Geçmişte kahve dendiğinde zihinlerimizde yalnızca Türk kahvesi ve sütle ya da suyla hazırlanmış granül kahve çeşitleri belirirken bugün durum çok farklı. Kahve çoğumuz için güne başlamamızı kolaylaştıran bir yakıta ya da en keyifli molalarımıza ve sohbetlerimize eşlik eden bir içeceğe dönüştü. Zamanla her birimiz kahvenin o kadar çok çeşidini keşfettik ki. Artık bu konuda, canımız kahve istediğinde Americano, Mocha, Espresso, Ristretto ya da Macchiato arasından hangisini seçeceğimize dair kararsızlık yaşayacak kadar bilgiliyiz.
Kahve çeşitlerinin içeriklerini, hangisini sevdiğimizi, hangisinin sütle hangisinin su ile hazırlandığını keşfetmiş olsak da kahve çeşitleri ve özellikleri, bu kahvelerin hangi ülkeden geldiği hakkında birçoğumuzun hala bilgi eksikliği var. Hazırladığım içerikte kahve tiryakileri için popüler kahvelerin özelliklerine yer verdim.
Listemize en popüler kahvelerden Espresso ile başlıyoruz.
Kendini uykulu hissettiğin sabahlarda kahve içerek ayılan biriysen Espresso zaten aşina olduğun kahvelerden biri olmalı. Çünkü İtalya’ya özgü bu lezzetli kahve çeşidi çok sert olmasıyla diğer kahvelerden ayrışıyor. Miligram başına düşen kafein miktarı son derece yüksek bu kahvenin isminin basınç anlamındaki “press” kelimesinden ya da hızlı anlamındaki “Express” kelimesinden geldiği düşünülüyor. Kahve çeşidinin isminin bu kelimelerden geldiğinin düşünülmesinin ilk nedeni oldukça küçük bir fincanda servis edildiği için Espresso’nun hızla içilebilmesi, basınç kelimesinden geldiğinin düşünülmesinin nedeniyse kahvenin basınç gücünden yararlanılarak hazırlanması. En sert kahve çeşitlerinden biri olduğu için herkesin sevmediği Espresso, süt ya da aromalı şuruplar ile yumuşatılarak farklı kahve çeşitlerinin hazırlanmasında baz olarak kullanılıyor.
Eğer Espresso sana çok sert gelen bir kahve türüyse ve sade kahve içmekten hoşlanan biriysen Americano zaten sıklıkla tükettiğin kahve çeşitleri arasındadır. Geçmişi Amerikalıların 2. Dünya Savaşı’nı kazanıp İtalya’ya gittiği döneme dayanan bu kahve, Amerikan askerlerinin Espresso’yu çok sert buldukları için kahveyi sulandırarak içmeleri sonucu bulunmuş. Espresso ile aynı kafein oranına sahip Americano’nun miligram başına düşen kafein miktarı daha az olduğu için içimi daha yumuşak. Bu kahve türünü hazırlamak istersen önce Espresso yapmalı sonrasında ona elindeki Espresso’n kadar su eklemelisin. Kısacası Americano bire bir oranında su ve Espresso ile hazır hale geliyor.
Sütlü kahvelerden hoşlanan biriysen Cafe Latte ile ilgili önemli bilgileri öğrenmek hoşuna gidecek. İtalyanca’da süt anlamına gelen Latte, özellikle kahvaltıda çok tüketilen bir kahve çeşidi. Latte hazırlanırken süt 71 °C’ye kadar süt çubuğu ile döndürülerek ısıtılır ve süt bu dereceye geldiğinde ısıtıldığı kap birkaç kez zemine sertçe vurulur. Böylelikle sütün içerisindeki hava kabarcıkları ayrıştırılarak kahvenin süt köpüğünden ayrılmadan servis edilmesi sağlanır. Genellikle köpürtülmüş süte bir shot Espresso eklenmesiyle hazırlanır. Yani Espresso bazlı kahve çeşitleri arasında yer alır. Şekerli tüketilebilen bir içecek olduğu gibi yumuşak içimli olduğu için genelde sütsüz tüketilir. İnce uzun bir bardakta servis edilen Cafe Latte, dünyanın dört bir yanında kahve zincirlerinin açılmasıyla birlikte en çok tüketilen kahve çeşitlerinden biri olmasıyla öne çıkıyor.
