Pakistan Ülke Rehberi

200 milyonu aşan nüfusuyla dünyanın en kalabalık 6. ülkesi olan Pakistan, Güney Asya’da Umman Denizi kıyısında yer alıyor. Uzun süre İngiliz sömürgesi olan ve 1947 yılında Hindistan’dan da ayrılarak bağımsızlığını kazanan Pakistan, bir İslam cumhuriyeti ve halkın %96 gibi büyük bir bölümü Müslüman. Dini kuralların toplum hayatında çok etkin olduğu ülke; etkileyici camileri, binlerce yıllık tarihi hazineleri, kültürel zenginliği, el değmemiş doğal güzellikleri ile tüm dünyadan turistlerin ve gezginlerin ilgisini çekiyor.

Güney Asya’nın etnik olarak en renkli ülkelerinden olan Pakistan’da binlerce yıllık geleneklerin yanı sıra İngiliz ve Hinduların kültürel etkileri de mimariden yemeklere kadar her yerde rahatça görülebiliyor. Dağlık alanların fazla olduğu ülkede nüfusun büyük bölümü deniz kıyısında ve verimli topraklardan dolayı İndus Nehri çevresinde toplanmış durumda.

20 milyona yaklaşan nüfusu ile hem Pakistan’ın en kalabalık şehri hem de dünyanın en kalabalık şehirlerinden biri olan Karaçi’nin yanı sıra 11 milyon nüfuslu Lahor gibi kozmopolit şehirlerin de bulunduğu ülkenin başkenti ve kültürel merkezi ise 1 milyon nüfuslu İslamabad. Pencap, Sind, Kuzeybatı Sınır Eyaleti ve Belucistan olarak dört eyalete ayrılan ülkede Lahor Kalesi, Şalemar Bahçeleri, Badshahi Camii, Pakistan Kulesi, Mohenco-Daro Antik Kenti, Mohatta Sarayı, Pakistan Ulusal Müzesi ve Pakistan Anıtı, turistlerin en çok ziyaret ettiği yerler arasında.

Pakistan genelinde sıcak ve kurak bir iklim hakim ama Umman Körfezi’ne yakın bölgelerde tropikal iklim özellikleri de görülüyor. Özellikle Pencap eyaletinde Muson mevsimi olarak bilinen temmuz ve ağustos aylarında çok şiddetli yağış veya fırtınaların yaşandığı ülkede Umman Denizi kıyıları ise yıl boyunca 25-30 derece ile ülke geneline göre daha ılıman ve az yağışlı bir iklime sahip. Yaz aylarında 35-40 dereceyi bulan yüksek sıcakların yaşandığı ülkede ocak ve şubat aylarında ise sıcaklıklar en fazla 5 dereceye kadar düşüyor.

Dağların geniş alanları kapsadığı ve oldukça engebeli bir coğrafyaya sahip Pakistan'da dağlar ve ormanların da iklim üzerinde büyük bir etkisi var. Ülkenin büyüleyici tarihi ve doğal güzelliklerini gezmek için en güzel zamanlar ise yaz aylarına göre nispeten daha ılık olan ilkbahar ve sonbahar ayları.

Türkiye'nin İstanbul gibi büyük şehirlerinden direkt veya aktarmalı olarak başkent İslamabat, Lahor, Multan, Karaçi ve Peşaver gibi Pakistan şehirlerine uçakla rahatlıkla gidebilirsiniz. Pegasus Hava Yolları ve Türk Hava Yolları'nın yanı sıra Qatar Airways, Pakistan Uluslararası Havayolları, Emirates, Air India ve Lufthansa gibi pek çok havayolu, ülkenin en işlek uluslararası havalimanları olan Lahor Allama Iqbal Uluslararası Havaalanı ve İslamabad Uluslararası Havaalanı’na Orta Doğu aktarmalı uçuşlar düzenliyor.

İstanbul'dan haftada bir direkt uçuşun bulunduğu Lahor’a ortalama 5 saat 20 dakika, haftada iki direkt uçuşun bulunduğu İslamabad’a ise 5 saatlik bir uçak yolculuğuyla ulaşabilirsiniz. Aktarmalı uçuşlarda yolculuk süreleri artabilir, ayrıca aktarma yapılacak ülke için de transit vize alınması gerekiyor.

