Paranın satın alma gücü: 1.000 TL geçmişte ne kadar ediyordu?
Sohbet ortamlarında sık sık tartışırız. Bu ev şu kadar ediyordu, ben bugünün parasıyla şu kadar maaş alıyordum. Şu dükkanı bu kadar ucuza aldılar vs. diye… Bu tartışmalara basit bir uygulamayla son vermeye ne dersiniz? TUİK yani Türkiye İstatistik Kurumu, Parasal Değeri Güncelleme Aracı uygulaması başlattı. Bu uygulamaya göre aslında paranın o dönemki alımsal gücüne göre hesaplama yapıldığında, bir çok şeyin çok da o kadar ucuz olmadığını da fark edebilirsiniz.
Basit bir uygulama
TÜİK’in Parasal Değeri Güncelleme Aracı uygulaması oldukça basit bir uygulama. Önünüze gelen ekrandan TÜFE’yi seçiyorsunuz. Tarihin yazılı olduğu sütun geliyor. Tarihleri seçip paranın değerini giriyorsunuz. Ve yıllar önce bu paranın alım gücünü görebiliyorsunuz. Malum paradan 2005 yılından 6 sıfır atıldı, hesaplamalarda bunu da dikkate almanızı tavsiye ederiz. Örneğin kuzenim 2003 yılında 35.000 TL’ye bir ev satın almıştı. Bu evi 35.000 TL’ye satın aldım deyip duruyordu ancak paranın alım gücüne göre hesaplama yaptığımda onun evi bugünün parasıyla 85.000 TL’ye aldığını görüyorum. Fakat o semtte bugün bu fiyata ev bulması neredeyse imkansız. Fiyatlar 150.000 TL ve üzerinde. Yine 2007 yılında 120.000 TL’ye bir ev satın almıştım onun da bugünkü değerler 200.000 TL kadar ettiğini hesapladım. Bu satın almasından ise çok fazla bir kazanç sağlamamış. Sistem ters çalışıyor. Üst kutuya bugünün tarihi yani aslında Ekim 2014 seçip alt kutucağa örneğin Haziran 2000 yılını seçebilirsiniz. Örneğin 4.000 TL'nin Haziran 2000 yılındaki karşılığına baktım ve 560.000 TL çıktı. Ben de Haziran 2.000 yılında bu rakkama iş değişikliği yapmıştım. Demek ki bugünün parasıyla 4.000 TL maaş alıyormuşum.
En çok 100 TL’yi aratmışız
Dilerseniz siz de TUİK’in ilgili linkini tıklayarak bu hesaplamayı kolayca yapabilirsiniz. Bu arada TUİK uygulamayla ilgili istatistikleri de yayınladı. Buna göre kullanıcılar en çok bugünkü 100 TL’nin geçmişteki alım gücünü araştırmış. Örneğin ilk maaşım geçmişte 2000 yılında 280.000 liraydı. Bugünkü hesaplamaya göre de 2.000 TL maaş alıyormuşum. 1.000 TL’nin 2000 yılındaki değeri ise yaklaşık olarak 135.000 TL yapıyor.
