Kayseri’de ne yenir?
Kültürel çeşitliliği sayesinde sene boyunca çok sayıda yerli ve yabancı turisti misafir eden Kayseri, Anadolu mutfağının zengin yapısını başarılı bir şekilde yansıtıyor. Pek çoğu coğrafi işaretli Kayseri lezzetleri, hem göze hem de damaklara hitap ediyor.
Kayseri mutfağı denilince akıllara genellikle pastırma ve mantı gibi lezzetler geliyor ancak bu özel mutfağın sundukları aslında pastırma ve mantının çok daha ötesinde. Hadi gel Kayseri’nin en önemli geleneksel lezzetlerini birlikte inceleyelim.
Kayseri mantısı
Türkiye’nin hemen hemen tüm şehirlerinde mantı sevilen ve farklı biçimleriyle tüketilen bir lezzet ancak mantı denildiği zaman pek çoğumuzun aklına ilk olarak Kayseri şehri geliyor. Kayseri mantısını bu kadar özel kılan en önemli unsur, çok ufak bir şekilde açılması. Dolayısıyla Kayseri mantısı yapmak ciddi bir zahmet ve hamaratlık istiyor.
Şehrin tescilli ve coğrafi işaretli olan bu geleneksel yemeği, hem evlerde hem de lokanta ve restoranlarda sıklıkla kendine yer buluyor. Kayseri mantısında sarımsaklı yoğurt ve sos doğrudan tabağın üzerine dökülmüyor. Bunun yerine çoğunlukla mantının yanında ayrıca servis ediliyor. Bu usulde, bir kaşığa yaklaşık 40 kadar mantının sığabildiği iddia ediliyor. Ustalık gerektiren Kayseri mantısını tatmak için şehirdeki en iyi mekânlar şöyle;
1. Umut Mantı Evi
2. Kayseri Mutfağı
3.İnci Mantı Evi
Tepsi mantısı
Ülkemizde mantının adeta başkenti olarak kabul edilen bu Kayseri’ye gelip de tek bir mantı türü ile karşılaşmak olur mu? Klasik Kayseri mantısının haricinde bir de meşhur tepsi mantısının tadına bakmalısın.
Klasik Kayseri mantısının bir türü olan tepsi mantısı, isminden de anlayacağın gibi geniş bir tepsiye küçük küçük sıralanıyor. Özel salçalı sosuyla fırında bir süre pişirildikten sonra servis edilen tepsi mantısı, klasik Kayseri mantısına göre biraz daha büyük kesiliyor. Şehirde ya da çevre ilçelerde tepsi mantısı yiyebileceğin bazı yerler şöyle;
1. Kayseri’nin Mantıcısı
2. Kaşık-La Restoran
3.Gubate Restoran
Kayseri pastırması
Pastırma genel olarak çiğ sığır etinin çeşitli baharatlarla kapatılıp uzunca bir süre bekletilmesi ile oluşuyor. Hem yumuşak hem de yağsız olmasından dolayı oldukça sevilen Kayseri pastırması tuzlamadan kurutmaya, baskılamadan çemenlemeye dek pek çok zahmetli işlemden geçiriliyor.
