Selimiye Camii’nin çok bilinmeyen 9 özelliği

Mimar Sinan’ın ustalık eseri olarak adlandırdığı, yapılışından itibaren birçok özelliği bünyesinde barındıran Selimiye Camii gerek yapı planı gerekse efsaneleri ile ziyaretçilerini şaşırtıyor. UNESCO Dünya Mirası Listesi’nde yer alan ve Dünya Mirası olarak tescillenen Selimiye Camii Osmanlı mimarisinin en güzel örnekleri arasında yer alıyor. Edirne’nin tam kalbinde yer alan Selimiye Camii minareleri, kubbesi, iç süslemeleri ve kadim tarihi ile ziyaretçilerini büyülüyor.

1568-1574 yılları arasında inşa edilen cami, Mimar Sinan'ın yaşamının son dönemlerine denk geliyor. Selimiye Cami onun ustalığının ve estetik anlayışının zirvesini temsil eder. Cami, dönemin padişahı II. Selim'in emriyle inşa ediliyor ve saltanatı sırasında caminin yapılması için büyük bir çaba gösteriliyor. Selimiye Caminin büyüklüğü ve görkemi, Osmanlı İmparatorluğu'nun gücünü temsil ediliyor.

Hadi gelin Kanuni Sultan Süleyman tarafından ‘ser mimaran-ı cihan ve mühendisan-ı devran" (cihan mimarlarının ve devrin mühendislerinin başkanı) olarak adlandırılan Mimar Sinan tarafından yapılan Selimiye Camii’nin bilinmeyenlerini keşfedelim.

1- Kubbesinin doğu-batı aksı ve iç yüksekliği Ayasofya’dan büyüktür

Selimiye Camii’nin Mimar Sinan’ın ustalık eseri olmasının birçok sebebi var. Dünya mimarlık tarihine geçmiş bu yapının gerçek bir dehaya sahip olduğunu kanıtlarla görmek de mümkün. Öyle ki Mimar Sinan’ın 80 yaşında yaptığı Selimiye Camii ince matematik hesaplara dayanıyor. Ve kubbesinde şimdiye kadar kullanılmamış bir teknik kullanılıyor. Tek bir kubbeye devasa bir yapıyı oturtan Mimar Sinan’ın hesabı bugün bile tartışılıyor.

Osmanlı tarihinin en büyük kubbesi olan Selimiye’nin kubbesinin yüksekliği, yerden 14 kat yüksekliği bulunan bir bina kadardır. Selimiye Camii’nin kubbesi 31.30 cm’tir ve kalem işi tekniği ile süslenmiştir. Bu muazzam kubbede İhlas suresi yer alır ve şöyle yazar: ““De ki: O, Allah birdir. Allah, sameddir.”

Pek çok yerde yazan ‘Selimiye’nin kubbesi Ayasofya’dan büyüktür’ bilgisi ise görece doğrudur. Çünkü Ayasofya’nın kubbesinden büyük olarak gösterilen Selimiye Camii’nin aslında bu unvanı almasında Ayasofya’daki statik bir hata yatar. Esasen Ayasofya’nın kubbesi tek bir çapa sahip değildir. Bu bilgi sadece kubbenin doğu batı aksı ve kubbe içi yüksekliği için doğrudur.

Selimiye'nin kubbesinde kullanılan teknik daha önce hiçbir cami veya dini yapıda eşine rastlanmamış bir tekniktir. Bu teknik sanayi öncesi mimaride ve tek kubbeli mekan yapılarında doruk nokta olarak kabul edilir. Ve Selimiye Camii’nin kubbesi altın orana sahip olan nadir örneklerden biridir.

2-Yapımı Avusturya-Macaristan savaşı sırasında devam etmiştir

Selimiye Camii, sadece bir mimari yapıdan ibaret değil, aynı zamanda Osmanlı İmparatorluğu'nun önemli anılarına ve hikayelerine de ev sahipliği yapmış bir tarihtir. Selimiye Camii, II. Selim'in tahta çıkışına ve dönemin önemli olaylarına da tanıklık eder ve Osmanlı İmparatorluğu'nun en görkemli dönemlerinden birinde inşa edilmiş olup dönemin gücünü ve büyüklüğünü yansıtan bir simge olarak kabul edilir. Caminin inşası sırasında Avusturya-Macaristan İmparatorluğu ile Osmanlı İmparatorluğu arasında savaş yaşanmıştır. Bu dönemde, inşaatın devam etmesi ve tamamlanması için zorlu koşullar altında çalışmalar yürütülmüştür. Cami, bu zorlu dönemin anılarına da tanıklık ediyor.

3- Kanuni Sultan Süleyman'a ağıt niteliğindedir

Selimiye Camii Osmanlı İmparatorluğu'nun en ünlü padişahlarından biri olan Kanuni Sultan Süleyman'ın ölümünün ardından yapılmıştır. Kanuni Sultan Süleyman’ın ölümünün ardından tahta geçen II. Selim tarafından yaptırılan Selimiye Camii, Kanuni tarafından yaptırılan Süleymaniye Camii’ne benzer. Bu açıdan bakıldığında Selimiye Camii aslında Kanuni Sultan Süleyman'ın ölümüne bir ağıt olarak da görülebilir.