Nüfusunun %96 gibi büyük bir bölümü Müslüman olan ve muhafazakâr bir toplum yapısına sahip Pakistan'da batı tarzı eğlence hayatı bulmak oldukça zor. Yöresel müzikler çalınan barlar, kafeler, nargile evleri ve restoranların çok sevildiği ülkede özellikle Lahor, İslamabat ve Karaçi gibi yoğun nüfuslu şehirlerde 5 yıldızlı otellerin barları, gece kulüpleri, ayrıca eski kent bölgelerinde sıralanan yerel kafeler, turistlerin en çok ziyaret ettiği yerler arasında.

Öğrencilerin ve zengin sınıfın kendi aralarında düzenlediği ev partilerinin çok yaygın olduğu ülkede bu partilere yabancılar ve turistlerin girmesine ise izin verilmiyor. Pakistan’da gayrimüslimlere eğlence mekanları ve otellerde alkol satışı serbest ama Müslümanların alkol alınması kesinlikle yasaklanmış durumda. Gayrimüslimlerin ülkede alkol satın alabilmeleri için devletten gayrimüslim beyanı isimli bir belge almaları gerekiyor.

Lahor’da geleneksel müzikler ve konserlerle ilgi çeken Sufi, Gazel ve Peeru’s Cafe, Avrupa tarzı dekorasyonlarıyla çok popüler olan English Tea House, Myst Cafe ve Chaaye Khana; İslamabat’ta ise Junkyard Cafe Islamabad, Street 1 Cafe, Cannoli by Cafe Soul ve Burn Out Restaurant & Cafe, en popüler eğlence merkezleri arasında yer alıyor.

Pakistan'ın İslamabat, Lahor, Peşaver, Karaçi gibi tarihi ve turistik şehirlerinin yanı sıra küçük şehirlerin tarihi sokakları ve eski kent bölgeleri de yüzlerce çeşit yöresel ürün bulabileceğiniz çarşılar ve dükkanlarla oldukça hareketli. Fildişi el yapımı süs eşyalarının ve köri gibi baharatların çok satıldığı ülkede yöresel kıyafetler, eşarplar, ipek kumaşlar, şallar, tuz lambaları, mücevherler, el dokuması halılar, el yapımı satranç setleri, bambularla yapılan eşyalar, geleneksel Pakistan sembollerinin bulunduğu takılar ve objeler, turistlerin en çok satılan hediyelik eşyalar arasında yer alıyor.

İslamabad’ın onlarca mağazasıyla en büyük alışveriş merkezi olan Erboğa, Safa Gold Alışveriş Merkezi, Garden Avenue Pazarı, benzersiz mücevher çeşitleriyle Salon Libra Jewellers, yerel sanatçıların resimlerini alabileceğiniz Tanzara Sanat Galerisi ve antika severlerin mutlaka uğraması gereken Alico Antiques, en popüler alışveriş noktaları arasında. Karaçi’de ise Dolmen Mall Clifton, Atrium Alışveriş Merkezi, Port Grand Alışveriş ve Eğlence Kompleksi, şehrin en ünlü yerel pazarı olan Zainab Market, mücevherlerden el yapımı süs eşyalarına kadar pek çok seçenek bulabileceğiniz Paradise Market, mutlaka uğramanız gereken yerler arasında.

• Karachi Edebiyat Festivali (Şubat, Karaçi)
• Lahor Edebiyat Festivali (Şubat, Lahor)
• İslamabad Edebiyat Festivali (Nisan, İslamabad)
• Bahar Yemekleri Festivali (Nisan, İslamabad) 
• Chand Raat Mel (Haziran, İslamabad)
• Indus Telefilm Festivali (Haziran, Karaçi)
• Geleneksel Hat Festivali (Temmuz, İslamabad) 
• Ulusal Müzik Festivali (Ağustos, İslamabad) 
• Pakistan Bağımsızlık Günü Kutlamaları (Ağustos) 
• Kara Film Festivali (Aralık, Lahor)