Kağıtta pastırma, pastırmalı yumurta ya da pastırmalı paçanga böreği, bu lezzetin fark yarattığı seçeneklerden sadece birkaçı. Farklı şehirlerde de pastırma üretilmesine rağmen Kayseri, pastırma endüstrisini domine etmeyi başarıyor. Orijinali Kayseri’de üretildiği için sene boyunca pek çok yerli ve yabancı turist, sadece pastırma almak için bile şehre gelebiliyor. Kayseri’de pastırma alabileceğin ya da pastırmalı yemek menülerinden yararlanabileceğin bazı mekânlar şu şekilde;
1. Divan Pastırma
2. Pastırmacı Hayrullah
3.Göncüler Pastırmacısı
Develi cıvıklısı
Kayseri’nin bir diğer sevilen yemeği olan Develi cıvıklı pidesi, ilginç ismi kadar lezzetiyle de dikkat çekiyor. Dana ve kuzu etlerinin karışımı neticesinde oluşturulan satır kıyma, Develi cıvıklı pidesinin ana malzemesini oluşturuyor. Soğan, biber ve domates gibi malzemelerin de kullanıldığı bu pide türü, özel odun fırınlarında pişiriliyor. Böyle bir isimle anılmasının sebebi, pidenin ilk olarak Kayseri’nin Develi ilçesinde meşhur olması. Genel olarak Develi cıvıklı pidesi Konya etli ekmeğini de andırıyor. Bayramlarda ya da düğün gibi özel günlerde yöre halkı tarafından yaptırılan bu pideyi yiyebileceğin en iyi yerler şöyle;
1. Bereket Develi Cıvıklısı
2. Lezzet Pide
Arabaşı çorbası
Arabaşı çorbası aslında sadece Kayseri’ye özgü bir çorba değil ancak burada hem çok sık tüketiliyor hem de farklı şekillerde servis ediliyor. Arabaşı çorbasının yanında koyu bir kıvama sahip bir hamur geliyor. Çorbayla beraber bu hamuru da çiğnemeden yutman şart. Özellikle İç Anadolu Bölgesi’nde epey yaygın bir çorba türü olan arabaşı çorbası; keklik eti, un, su, tuz gibi malzemelerle yapılıyor. Bazı yörelerde keklik eti yerine horoz eti de tercih ediliyor. Arabaşı çorbasını içebileceğin yerler ise şöyle;
1. Alibaba Çorba
2. Çorbahan İldem
Pöç kebabı
Pöç kebabı, Kayseri’de mantı türleri ile yarışan bir yemek. Pöç kebabının en önemli özelliği, dananın kuyruk sokumu çevresindeki etlerden yapılması. Et severlerin bayıla bayıla yediği pöç kebabı, Türkiye dışında Irak, Suriye gibi coğrafyalarda da epey yaygın. Pöç kebabı tandırda çok uzun bir sürede pişiriliyor. Kebap servise hazır hale geldiğinde yanında iç pilavla servis ediliyor.
Baharat yoğunluğuyla öne çıkan pöç kebabını pek çok kişi bir sakatat türü olarak bilinse de bu lezzet sakatat grubuna dahil değil. Pöç kebabı, farklı şehirlerde daha değişik isimlerle karşına çıkabilir. Yapımı oldukça meşakkatli olan pöç kebabı için restoranlara önceden sipariş vermende yarar var. Kayseri’de pöç kebabı yiyebileceğin bazı mekanlar şöyle;
1. Bağdat Pöç Tandır
2. Altınsaray Pöç Tandır
Sucuk köfte
Sucuk köfte kulağa basit ve her yerde yapılabilir lezzet gibi gelse de işin aslı öyle değil. Genellikle Kayseri’de yaygın şekilde tüketilen sucuk köfte, aslında sanıldığı üzere sucuklardan yapılmıyor. Fakat hazırlık sürecinde bu köfte türünde sucuğa çok benzer baharatlar tercih ediliyor. Hal böyle olunca da sucuk köfte yiyenler adeta sucuk tadı aldıkları bir köfte yemiş oluyor.
Sucuk köftesinin sırrı özel olarak aktarlarda satılan sucuk baharatları. Sen de bu baharatları alarak doğrudan evinde kolayca sucu köfte yapabilirsin. Köfteyi porsiyon ya da ekmek arası şeklinde temek ise tamamen sana kalmış. Kayseri içerisinde bu lezzeti tatmak için yönelebileceğin mekanlar ise şöyle;
1. Sucuk Keyfi
2. Kayseri Sofrası
Çemenli ekmek
