Merkez Bankası Sorunlu Kredi Kayıtları Silinse de Borçluyu Takip Eder!

Bankalar kredi değerlendirmesi yaparken kişilerin ödeme kabiliyeti dışında kredi geçmişlerini de sorgular. Bu sorgulamada kullandığı kaynaklardan biri de Merkez Bankası Kayıtlarıdır.  Halk arasında ‘kara liste’ olarak tabir edilen bu liste, bankalar için önemli bir referanstır. Aslında belirli dönemlerde Merkez Bankası nezdinde oluşturulan bu kayıtlar borç ödenmese dahi silinmektedir. Ancak listedeki kimlik bilgileri silinse de bankalar bu bilgileri kendi veri tabanlarında tutabilmektedir. Dolayısıyla bazen kredinizin onaylanmaması bu kayıtlara bağlanır. Bazen de borcunuzun sonradan ödenmiş olması bilgisi bile kredinizin onaylanmasına yetmeyebilir. Neticede banka ‘borç ödenmiş ama sorunlu bir kredi süreci yaşanmış’ diye değerlendirip onaylamayabilir. Ya da krediyi onaylamak için ek teminatlar isteyebilir.

Bu liste nasıl oluşur?

Bankalar borcunu vadesinde ödemeyen müşterilerinin kimlik bilgileri ile bu kişiler arasından daha sonra borcunu ödeyenleri Merkez Bankası’na bildirir. Liste sadece sorunlu kredi kayıtlarını değil, sorunlu kredi kart, karşılıksız çek ve protestolu senet borçlularını da içerir. Değişik bankalar tarafından gönderilen bu bilgiler Merkez Bankası nezdinde birleşir ve belirli dönemlerde bankalara topluca iletilir.

Listedeki isimler nasıl silinir?

Ödenen borçlar 3 takvim yılını, ödenmeyen borçlar ise 5 takvim yılını doldurduğunda Merkez Bankası kayıtlarından silinir. Bir başka deyişle, Merkez Bankası nezdinde 5 yıldan eski bilgi yer almaz. Ancak bankaların bu bilgileri kendi veri tabanından silme zorunluluğu olmadığından korunmaya devam eder. Zaman zaman kredi başvuruları da, Merkez Bankası’nda böyle bir kayıt kalmamasına rağmen, bu kayıtlar referans gösterilerek reddedilebilir.

Merkez Bankası sorunlu kaydına ya da ‘borç ödendi’ bilgisine rağmen kredi alınabilir mi?

Bu konu bankanın kendi risk değerlendirmesine tabidir. Kredi değerlendirmesi tamamen bankaların insiyatifinde olmakla birlikte örneğin kriz dönemlerinde ödenemeyen borçlara ilişkin değerlendirmelerde biraz daha olumlu yaklaşım gözlenebilmektedir. Öte yandan bankalar krediye konu olacak teminatları artırarak da kredi verebilir.

Merkez Bankasında Kaydım Olup Olmadığını Nasıl Öğrenebilirim?

Merkez Bankası nezdinde şahsınıza ya da şirketinize ait borç kayıtlarınızı yazılı bir dilekçe ile doğrudan Merkez Bankası’na müracat ederek öğrenebilirsiniz. Dilekçenin elden ya da posta yoluyla iletilmesi şartı aranır. E-mail ya da faks yoluyla başvurular kabul edilmez. Gerçek kişilerden vergi kimlik numarası, TC kimlik numarası ve anne kızlık soyadı bilgisi istenir. Tüzel kişilerden ise vergi kimlik numaraları ve imza sirküleri talep edilir.