Fuarlar

• Uluslararası Yapı ve İnşaat Teknolojisi, Malzemeler, İç Mekanlar ve Mimari Fuarı (Mayıs, Lahor)
• GTex Tekstil, Konfeksiyon, Nakış, Dijital Baskı, Kimya, İplik ve Marka Fuarı (Haziran, Karaçi)
• Pak İlaç ve Sağlık Fuarı (Haziran, Lahor)
• Shaz K & A&S Fuarı (Haziran, İslamabad)
• Tüketici Elektroniği Ticaret Fuarı (Eylül, Karaçi)
• Digital Signage & Printing Asya Uluslararası Ticaret Fuarı (Eylül, Karaçi)
• ITCN ASIA Bilgi Teknolojisi, Telekomünikasyon, E-Ticaret, Kablosuz, Oyun ve Dijital Eğlence Fuarı (Eylül, Karaçi)
• Pakistan Optik ve Gözlük Fuarı (Eylül, Karaçi)
• Pakistan Endüstri Fuarı (Eylül, Lahor)
• IGATEX Uluslararası Hazır Giyim ve Tekstil Makine Fuarı (Eylül, Lahor)
• ITCN Asya Bilgi Teknolojisi ve Telekomünikasyon Fuarı (Eylül, Karaçi)
• POGEE Pakistan Petrol, Gaz ve Enerji Fuarı (Ekim, Lahor)
• Kağıt ve Doku Endüstrisi Uluslararası Ticaret Fuarı (Ekim, Lahor)
• CFT Tekstil, Konfeksiyon ve Tekstil Makineleri Endüstrisi Fuarı (Ekim, Lahor)
• Otomobil, Nakliye ve Lojistik Ticaret Fuarı (Ekim, Lahor)
• Uluslararası Maden, Maden ve Metal Fuarı (Ekim, Lahor)

1 Ocak Yeni Yıl

23 Mart Pakistan Günü

14 Ağustos Bağımsızlık Günü

18 Ağustos Aşure Günü

Ramazan Bayramı

Kurban Bayramı

25 Aralık Qaid e Azam Cinnah’ın Doğum Günü ve Noel

31 Aralık Yılbaşı

- Pakistan oldukça güvenli bir ülke ama büyük göçmen ve mülteci nüfusundan dolayı hırsızlık, kapkaç ve yankesicilik gibi suçlara rastlanabiliyor. Kalabalık pazarlar ve turistik mekanlara giderken yanınızda fazla nakit para ve değerli eşya bulundurmamanızı öneririz.

- Ülkede Müslümanlara alkol satışı yasak gayrimüslimlere ise serbest ama özellikle dini bayramlarda gayrimüslimlerin de alkol kullanmaması gerekiyor. Alkol almak isteyen turistlerin gayrimüslim beyanı olarak bilinen özel bir izin almaları gerekiyor.

- Dinin toplum yaşamında oldukça etkin olduğu ülkede kadınların başlarını şal ve eşarpla kapatmaları, akşamları yanlarında bir erkek olmadan sokağa çıkmamaları tavsiye ediliyor.

- Pakistan’ın nüfus yoğunluğu fazla şehirlerinde trafik oldukça karışık. Bu nedenle araç kiralama firmaları ve oteller, müşterilerine trafiği bilen şoförlü araçlar kiralıyorlar.

- Taksilerin yoğun olarak kullanıldığı Pakistan şehirlerinde geceleri taksi fiyatları ciddi anlamda yükseliyor, ayrıca gündüzleri taksicilerle pazarlık ederek uzak mesafelere bile ekonomik fiyatlarla gidebilirsiniz.

- Ülkede askeri bölgelerin, polis karakollarının ve resmi görevlilerin fotoğraflarını çekmek yasak.

- Zorunlu olmamasına rağmen T.C. Sağlık Bakanlığı, Pakistan seyahatlerinde Hepatit-A ve Tifo aşıları yapılmasını öneriyor.

