Priştine’de ne yenir?
Kosova'nın başkenti ve en büyük şehri Priştine, ülkenin geleneksel mutfağını keşfetmek için eşsiz bir yer. Ülkenin mutfağı, özellikle Türk, Arnavut ve Balkan bölgesi mutfaklarından etkilenen bir geçmişe sahip. Süt ürünleri, et ve ekmek, meyve ve sebzeleri Kosova mutfağında yaygın olarak görebilirsin. Ayrıca yemekler mevsime göre önemli ölçüde değişiyor.
Ünlü Kosova domatesleri ve salatalıkları gibi taze sebzeler sıcak yaz aylarında tüketilirken, turşular daha çok kış aylarında servis ediliyor. Hazırsan, Kosova mutfağını tanımak için Priştine’de ne yenir birlikte keşfedelim!
Börek
Et, ıspanak veya peynirle doldurulmuş bir hamur işi olan börek, ülke genelinde favori bir yemek. Bazı versiyonları pirinç ve kıyma da içeriyor. Bu da onu mükemmel bir “hepsi bir arada yemek” haline getiriyor. Priştine’deki börekler genellikle dairesel tavalarda pişiriliyor ve Balkanlardaki börek kültürünün en güzel örnekleri arasında yerini alıyor. Bu popüler yerel lezzeti Priştine’de yiyebileceğin bazı yerler şöyle:
1. Destan Burektore
2. Panino Gluten Free
3. Mama Mantia
4. Soma Slow Food
Flija
Flija, Kosova'nın zengin mutfak mirasını temsil eden ve Priştine’de çok sevilen geleneksel yemeklerinden biri. Bu yemek, açık ateşte veya özel olarak tasarlanmış bir tavada yavaşça pişirilen ince açılmış hamur katmanlarından yapılıyor. Her katman, krema ve tereyağı karışımıyla hazırlanıyor ve lezzetli, gevrek bir doku ortaya çıkarılıyor.
Flija lezzetinin hazırlanması, genellikle kutlamalar ve özel günler için aileleri bir araya getiren ortak bir aktivite. Ayrıca bu güzel hamur işi, genellikle yanında yoğurtla servis ediliyor ve bu da yemeği mükemmel bir şekilde tamamlıyor. Başkentte flija yiyebileceğin bazı popüler yerler şunlar:
1. Fika
2. Princesha Gresa Restaurant
3. Fjala
4. Liburnia
Sarma
Kökeni Osmanlı İmparatorluğu'na dayanan sarma, geleneksel olarak Balkanlar, Orta Avrupa ülkeleri, Güney Kafkasya ve Orta Doğu'da da yaygın. Geleneksel Türk mutfağının temel yemeklerinden biri olan sarma, Kosova ve başkent Priştine’de de çok seviliyor. Bu lezzet Türklerin de bildiği gibi yapraklar veya yapraklı sebzelerle sıkıca sarılmış bir iç malzemeden oluşuyor.
Bu yemeğin çok sayıda çeşidi var ancak karışım genellikle kıyma, pirinç, çeşitli otlar, baharatlar, kırmızı biber, domates sosu gibi malzemelerle hazırlanıyor. Tipik sarma çoğunlukla lahana yaprakları veya kara lahana gibi çeşitli yapraklı sebzeleri içeriyor. Priştine’de güzel bir sarma ziyafeti çekeceğin bazı yerler şöyle:
1. Salt Prishtina
2. Illyrian Castle Restaurant
3. Liburnia
4. Princesha Gresa Restaurant
Cevapi (Kebap)
Cevapi genellikle kıyma veya kuzu etinden yapılan bir tür kebap. Ülke genelinde adeta ulusal yemek kabul edilen cevapi, Balkan mutfağının eti çok sevdiğinin de bir göstergesi. Cevapi, genellikle beş ila on adetten oluşan bir tabakta veya pide içerisinde, çoğunlukla doğranmış soğan veya salatayla servis ediliyor. Az miktarda soğan, sarımsak ve kırmızı biber etin lezzetini artırıyor. Bu lezzeti tadabileceğin popüler Priştine mekânları şu şekilde:
1. Shaban Grill House
2. Sarajeva Steak House
3. Thana - Fine Dining
4. Arabella Taverna
Kuru fasulye
Türk mutfağı nasıl ki kuru fasulyesiz düşünülemezse bu durum, Kosova için de geçerli. Bunun ötesinde fasulye, dünya çapında yaygın olarak tüketilen yiyecekler arasında. Kullanılan fasulyenin cinsine göre farklı suda bekletme süreleri olan bu tarif, etli ve etsiz versiyonlar sunuyor.