Kayseri’de mantı ve pastırma gibi lezzetlerin yanına mutlaka çemeni de eklemeliyiz. Kayseri mutfağında pek çok lezzette kullanılan çemen, etin etrafına sarılan baharat karışımını ifade ediyor. Tekli halde de satılabildiği için Kayseri şehir merkezinde dolaşırken atıştırmalık niyetine alabilirsin. Genellikle kahvaltılarda yenen çemenli ekmek, hafif ve pratik bir lezzet olarak öne çıkıyor. Özellikle de ekşi mayalı ekmekle beraber harika bir ikili olan çemen, kekik, ceviz gibi ek malzemeler sayesinde ağızda müthiş bir tat bırakıyor. Çay saatlerinde de tüketilen çemenli ekmeği tadabileceğin yerler şöyle;
1. Mis Zerin Ekmek
2. Çemen’s Gurme
Ayvalı yaprak sarma
Ayvalı yaprak sarma, Kayseri’de zaman zaman tavas yemeği olarak da karşına çıkabilir. Şehrin yöresel yemeklerinden biri olan ayvalı yaprak sarma, hem evlerde hem de ev yemekleri yapan restoranlarda kendine yer buluyor. Bu özel yemeğin Kayseri’nin Talas ilçesi ile özdeşleştiğini belirtebiliriz. Tahinin de kullanıldığı ayvalı yaprak sarması, klasik sarmalardan epey farklı bir yapıya sahip. Ayva rendesi ve naneli harcıyla incecik sarılan yaprak sarma, tepsiye dizildikten sonra fırına veriliyor. Tahin ise fırından çıkarıldıktan sonra üzerine serpiştiriliyor. Ayva yaprak sarmayı yiyebileceğin bazı mekanlar şöyle;
1. Handan’ın Mutfağı
2. Kayseri İçli Köfte Yaprak Sarma
Kurşun aşı çorbası
İçerisindeki bulgur köfteleri sayesinde protein değeri yüksek ve oldukça lezzetli bir çorba olarak öne çıkan kurşun aşı çorbası, şehrin hemen hemen tüm yörelerinde yoğun şekilde tüketiliyor. Kış aylarının bu vazgeçilmez çorbasında aynı zamanda nohut da yer alıyor. Bu arada besleyici yapısı ve yoğun malzeme içeriğinden kaynaklı olarak bu lezzetin çorba değil, doğrudan bir ana yemek olduğunu düşünenlerin sayısı azımsanmayacak düzeyde. İçen kişiyi çok uzun süre tok tutabilen kurşun aşı çorbasına pek çok esnaf lokantasında rastlamak mümkün.
1. Kaşık-La Restoran
2. Sultan Sofrası
Tahinli katmer
Kayseri mutfağının özel lezzetlerinden bir olan tahinli katmer, genellikle misafirlere kahve ve çayın yanında ikram ediliyor. Yendiği sırada tel tel ayrılmaya başlayan tahinli katmer, genellikle pastanelerde kendine yer buluyor. Pidenin üzerine tahin karışımının sürülmesi ile elde edilen bu lezzet, tatlı ve tuzluyu başarılı bir şekilde harmanlıyor. Katmer hamuruna tahin ve şeker dışında bol miktarda ceviz de serpiştiriliyor. Tahinli katmeri tadabileceği bazı yerler şöyle;
1. Altındede Pide Fırını
2. Huga Künefe
Yağlama
Yağlama ya da bir diğer adıyla şebit, Kayseri’nin en iyi yemeklerinde her daim görebileceğimiz bir lezzet. Genel olarak hem görünümü hem de içeriğiyle lahmacunu anımsatan şebit, yoğun bir malzemeye sahip. Lahmacunun kat kat kesilen ve çok daha yumuşak bir versiyonu gibi düşünebileceğin şebitin kendine has değişik bir yeme stili bulunuyor. Yoğurdu dilimin ortasına sürüp şebitin o katını tıpkı lahmacun gibi dürmen gerekiyor. Şebit ya da bir başka deyişle yağlamayı yiyebileceğin bazı restoranlar şu şekilde;
1. Şebitçim
2. Kayseri Mutfağı
Helise
Kayserililerin favori yemeklerinden olan helise, çoğunlukla kış aylarında tüketiliyor. Helmeli bir kıvama sahip olan helisede bulgur pilavı, dana eti, salça ve çeşitli baharatlardan yararlanılıyor. Helisede dananın özellikle kemikli etinin kullanılması önemli bir detay. Etin bol kullanıldığı helise, tereyağıyla beraber bambaşka bir seviyeye ulaşıyor. Eğer Batı Anadolu’nun sevilen lezzetlerinden keşkeği seviyorsan, heliseyi büyük bir keyifle yiyeceğinden emin olabilirsin. Kayseri’de helise yiyebileceğin bazı yerler şöyle;
1. İkinci Bahar Ev Yemekleri
2. Keyif Gurme
Kampanyalar
Tandır böreği