Önemli Telefonlar

Acil Yardım: 112

Polis: 999

Ülke içi ulaşımın çoğunlukla otobüsler ve trenler ile sağlandığı Pakistan’da Karaçi, Lahor ve İslamabat gibi şehirlerden küçük kasabalara kadar uzanan geniş kara yolu ve demir yolu ağları var. 100.000 kilometreden fazla kara yolu ve 12.000 kilometreden fazla demir yolu ağının bulunduğu ülkede her şehre otobüsler ve trenlerle rahatça gidebilirsiniz. Bu araçlar oldukça kalabalık olduğu için önceden rezervasyon yaptırmanız gerekiyor.

Allama Iqbal Uluslararası Havaalanı, Bacha Khan Uluslararası Havaalanı, Karaçi Jinnah Uluslararası Havaalanı ve İslamabad Uluslararası Havaalanı gibi büyük havalimanları ülkenin dünyaya açılan kapıları konumunda, ayrıca Pakistan’ın çeşitli şehirlerinde toplamda 145 civarında havalimanı yolculara hizmet veriyor. Pakistan Uluslararası Havayolları ve Serene Air gibi ulusal havayollarının her şehre düzenlediği iç hat uçuşları, ülke içinde seyahat etmek için en ideal yol.

Pakistan’ın büyük şehirlerinde ulaşım rakşa adı verilen 8 kişilik minibüsler, metrobüs, otobüs, metro ve taksiler ile sağlanıyor. Kadınlar ile erkekler için ayrı bölümlerin bulunduğu ve yerel halkın çok kullandığı toplu taşıma araçları, çok kalabalık olabildiği için turistler genellikle araç kiralamayı ve taksileri tercih ediyor. Pakistan trafiği özellikle büyük şehirlerde çok yoğun ve karışık olduğu için şoförlü araç kiralamanızı öneririz.

200 milyonu aşan nüfusuyla dünyanın en kalabalık 6. ülkesi olan Pakistan'da nüfusun %44’ünü Pencaplılar, %15'ini Peştunlar, 14'ünü Sindhisler ve %8'ini de Saraikiler oluşturuyor. İslam'ın devlet dini kabul edildiği ve dini kuralların çok önemsendiği Pakistan'da nüfusun %96 gibi yüksek bir bölümü Müslüman ve halkın sadece %2’si Hinduizme inanıyor. Resmi dilin Urduca ve İngilizce kabul edildiği ülkede pek çok bölgede farklı yerel diller de yaygın olarak konuşuluyor. Afganistan, Suriye ve Irak gibi pek çok ülkeden kaçak göçmenlerin yaşadığı Pakistan’da milyonlarca kayıt dışı ve belgesiz insan görmek mümkün.

Dinin toplum yaşamında önemli bir etkiye sahip olduğu ülkede toplu taşımalarda bile kadın ve erkek olarak ayrı bölümler kullanılıyor. Pakistan’da alkol kullanımı Müslümanlar için yasak, gayrimüslimlerin ise alkol alabilmek için devletten özel bir izin belgesi almaları gerekiyor. Kadınların dini geleneklere göre giyindiği ve başlarını şal veya eşarplarla örttüğü ülkede erkeklerin giyiniş tarzları ise bölgelere göre yöresel kıyafetlerden batı tarz modern kıyafetlere kadar büyük değişiklik gösteriyor.

Batı tarzı eğlence mekanlarının az olduğu ve ev partilerin yaygın olduğu ülkenin halkı ise çok sıcakkanlı, misafirperver ve turistlerle sohbet etmeyi seviyor. Pakistanlılar, ailelerine büyük önem veriyor ve yaşlılara çok saygı gösteriyor. Dini bayram ve festivallerin büyük bir coşku ile kutlandığı ülkede kültürel zenginlikten dolayı yıl boyu birbirinden ilginç geleneksel festivaller düzenleniyor.

Uzun süre İngiliz sömürgesi olarak kalan ve İngiliz kültürünün etkisinin günümüzde de hissedildiği ülkede kriket ve polo, ulusal spor dalları olarak halk tarafından çok seviliyor. Devasa polo sahalarının bulunduğu Pakistan’da kriket maçları ise tam bir festival havasında geçiyor.