Ayrıca hazırlanırken çoğunlukla soğan ve domates sosu kullanılıyor. Et lokantalarından köftecilere kadar Priştine’deki birçok mekânda leziz bir kuru fasulye yiyebilirsiniz. Bu lezzet, tıpkı bizde olduğu gibi pilav, yoğurt, salata veya turşuyla da sıklıkla servis ediliyor. Kosova’nın başkentindeki mekânlar bu açıdan oldukça bonkör:
1. Bon Bouquet Café & Lounge
2. BOTIN - Coffee & Food
3. Matcha Coffee and Eatery
4. Albanezi Restaurant Traditional Food
Kolpite
Kolpite veya kullpite un, ılık su ve tuzdan oluşan geleneksel bir Kosova böreği. Hamur çok ince ince açılıyor. Daha sonra üst üste istifleniyor ve her katın arasına yağ veya eritilmiş tereyağı gezdiriliyor. Bu tarifin diğer varyasyonlarında hamur için maya ve şeker kullanılıyor. Kollpite güzelce renklenene ve dışı çıtır çıtır, içi yumuşak olana kadar pişiriliyor.
Kolpite genellikle sade hazırlanıyor ancak ufalanmış peynirle hazırlanan versiyonlarını da görebilirsin. Bu pişmiş hamur işi genellikle yanında sade yoğurtla tüketiliyor. Kolpite yemeğinin bazı versiyonları salyangoz şeklindeki bir böreğe benzer ve bunlar genellikle kızarmış ekşi lahana, ezilmiş balkabağı, ıspanak, peynir, yumurta, elma, ceviz, kıyma, soğan gibi tatlı veya tuzlu malzemelerle dolduruluyor. Başkentte kolpite yiyebileceğin harika mekânlar şunlar:
1. Liburnia
2. Pishat
3. Lisa's Restaurant
4. La Resto
Ajvar
Biber ezmesi seviyorsan bu lezzet tam sana göre. Ajvar, canlı tadı ve çok yönlülüğüyle bilinen Kosova'nın bir diğer geleneksel mücevheri. Çoğunlukla közlenmiş kırmızı biberlerden yapılıyor. Genellikle patlıcan, sarımsak, acı biber içeriyor ve koyu, lezzetli bir ezme haline getiriliyor.
Ajvar genellikle sos olarak servis ediliyor ve ızgara etler veya taze ekmek gibi çeşitli yemekleri tamamlıyor. Kökeni, özellikle biberlerin bol olduğu sonbahar mevsiminde popüler olduğu Balkan bölgesine kadar uzanıyor. Priştine’de bu harika yan lezzeti tüketebileceğin bazı restoranlar şu şekilde:
1. Soma Slow Food
2. Soma Book Station
3. Gizzi Grill
4. A&A Restaurant
Tave kosi
Tave kosi kuzu eti ve pirinçten yapılan, yoğurt ve yumurta ile pişirilen, kekik ve sarımsakla tatlandırılan bir güveç türü. Bu güveç, Kosova'nın komşusu Arnavutluk'ta ulusal bir yemek. Bu nedenle Kosova'daki özellikle Arnavut etnik kökenliler için önemli bir lezzet.