Cappuccino hem köken olarak hem de içerik olarak Cafe Latte ile benzerlik gösteren bir kahve türü. Çünkü bu kahve de İtalyan ve sütlü. İki kahvenin arasındaki en önemli farkları süt miktarının yoğunluğu ve köpüklerin kalınlığı oluşturuyor. Cappuccino’nun köpüğü kalın ve daha kıvamlıyken Latte daha ince bir köpüğe sahip. Bir de Cafe Latte 250 ml’lik bardaklarda servis edilirken Cappuccino 150 ml’lik daha küçük bardaklarda servis ediliyor. Küçük demişken bu kahvenin isminin “küçük başlık” anlamına geldiğini ve küçük başlığın kahvenin üzerini kaplayan süt köpüğünü nitelediğini de eklemem gerek. Bu kahve çeşidinin hazır olması için sütü minimum 2-3 cm köpürtmelisin.
Her ne kadar bu kahve çeşidiyle ilgili hangi ülkenin sorusuna net bir şekilde Avustralya demiş olsam da tıpkı Pavlova tatlısı Flat White da Avustralyalılar ve Yeni Zelandalılar arasında paylaşılamıyor. Lattenin hafif bir içecek olduğunu düşünen Okyanusyalılar double shot Espresso ile Flat White’ı dünya kahve literatürüne kazandırıyorlar. Flat White’ın doğuşuyla birlikte sütsüz kahve içemeyen fakat Cappuccino ve Latte’deki kahve oranıyla da tatmin olmayan kişiler kendilerine en uygun kahve çeşidini bulabildi. Aslında klasik bir ölçüsü olan bu içecek 2 shot Espresso ile hazırlanır ve yaklaşık 150 ml’lik fincanlarda servis edilir. Fakat ülkemizde neredeyse tüm kahveciler oranları değiştirerek farklı boylarda Flat White da sunuyor. Benim önerim kahveni yaptırdığın baristaya kesinlikle 2 shot Espressolu bir Flat White hazırlatarak bu paylaşamayan kahvenin iyi bir versiyonunu denemen olacak.
Kahve çekirdekleriyle ünlü Kolombiya’ya ait Cortado da Flat White gibi sütlü ve yoğun aromalı kahve çeşitlerinden biri. İsmi İspanyolcada kesmek anlamına gelen cortar fiilinden gelen bu içecek, süt kahvenin sertliğini kestiği için söz konusu isimle adlandırılmış. Latte, Flat White ve Cappuccino’dan farklı olarak Cortado’da süt ve Espresso miktarı eşit. Genelde 1 shot Espresso ve 1 shot süt ile yapılan Cortado’nun 2 shot Espresso 1 shot süt köpüğü ve 1 shot süt ile yapılmış versiyonu da bir hayli popüler. Son derece küçük porsiyonlarda hazırlanan bir kahve olduğu için Cortado’nun birim fiyatı en pahalı kahve çeşitlerinden biri olduğunu söyleyebilirim. Yine de Cortado içmeyi seven kahve tiryakileri başka hiçbir kahvede bu içecekteki dengeyi bulamadığı için kahvenin pahalılığını düşünmeden keyfini çıkarmaya odaklanıyorlar.
Kolombiya’da dünyadaki tüm kahvelerin %12’sinin üretildiğini biliyor muydun? Eğer kahve senin için bir içecekten fazlasıysa belki de Kolombiya'nın başkentine bir Bogota uçak bileti alman gerekiyordur ve ülke keşfedilmeyi bekliyordur. Ne dersin?