4- İnce düşünülmüş ışık hesaplamalarına sahiptir

Caminin inşasında matematiksel hesaplamaların ve mühendislik kurallarının Mimar Sinan tarafından ustalıkla kullanıldığı bilinir. Mimar Sinan’ın binanın yapımı ve taşıyıcı sistemini hesaplamak için ileri düzeyde mühendislik bilgisi kullandığı aşikar. Caminin dış cephesi klasik Osmanlı süslemeleri ve geometrik desenlerle süslü olup görenleri kendine hayran bırakıyor. Ancak asıl büyü, iç mekânda ortaya çıkıyor. Cami, dört devasa sütunun taşıdığı kubbesiyle dikkat çekerken, Kubbenin altında, altıgen bir iç yapı yer alır ve bu da camiye benzersiz bir akustik özellik kazandırır. Işığın, en iyi şekilde yansıtan devasa pencere ve kubbe caminin içini aydınlatır.

5-Mimar Sinan ters lale motifi ile mizahını konuşturmuştur

Selimiye Camii’nin günümüzde müezzin mahfilinin olduğu yerde daha önce bir lale bahçesi bulunurmuş. Arsa sahibi hiçbir şekilde burayı satmaktan yana değilmiş. Gel zaman git zaman ancak ve ancak camide kendisini hatırlatacak bir lale motifi olursa arsayı satacağını belirtmiş. Bunun üzerine Mimar Sinan lale motifi nakşetmeyi kabul etmiş. Fakat laleyi ters olarak yapıya kazımış. Böylece arsa sahibinin ne kadar ters ve aksi bir insan olduğunu bugüne kadar taşımayı ince bir üslupla başarmış.

6-Edirne’nin her yerinden görülebilir

Selimiye Camii’nin en büyük özelliği Edirne’nin her yerinden görülebilir olmasıdır. II. Selim’in neden Edirne’yi seçtiği kesin olarak bilinmese de kuvvetle ihtimal uzun zaman Edirne’de ikamet etmesi ve burayı sevmesi büyük bir faktör olmuştur. Edirne’nin tam merkezinde yer alan Selimiye Camii, şehrin her yerinden görülebilir.

7-Eğimli bir araziye kusursuz bir şekilde inşa edildi

Selimiye Camii’nin yapılışında Horasan harcı kullanılmıştır. Uygarlık tarihinin çok kullanılan kadim tekniklerinden biri olan Horasan harcı kireçten oluşan harca göre daha dayanıklıdır. Farklı malzemelerden oluşturulan Horasan harcında Mimar Sinan’ın devekuşu yumurtası kullandığı rivayet edilse de bu bilgi kanıtlanmamıştır. Caminin dikkat edilecek noktası Mimar Sinan’ın deprem için tüm tedbirleri almış olmasıdır. Mimar Sinan caminin tabanında da özel bir taban harcı kullanmış, zeminin sağlamlaşması için kazıklarla toprak sıkıştırılmıştır. Mimar Sinan inşa ettiği bu denli büyük ölçekli yapıları eğimli arazilere kusursuz bir şekilde uygulamayı başarmıştır. Basamak düzeni uygulayan Mimar Sinan, eğimli arazilere ustaca inşa yapılabildiğini göstermiştir. Selimiye eğimi traşlanmadan doğal zemine inşa edilmiştir. Bu örneğin diğer benzerleri ise yine Mimar Sinan tarafından yapılan Süleymaniye Camii ve Atik Valide Sultan Külliyesi’dir.

8-Minareler olabilecek en ince şekilde tasarlandı

Selimiye Camii’nin üç şerefeli görkemli minareleri, alemleri dahil 85,67 metredir. Buna rağmen minareler olabildiğince ince tasarlanmıştır. Minarelerin bir diğer özelliği ise birbirleriyle çakışmadan ayrı şerefelere ulaşan üçer merdivene sahip olmasıdır. Minarelerin kubbeye yakın olması ise camiyi göğe doğru uzanıyormuş gibi gösterir. Selimiye'nin kubbeleri Delhi'deki Kutb-Minar'dan sonra en yüksek minaredir.

9- Kalem işi süslemeler barok ve rokoko döneminde restore edildi

Barok ve rokoko üslubunun Osmanlı mimarlığında hüküm sürdüğü dönemde gerçekleştirilen kalem işi süslemelerde dönemin etkileri görülür. Bu dönemin hakim olduğu süslemelere bir diğer örnek ise Fatih Camii’dir.

Ulaşım

Özel Araç

İstanbul'dan veya diğer şehirlerden kara yolu ile Edirne'ye gitmek isterseniz, otoyolları kullanarak ulaşım sağlayabilirsiniz. Otobüs veya özel araçla gitmek en çok tercih edilen ulaşım yöntemlerindendir.

Otobüs

Türkiye genelinde birçok otobüs firması Edirne'ye sefer düzenliyor. İstanbul veya diğer büyük şehirlerden Edirne'ye otobüsle ulaşabilirsiniz.

Tren

Eğer tren ile seyahat etmeyi tercih ediyorsanız, Türkiye'nin farklı bölgelerinden Edirne'ye tren seferleri bulunmaktadır. TCDD'nin web sitesinden tren seferleri hakkında bilgi edinebilirsiniz.

Havayoluyla

Edirne'ye en yakın havalimanı Tekirdağ'ın Çorlu ilçesinde bulunuyor. Çorlu Havalimanı'na uçakla gelip ardından Edirne'ye karayoluyla ulaşım sağlayabilirsiniz. Alternatif olarak, İstanbul'dan araç kiralayarak veya otobüsle Edirne'ye geçebilirsiniz.

Şehir İçi

Selimiye Camii şehir merkezinde yer aldığı için genellikle kolayca bulunabiliyor. Şehir içi ulaşım için minibüsler veya taksileri kullanabilirsiniz.

Konum Linki