorpitin lezzet konusunda ise herhangi bir eksik tarafı yok. Dış yüzeyinde bulunan dikenleri nedeniyle yakalandığında dikkat edilmesi gereken iskorpit eğer bu konuda özensiz olunursa kızarıklık yapabiliyor. Genelde kumluk yerlerde tutulabilen iskorpit çorbası, yahnisi, buğulaması, pilakisi ve ızgara filetosuyla ünlü. Ülkemizde hem Akdeniz’de hem de Karadeniz’de iskorpit balığı tutulabilir.
Halk arasında kısaca barbun olarak da bilinen barbunya kırmızı renkli ve sarı yüzgeçli görüntüsü ile hemen diğer balıklardan ayrılan türlerden biri. Genellikle boyları 17-20 santimetre civarında olan bu balığı tezgahlarda kırmızıya yakın pembe rengi ile ayırabilirsin. Eğer çipura ve levrek gibi büyük balıkları seviyorsan barbun senin için çok doğru bir seçim olmayabilir ancak yanında salata ve mezelerle birlikte bir şans verirsen buna pişman olmazsın. Sıcak ve ılık denizlerde avlanması mümkün barbunya balığı kumlu ve çamurlu diplerden ziyade kayalık alanlarda yaşar.
Yassı balıklardan biri olan kalkan, sadece tadı ile değil, görüntüsüyle de çok farklı bir tür. Gözleri vücudunun solunda yer alan kalkan, denizin derin bölgelerinde yaşıyor ve boyu bir metreye kadar ulaşabiliyor. Genellikle tavada pişirilerek servis edilen kalkan ülkemizde en sevilen balık türlerinden. Fiyatı da diğer balıklara kıyasla daha yüksek olan kalkanı birçok balıkçıda tadabilirsin. Eğer kalkanı kendin hazırlayacaksan pişirmeden önce dış yüzeyinde bulunan düğmeleri ayıklamayı unutma.
Misinayı koparacak kadar keskin dişleri ile ünlü olan lüfer aynı zamanda ''denizlerin kraliçesi'' olarak da biliniyor. Lezzeti ile adının hakkını veren lüferin parlak cisimlere karşı dayanılmaz bir ilgisi var. Bu nedenle lüfer avlarken genellikle iyice parlatılmış zokalar kullanılıyor. Büyüklüğüne göre defne yaprağı, çinekop, kaba çinekop, sarı kanat, lüfer, kaba lüfer veya kofana gibi isimlerle adlandırılan lüferin her bir türü birbirinden lezzetli ve karşı konulmaz. Genellikle İstanbul Boğazı'nda avlanan bu leziz balığı başta iki kıtayı birleştiren bu şehir olmak üzere ülkemizin birçok yerinde tadabilirsin.
İstavrit, İstanbulluların iyi bildiği bir balık türü. Av sezonu başladığında ilk olarak istavrit yemeye başlarız. Marmara’da amatör balıkçıların yakaladıkları küçük boy istavritlere kıraça denir. Karadeniz’de daha büyük türlerine de rastlanabilir. İstavritin en yoğun ve lezzetli olduğu dönemler kasım ile şubat ayları arasında. Özellikle Marmara’da balık yaz mevsimi boyunca bulunabilir. Balık türü, Marmara ve Karadeniz dışında Ege Denizi’nde de avlanabilir. Küçük bir balık olduğu düşünülse de aslında obur bir balık türü olduğu söylenebilir. Ülkemizde yakalanan en büyük istavrit 9 kilo 200 gram büyüklüğünde.
Kasım aralık aylarında bolca bulunan palamut en uygun fiyatlı balık türlerinden biri. Tavası yağlı gelebilir fırında ya da ızgarası yapılır. Uskumru, torik, orkinos familyasından olan palamudun 20-30 cm olan boyuna çingene palamudu da denir. Ülkemizde Akdeniz’de ve Karadeniz’de görülen bu lezzetli balık dünyada ise Atlantik Okyanusu’nda bol miktarda bulunuyor. Sürüler halinde gezen ve uzun göçler yapmaya yatkın palamut balıklarını kış mevsiminde bol bol tüketebilirsin.