Eğer sert kahvelerden hoşlanmıyorsan yanına yaklaşmaman gereken ya da tam tersi “Espresso bile beni kesmiyor” diyenlerdensen hemen denemen gereken bir önerim var şimdi sırada. Ristretto, Espresso ile aynı miktarda kahvenin daha az su ile çekilmesiyle birlikte hazırlanan kahvenin adı. Daha net ifade etmek gerekirse normal şartlarda 1 shot Espresso 30 ml, 1 shot Ristretto ise 20 ml oluyor. Daha az su ile çekilmesi Ristretto’nun daha yoğun bir kahve çeşidi olmasını sağlıyor. Daha az suyla çekildiği için Ristretto’nun köpüğü de daha kalın oluyor. Kahve ismini İtalyancadaki sıkı ve kısa anlamına gelen Ristretto kelimesinden almıştır. Bunun nedeni aynı cam bardağa konduğunda Ristretto’nun Espresso’ya göre sıkı kıvamı sayesinde daha kısa boyda görünmesidir. Eğer daha sert bir Cafe Latte içmek istersen Ristretto ile hazırlanmış sütlü içecek Ristretto Bianco’ya bir şans verebilirsin. Bu kahve türünün tadı çok keskin, baştan uyarayım. :)
İçeriğimin başından beri kahvesini biraz daha şekerli tüketmeyi seven kişilere yönelik kahve çeşitlerinden pek bahsetmemiş olsam da Affogato ile şekerli kahveler dosyasını açıyorum. İtalyancadaki boğulmuş anlamına gelen “Affogato” kelimesinden ismini alan bu kahve çeşidi Espresso tarafından boğulmuş 1 top vanilyalı dondurma içeriyor. Espressonun sert aroması vanilyalı dondurmanın yumuşak tadıyla birleştiğinde ortaya eşsiz lezzette bir kahve çeşidi çıkıyor. Bazı restoran ya da kafelerde Affogato’yu tatlı menüsünde görürsen de şaşırma. Çünkü kaşıkla tüketilen bir kahve türü olduğu için Affogato tatlı olarak da nitelenebiliyor.
Affogato İtalya’dan son kahve önerim. Gördüğün gibi ülke farklı kahve çeşitleriyle dolu ve hangi şehrine gidersen git lezzetli bir kahve çeşidi deneyimleyebilirsin. Kahve kokulu bir yolculuk için tek ihtiyacın ülkeye bir uçak bileti.
Kahve ve çikolata uyumundan hoşlanan kişilerin favori içeriği Caffè Mocha, sütlü ve çikolata şuruplu bir kahve çeşidi. Son derece yumuşak ve tatlı bir tada sahip bu kahve çeşidi bazı kişiler tarafından tatlı niyetine tüketiliyor. Farklı baristalar tarafından farklı şekilde servis edilen Caffè Mocha genelde toz çikolata ya da kakao tozuyla sunuluyor. Moccacinho, Moccacino ve Mocha Latte ismiyle de anılan Caffè Mocha, buharla ısıtılmış süt, Espresso ve çikolata sosuyla hazırlanıyor. Orijinal tarifte bu lezzetli içecek cam bardakta servis edilir, kahve, süt ve çikolatalı sos farklı katmanlar şeklinde gözükür. Tatlı içeceklerden hoşlanan kişiler arasında bu içeceğin beyaz çikolatalı versiyonu da çok popüler. Mocha içmeyi seven bazı kişiler kahvelerine farklı aromalardaki şuruplar da ekleyerek değişik lezzetler deniyor. Örneğin nane şurubu ya da frambuaz şurubu Mocha ile çok yakışıyor.
Listemdeki son önerim diğer tüm kahvelerden farklı. Çünkü şu ana dek listemde yer alan tüm kahveler Espresso bazlıyken filtre kahve farklı kahve çekirdekleriyle hazırlanıyor. Makine, French press ya da uygun boyutta çektirdiğin filtre kahve çekirdekleriyle bu kahveyi moka potta hazırlayabilirsin. Filtre kahve yöresel çekirdeklerle hazırlanan bir kahve türü. Her çekirdeğin kendine göre bir aroması var. En popüler yöresel kahveler ve özellikleri şöyle:
Bu kahve türünü kolayca hazırlamak için demleyeceğin ekipmana uygun şekilde çektirmen ve sonrasında makinede temiz su ile demlemen yeterli.
Benim bugün bahsetmek istediğim kahve çeşitleri bu kadardı. Sen de bu kahvelerin çok iyi versiyonlarını içmek istersen gitmeni önerdiğimiz mekanlar “Mutlaka gitmen gereken 10 harika kahve dükkanı” içeriğimizde seni bekliyor.