Oturmak için olduğu kadar yatırım için de ev satın alan ya da almak isteyenler var. Oturmak için almakla yatırım için almak arasında ise bazı farklılıklar olabiliyor. Oturmak için satın alan kişiler o evde aynı zamanda yaşayacakları için peyzaj açısı, katı, evin büyüklüğü gibi unsurları önemseyebilir ancak evi yatırım amaçlı yani kiraya vermek için alıyorsanız bu özellikler o kadar önemli olmayabilir. Eğer yatırım amaçlı ev satın almayı planlıyorsanız aşağıdaki kriterlere göz atmayı ihmal etmeyin…
Bu madde aslında yatırım ya da oturum amaçlı her ne olursa olsun dikkat etmeniz gereken kıstas. Evin tapusunu, kat mülkiyeti ya da kat ittifakı gibi durumlarını kısaca evin yasal durumunu iyice bir inceleyin. Konuyla ilgili tapu müdürlüklerinden inceleme yapabilirsiniz. Evi satın almadan önce mutlaka tapu fotokopisini isteyin. Yine bu araştırma için emlak danışmanlarından daha profesyonel bir yardım alabilirsiniz.
Evin arsasının, su havzası vs gibi sorunlu bölgelerde olması ya da toprak kayması veya deprem bölgesinde olması gibi özelliği, birkaç yıl sonra başınızı ağrıtabilir. Örneğin bölgenin zemininde kayma var söylentisi bile evin değerini bir anda düşürebilir.
Oturacağınız yani yaşayacağınız bir ev için peyzaj farkı ödemek önemli olabilir. Orada yaşayacağınız için bu farkı verebilirsiniz. Ancak peyzaj farkı kiralamada o kadar etkili olmaz. Peyzaj farkı evin konumu, havuz gibi sosyal olanaklara yakınlığını gibi özellikleri içerir. Örneğin satın alırken en az 100.000 TL peyzaj farkı vereceğiniz bir evi kiralarken, diğer daireye göre 200 ya da 300 TL gibi bir farkla kiralayabilirsiniz. Ancak ileride evi satmayı düşünüyorsanız o zaman peyzaj farkını göze alabilirsiniz.
Yatırım amaçlı evde 3+1 ya da 4+1 gibi büyüklükler alışta fiyatı yükseltirken kiralamalarda o denli etkili değildir. Kendinizi illa büyük ev almaya şartlamanıza gerek yok. İlle de 2+1 ya da 3+1 ev almak zorunda değilsiniz. Örneğin 4+1 ev fiyatı yerine iki tane 2+1 ev satın alabilirsiniz. Ancak iki evin kirası, her zaman 4+1’in kirasından daha fazla gelir getirir. Üstelik kira riskini de ikiye bölmüş olursunuz.
Oturmayacaksanız pek çok konfora sahip, yüksek aidatı olan bir siteden ev almaya gerek var mı? Eğer o imkanlardan faydalanmayacaksanız aidatı yüksek bir siteden ev alırken dikkatli olun. Ev satın almadan önce evin aidatını mutlaka araştırın, kulaktan dolma bilgilerle hareket etmeyin, bizzat yönetime başvurup öğrenin.
Yüksek fiyata satılan evler her zaman çok yüksek fiyata kiralanmayabilir. Eğer amaç yatırım daha doğrusu kira kazancıysa, kira çarpanını mutlaka göz önüne alın. Bunun için evin yıllık kira gelirini satış fiyatına bölmeniz gerekiyor. Örneğin yıllık 6.000 TL kira geliri olan bir evi, 120.000 TL’ye satın aldıysanız ev kendini 20 yılda amorti ediyor demektir. Kendini 20 yılın üzerinde amorti eden evler çok cazip bir yatırım olmayacaktır. Yeni bitmiş projelerde evin değer artışı için projenin %100 dolu olmasını bekleyin.
Satın alacağınız evin gelişmekte olan bir bölgeden almanız kazancınızı attırabilir. Yakın zamanda o bölgeye gelecek metro, hastane, okul vs gibi özellikler evin değeri ve kiralama getirisini yükseltebilir.
Topraktan ya da maketten ev satın almak her proje için iyi bir yöntem değil. Bazen projeler satılırken vaat edilenden çok farklı çıkabiliyor ya da evin yapılışı çok uzun sürebiliyor.