Tavuk etine benzerliğiyle dikkat çeken mezgit çocukların da sevdiği bir balık türü. En çok tavası meşhur. Fileto şeklinde de pişirilir. Mısır ununa bulanarak da yapılabilir. Ortalama 20-40 cm boyunda olur. Karadeniz ve Marmara sularında bol miktarda bulunur. Denizin yaklaşık 40 metre derinliğinde yaşayan mezgit balıkları küçük yüzey balıklarını avlayarak beslenmek için yaşadıkları bölgenin üstüne de çıkar.
Türkiye’de en çok Akdeniz’de sonrasında Marmara ve Karadeniz’de görülen torik halk arasında palamut balığının büyüğü olarak biliniyor. Kısa sürede büyüdüğü için konserve balıkçılığında sıklıkla tercih edilen torik balığının boyu 1 metreye ulaşabiliyor. Eti çok lezzetli bir balık olduğu için torik, sezon boyunca çok sık tüketilen bir çeşit. Üreme dönemi mayıs ayı olan balığın sezonu ağustos ayında açılıyor.
Ülkemizde Kuzey Ege’de avlanan Sardalya lezzetli ve uygun fiyatlı balıklardan biri. Sürüler halinde yaşayan balık, hamsinin yakın akrabalarından biri olarak biliniyor. Konservesi ile ünlü bir balık olan sardalya balık yağı ve balık unu yapımında da önemli bir başrol. Akdeniz’deki sardalyaların 15-20 cm olduğu, okyanuslardaki sardalyaların ise 30 cm olduğu bu türle ilgili bilinenlerden birkaçı. Türkiye’de de bol miktarda bulunan balık özellikle İspanya, Malta ve Portekiz’de çok popüler. Bu balığın ızgarası, kağıt kebabı, pilakisi çok lezzetli oluyor.
Ülkemizde Akdeniz’de ve Karadeniz’de avlanan dünyada ise Kuzey Atlantik Okyanusu’nda bolca bulunan uskumru, en meşhur sokak yemeklerinden balık ekmeğin başrolü. Yüksek miktarda omega 3 bulunduran balık uzun gövdeli ve sivri burunlu. Maksimum 3,2 kiloya ulaşabilen bu lezzetli balığın uzunluğuysa ortalama 30 cm. Daha yağlı bir yapıya sahip olduğu için uskumruyu kasım ve aralık aylarında tüketmek daha mantıklı.
Ülkemiz denizlerinde bulmanın mümkün olduğu mercan balığı, fırında pişirildiğinde eşsiz bir ziyafete dönüşen balık çeşitlerinden biri. Yumuşak eti ile tadanların keyifle yediği mercan balığı, pembeye yakın bir renkte. 90 cm boya ulaşabilen mercan çok yağlı bir balık olmadığı için diyet yapan kişiler için de ideal bir seçenek. Hafif tadı ile tercih edenlerin tekrar tekrar tattığı mercan balığını buğulayarak salata ile servis edebilir ve eşsiz bir ziyafetin tadını çıkarabilirsin.
Ege ve Akdeniz’de bol miktarda bulunan dil balığı her mevsimde yenilebilen lezzetli ve besleyici bir balık çeşidi. Asimetrik görünümüyle dikkat çeken dil balığı açık kahverengi tonlarında. Kamuflaj yeteneğine sahip sayılı canlılardan biri olması da dil balığını öne çıkan bir diğer özelliği. Çok fazla hareket etme yeteneği olmayan dil balıklarının göç yetenekleri bir hayli kısıtlı. Türle ilgili en garip rivayet dil balığı yiyen kişilerin sesinin güzelleştiği inancı. Buğulaması, ızgarası ve fırınlanmış hali enfes olur.
Bu arada balık avlamakla da ilgileniyorsan İstanbul'da balık tutulacak en iyi yerler yazımızı inceleyebilirsin.