Tave kosi yüzyıllar önce Osmanlı İmparatorluğu'nun etkilerinden yayılan, bölgede uzun bir süredir sevilerek tüketilen bir yemek. Kökeni, söylenene göre kuzuyu marine etmek için kullanılan yoğurdun ve fazla kuzu artıklarının yeniden kullanılması ihtiyacından geliyor. Peki bu lezzeti Priştine’de nerede tüketebilirsin? İşte şuralarda:
1. Taverna Prishtina e Vjetër
2. Senses Restaurant
3. Country House
4. Ponte Vecchio
Pasulj
Pasulj, beyaz fasulye ve kızılcık fasulyesi, füme kırmızı et, havuç, soğan gibi sebzelerden yapılan bir güveç. “Böbrek fasulyesi” olarak da biliniyor ve tipik etler arasında füme pastırma, sığır eti ve sosis bulunuyor. Bu doyurucu ve lezzetli yemek sonbahar ve kış aylarında sıklıkla yeniyor. Özellikle uzun ve soğuk kış aylarına pratik bir çözüm olarak öne çıkıyor. Büyük miktarlarda kolayca pişirilebilen pasulj, genellikle evde yapılıyor. Ancak mekânlarda tüketebilmen de mümkün. İşte birkaç popüler mekân:
1. Thana - Fine Dining
2. Princesha Gresa Restaurant
3. Shaban Grill House
4. Shtepia e peshkut Oktapod
Kampanyalar
Şopska
Şopska, Balkanlarda oldukça sevilen bir salata çeşidi. Soğan, biber, domates ve salatalıkla yapılan hafif bir yaz salatası. Ayrıca sos ve beyaz peynir eşliğinde de servis edilebiliyor. Şopska salatası, aynı zamanda Balkan bölgesinde yetişen yaz ürünlerinin sergilenmesi bakımından da değer taşıyor. Göç ve kültürel kaynaşma yoluyla Kosova’ya gelen bu hafif lezzet, Makedonya ve Sırbistan gibi diğer ülkelerde de çok popüler. Priştine’de güzel bir şopska salatası yiyebileceğin yerler şuralar:
1. Matcha Coffee and Eatery
2. Salt Prishtina
3. Gagi Restaurant
4. Green & Protein
Biber dolması
Ülkede bu lezzete “Kosova biber dolması” da deniyor. İçi oyulmuş dolmalık biberlerin dana eti vs., pirinç, soğan ve domates sosuyla doldurulmasıyla yapılan bir fırın yemeği. Bu yemeğin tadını yıl boyunca çıkarabilirsin ancak en çok yaz ve sonbahar aylarında, taze dolmalık biberlerin mevsiminde popüler.
Dolma biberler, dünyanın hemen her bölgesinde görülen bir yemek ve her milletin bu tarifte kendine özgü bir dokunuşu var. Kosova'da dolma biberler, ülkedeki tüm etnik gruplar tarafından benimsenen ortak bir lezzet. Ayrıca bereketli yaz hasadının tadını çıkarmanın da bir yoludur. Priştine’de biber dolması yiyebileceğin bazı güzel yerler şöyle:
1. Soma Book Station
2. Albanezi Restaurant Traditional Food
3. Princesha Gresa Restaurant
4. Shaban Grill House
Gibanica
Gibanica, Balkanların genelinde çok popüler ve sevilen bir çeşit börek. Yumuşak peynirle doldurulmuş geleneksel bir buğday unu böreği. İç malzemesi, genellikle süzme peynir gibi yumuşak sürülebilir bir peynir oluyor. Kolayca hazırlamak için hazır hamurlar tercih edilebiliyor. Ancak taze açılmış ve pişirilmiş hamurla da yapılıyor. Priştine turunda gibanica lezzeti için gidebileceğin bazı yerler şunlar:
1. Restaurant Gania
2. Thana - Fine Dining
3. Gagi Restaurant
4. Basilico
Tarator
Kosova'da yaz aylarının olmazsa olmaz yemeği; salatalık, yoğurt, ceviz, dereotu ve sarımsaktan yapılan tarator. Türkiye’de bir tür meze olarak öne çıkarken Kosova’da soğuk bir çorba olarak da lanse edilebiliyor. Soğuk ve ferahlatıcı olan tarator, genellikle bir ziyafetin ana yemeğinden önce veya kolayca hazırlanabilen bir atıştırmalık olarak servis ediliyor. Bu tarifin genellikle yapılır yapılmaz servis edilmesi tavsiye ediliyor. Bu ara lezzeti tüketebileceğin bazı hoş Priştine restoranları şu şekilde:
1. Trock Taverna
2. Thana - Fine Dining
3. Liburnia
4. Taverna Tirona
Priştine tatlıları
Tatlılara gelince, Priştine cazip tatlılardan oluşan bir dizi seçenek sunuyor. En sevilen ikramlardan biri; kat kat yufka hamurundan yapılmış, fındık veya cevizle doldurulmuş ve şeker şerbeti veya balla tatlandırılmış zengin bir hamur işi olan baklava. Geleneksel Türk mutfağından da bildiğimiz baklava; çıtır dışı ve tatlı, fındıklı dolgusuyla hem yerlileri hem ziyaretçileri memnun ediyor.