Dünyanın en büyük 38. ekonomisi olan Pakistan, satın alma gücü paritesine göre de dünyanın en büyük 25. ülkesi konumunda. Komşu ülkelerle uzun süren çatışmalar, iç sorunlar ve sosyal istikrarsızlıklardan dolayı ekonomik olarak istikrarsız dönemler yaşayan ülke, doğal kaynaklar konusunda komşu ülkeler kadar zengin değil. Az sayıda doğal gaz ve demir madenlerinin bulunduğu Pakistan’da çoğunlukla kömür, kireç taşı ve alçı taşı rezervleri var.

Ülke topraklarının büyük bölümünü dağlar ve ormanlık alanlar kaplıyor. İndus Nehri ve çevresi, doğal kaynakların ve verimli toprakların en bol olduğu alan, bu nedenle nüfusun büyük bölümü de bu bölgede yaşıyor. Ekonomisi büyük ölçüde tarıma dayanan Pakistan’ın 200 milyonluk nüfusunun neredeyse yarısı tarım sektöründe çalışıyor ve verimli topraklarının yüzde 50'sinde buğday, pirinç, pamuk, mısır ve arpa yetiştiriliyor. Çay, tütün, şeker kamışı, çeşitli meyveler ve sebzeler de diğer tarım ürünler arasında. Ülkede endüstri ve sanayide çalışan nüfusun oranı ise sadece %16.

Tüm dünyaya pamuk lifi ve pamuk ürünleri ihraç eden Pakistan’da kağıt, kereste, kimyevi maddeler, şeker, tütün ve gıda maddeleri de diğer ihraç kalemleri. En çok ticareti Suudi Arabistan, Türkiye, Japonya, Amerika Birleşik Devletleri, Çin ve Kuveyt ile gerçekleştiren ülke, son yıllarda tarihi ve kültürel zenginliği ile turizm alanında da gelişme gösterdi. 2018 yılı verilerine göre gayri safi milli hasılası 314 milyar dolar olan Pakistan'da kişi başına düşen milli gelir 1.590 dolar, işsizlik oranı ise %5,8. Çevre ülkelerde 9 milyondan fazla göçmen işçinin çalıştığı ülkede yoksulluk sırını altında yaşayan nüfusun oranı da oldukça yüksek.

Pakistan'a seyahat edecek yeşil, gri ve siyah pasaport sahibi tüm Türk vatandaşları, 1 yıl içerisinde gerçekleştirilecekleri 90 günlük konaklamalar için vizeden muaf tutulurken bordo pasaport sahibi Türk vatandaşlarının ise vize alması gerekiyor. 90 günü aşacak ziyaretler için seyahat amacınıza göre başvurabileceğiniz vize seçenekleri arasında ise Pakistan turistik vize, Pakistan ticari vize, Pakistan çalışma vizesi, Pakistan gazeteci vizesi, Pakistan eğitim vizesi, Pakistanlı aile birleşimi ve ziyareti vizesi gibi seçenekler var.

Vize türüne göre belgeler değişmekle birlikte genel olarak istenen belgeler arasında; seyahat dönüş tarihinden itibaren 6 ay daha geçerliliği olan ve 2 boş sayfası bulunan pasaport, nüfus cüzdanı fotokopisi, vize başvuru formu, konaklama rezervasyonları, seyahat sağlık sigortası, varsa davetiye, eğitim ve ticari belgeler gibi çeşitli belgeler bulunuyor.  Zorunlu olmamasına rağmen T.C. Sağlık Bakanlığı, Pakistan seyahatlerinde Hepatit-A ve Tifo aşıları yapılmasını öneriyor.

T.C. İslamabad Büyükelçiliği

(Konsolosluk şubesi başvuru kabul saatleri, 09:30 ile 12:30 arası)

Posta adresi: Street 1, Diplomatic Enclave, G-5, 44000 Islamabad - Pakistan

E-posta: [email protected]

Telefon: +92 51 831 98 00, +92 51 831 98 10

Nöbetçi / Acil Durum Telefonu: +92 300 788 9907

Faks: +92 51 227 76 71, +92 51 227 87 52