Tandır böreğini Kayseri dışındaki yerlerde de görme olasılığın yüksek ancak bu böreğin deyim yerindeyse anavatanı burası. Diğer şehirlerdeki versiyonlarına göre daha fazla yağ içeren tandır böreği; un, zeytinyağı, kıyma, yoğurt, tahin, maydanoz, toz biber gibi malzemelerden yapılıyor. Üstü içinse çörek otu ve susamda yararlanılıyor. İlk görünüşte normal bir kıymalı börek sansan da yer yemez lezzetine hayran kalacağın tandır böreği, adından da anlaşılacağı üzere fırın yerine tandırda pişiriliyor. Tandır böreğini yiyebileceğin bazı yerler şu şekilde;
1. Adana Börek
2. Poçinki Börek
Pırasalı ekmek
Kayseri lezzetleri elbette sadece yemeklerden oluşmuyor. Sırada şehrin sevilen bir ekmek türü olan pırasalı ekmek var. Bu ekmek türü pastanelerde zaman zaman pırasalı bazlama adıyla da satılıyor. Pırasalı ekmek ya da bir başka deyişle pırasalı bazlamanın en önemli özelliği sacda pişirilmesi. Eğer lezzetli hamur işleri ile aran iyiyse pırasalı ekmeği seveceğinden emin olabilirsin. Gün içinde tüm öğünlerde tüketebileceğin bu lezzet, pırasayla bazlamanın harika uyumunu sergiliyor. Pırasalı ekmeği alabileceğin bazı yerler şu şekilde;
1. Nan Fırın
2. Mis Zerin Ekmek
Aside
Asideyi ülkemizin farklı yörelerinde rastlamak mümkün. Kayseri usulü aside, pekmez ve un gibi basit bulunabilecek malzemelerle hazırlanıyor. Şehrin en meşhur tatlılarından biri olan asidenin köklü bir tarihe sahip olduğunu söyleyebiliriz. Akşam yemeklerinde sonra çayla beraber servis edilen bu lezzet, yöre halkı tarafından sene boyunca tüketiliyor. Yapımının kolay olmasının yanında oldukça da hafif bir tatlı olan aside, yumuşak bir kıvama sahip olduğu için ağızda kolayca dağılıyor. Asidenin tadına bakmak adına şu yerlere yönelebilirsin;
1. Talas Tokana Yöresel Lezzetler
2. Elvan Lokantası
Nevzine
Pekmez ve irmik kullanılarak yapılan nevzine, tam anlamıyla bir enerji bombası. Kayseri’deki pek çok tatlıcıda ya da pastanede bu tatlıya rastlaman mümkün. Ayrıca esnaf lokantaları da nevzine adlı bu tatlıya menülerinde yer veriyor. İçerisine Antep fıstığı ya da ceviz konan nevzine, servis sırasında bol miktarda tahinle buluşuyor. Düğünlerde, doğum mevlütlerinde, bayramlarda, sünnetlerde yapımı zahmetli olan bu iddialı tatlı misafirlere ikram ediliyor. Görünümüyle göze tadıyla damaklara hitap eden nevzineyi yiyebileceğin bazı yerler şöyle;
1. Sultan Sofrası
2. Çemen’s Gurme
Gilaburu suyu
Kalp sağlığını destekleyen gilaburu bitkisi, aynı zamanda idrar ya da kabızlık gibi problemlere karşı da kullanılıyor. Probiyotik etkisi oldukça güçlü olan gilaburu, Kayseri’ye özgü endemik bir bitki. Bu nedenle şehirde gilaburu ile alakalı farklı lezzetlere rastlayabilirsin ancak bunlar arasında gilaburu suyuna ayrı bir vurgu yapmalıyız. Kekremsi tadından dolayı gilaburu suyunu ilk kez tadacağın zaman bir nebze yadırgayabilirsin. Şıra ve kızılcık suyunu andıran gilaburu suyunu şifa niyetine içebilirsin. Özellikle kış aylarında Kayseri’de çarşı içerisinde hem gilaburu bitkisine hem de gilaburu suyuna ulaşabilirsin.
Yağ mantısı
Yine bir mantı türü ile karşındayız. Elbette Kayseri’nin klasik mantısı kadar popüler olmasa da görece daha kolay bir şekilde hazırlandığı için yağ mantısı da sıklıkla evlerde ve mantıcılarda yapılabiliyor. Bu mantının klasik Kayseri mantısından en önemli farklı, doğrudan kızartma yöntemi ile pişirilmesi. İçindeki harcı kıymayla doldurulan yağ mantısı, sofralara büyük porsiyonlar biçimde geliyor. Yoğurt, domates sosu ve pul biberle beraber bambaşka bir lezzete kavuşan bu mantı türünü Kayseri’de yiyebileceğin bazı yerler şöyle;
1. Geleneksel Kayseri Mutfağı
2. Lezzet Mantı Evi
Lezzetli yemeklerin ardından şehri keşfetmek istersen Kayseri’de gezilecek yerler yazımıza da mutlaka göz atmalısın.