Bir diğer popüler tatlı ise limon ve badem aromalarını bir araya getiren ve yemekten sonra ferahlatıcı bir ikram oluşturan benzersiz bir kek olan rosa. Priştine’de bir tatlı turuna çıkmak için mekân önerilerimiz şunlar:
1. Liburnia
2. Bon Bouquet Café & Lounge
3. Matcha Coffee and Eatery
4. Margo Garden Bar
Prizren tava
Bu tarifte et, özellikle kuzu veya dana eti olarak tercih ediliyor. Patatesin de dâhil olduğu prizren tava, özünde Priştine'ye özgü geleneksel bir yemek. Bu doyurucu yemek çeşitli baharatlarla tatlandırılıyor ve genellikle soğan, yoğurt gibi malzemeler içeriyor.
Yemeğin adı, mutfak gelenekleriyle bilinen Prizren şehrinden geliyor. Pişirme işlemi sırasında farklı malzemeler bir kabın içine katmanlar halinde yerleştiriliyor ve pişirme sırasında birbirlerine karışmaları sağlanıyor. Prizren tava, genellikle taze ekmek ve salata eşliğinde servis ediliyor. Bu ünlü lezzeti tadabileceğin öne çıkan mekânlar şunlar:
1. Thana - Fine Dining
2. Trock Taverna
3. Taverna Prishtina e Vjetër
4. Liburnia
Pite
Pite, Priştine geleneksel yemekleri içerisinde sevilen bir diğer ürün. Çok yönlülüğüyle bilinen bu hamur işi, çeşitli malzemelerle doldurulabiliyor ve bu da onu hem tatlı hem tuzlu damak zevklerine uygun hale getiriyor. Tatlı versiyonları elma veya peynirden oluşabilirken, tuzlu pite genellikle ıspanak, peynir veya kıyma ile dolduruluyor.
Altın rengi dış bölümü oldukça iştah açıcı. Pişirildiğinde de nefis bir şekilde çıtır çıtır oluyor. Pite günün herhangi bir saatinde tüketilebiliyor; mükemmel bir kahvaltı, atıştırmalık veya tatlı olarak servis ediliyor. Bu lokal lezzeti tadabileceğin bazı harika yerler şuralar:
1. Panino Gluten Free
2. Shaban Grill House
3. Trock Taverna
4. Lisa's Restaurant
Tezpişte (Tespishte) Tatlısı
Tatlı demişken tezpişteye ayrı bir yer açalım. Güzel ve hazırlanması kolay bir Kosova tatlısı bu. Yağın süt veya suyla kaynatılması ve ardından karışımın un, yumurta ve kabartma tozuyla birleştirilerek bir hamur haline getirilmesiyle yapılıyor. Hamur karışımı isteğe bağlı ceviz, badem veya fıstıkla zenginleştirilebilir. Bazı versiyonlarda susam, hatta rendelenmiş Hindistan cevizi bile kullanılıyor.
Hamur daha sonra yağlanmış bir fırın tepsisine açılıyor ve fırına verilmeden önce dörtgen şeklinde dilimler halinde kesiliyor. İstenirse üstü de süslenebilir. Kosova ve diğer Balkan ülkelerinde bu tatlı hamur işi geleneksel olarak düğünler, aile toplantıları ve bayram gibi özel günlerde hazırlanıyor. Tatlıyı merak ediyorsan Priştine’de tezpişte yiyebileceğin birçok yer var:
1. Liburnia
2. Thana - Fine Dining
3. Shaban Grill House
4. Restaurant Spiranca, Prishtine
Lezzetli yemeklerin ardından sırada ülkeyi keşfetmek var! Kosova’da gezilecek yerler gezi rehberine linkten ulaşabilirsin.
