Türkiye’deki sakin şehirler (cittaslow) listesi

ipekincir

Sakin şehir ya da cittaslow hareketini daha önce duydun mu? Duymadıysan seninle keşfetmeye geldik.  İtalyancada sakin anlamına gelen “Citta”, İngilizcede yavaş anlamına gelen “slow” kelimelerinin birleşimiyle, 1999 yılında İtalya’da cittaslow hareketi ortaya çıkıyor. İtalya’nın Bra, Positano, Orvieto ve Greve in Chianti şehirlerinin belediye başkanları, ‘’Slow Food’’ yani ‘’Yavaş Yemek’’ felsefesini tüm şehre uyarlamaya karar veriyorlar. Greve in Chianti şehrinin o dönemki Belediye Başkanı Paolo Saturnini de bu harekete önderlik yaptığı biliniyor. Günümüzde cittaslow, 30 ülkeye yayılırken, tam 278 farklı şehir sakin şehir unvanı taşıyor.

Hareketin Amacı

Cittaslow hareketinin en temel amacı, küreselleşme karşısında birbirine benzeyen şehirlerin özgünlüklerini korumalarını sağlamak. Özellikle tüketimin yaygınlaştığı dönemde turizmin de etkisiyle şehirlerin kendi kimliklerini kaybetmesine karşı bu hareketin benimsenmesi çok büyük önem taşıyor. Sakin şehirlerde altyapı sorunları belirlenip çözüme kavuşturuluyor ve yöresel mimari olduğu gibi korunuyor.

Sakin şehir olmak için neler yapılması gerekiyor?

Sakin şehir unvanını alabilmek için şehirlerin ‘’Slow Food’’ hareketinin tüm adımlarını uygulamasını kabul etmesi gerekiyor. Aynı zamanda unvanı alacak şehrin, dokusunu korumak için sürekli olarak çalışmalar yapmaya devam etmesi isteniyor. Nüfusu 50.000’den az olan şehirlerin belirlenen kriterlere uygunluğu kontrol ediliyor. 1999 yılında İtalyan belediye başkanlarının önderliğinde birlik ilk kurulduğunda 53 tane kritere bakılıyordu. 2013 yılında kriterlerde bazı güncellemeler yapıldı ve sakin şehir unvanı için şu an tam 72 kritere uygunluk aranıyor.

Cittaslow hakkında bilmen gerekenleri listeledikten sonra sıra Türkiye’nin sakin şehirlerine geldi.

1. Seferihisar, İzmir

Seferihisar Sığacık Köyü sokak görünümü

Seferihisar, 2009 yılında 70 kritere de uyum sağlayarak ülkemizin ilk sakin şehri oldu. Seferihisar’ın bu unvanı almasından sonra da tüm Türkiye cittaslow hareketiyle tanışmaya başladı. Seferihisar’da tarım tamamen organik ürünlerle yapılıyor. Bölgede yetişen bitki türlerini koruma amacıyla peyzaj çalışmaları için de bu bitkiler ekiliyor ve güneş enerjisiyle sokak lambaları aydınlatılıyor. Otellerde de yenilebilir enerji kaynakları tercih ediliyor. Yani anlayacağın sürdürebilir bir hayat için her alanda çalışmalar yapılıyor. Eğer Seferihisar’a hiç gitmediysen bu yıl tatil planlarına mutlaka eklemelisin. 3000 yıllık geçmişi bulunan ilçede görmen gereken birçok yer bulunuyor.

2. Akyaka, Muğla

İnsanlar Akyaka Köyü'ndeki Azmak Çayı'nda tur atıyor

Gökova Körfezi’nin doğusunda bulunan Akyaka, 2011 yılında sakin şehir unvanını aldı. Yemyeşil ormanları görürken buz gibi Azmak Nehri’nin masmavi sularının sesiyle rahatlayabileceğin Akyaka’nın begonvillerle süslenen cumbalı evlerini de çok seveceksin. Azmak Nehri’ni sadece etrafındaki mekanlarda oturarak değil, tekne turuna çıkarak keşfetmeni de öneriyoruz. Ayrıca Akyaka’nın Gökova Körfezi’ndeki biyolojik çeşitliğinin en iyi gözlemlenebildiği yerlerden biri olduğunu da belirtmeden geçmeyelim. Koruma altındaki birçok kuş türü de Akyaka’da yaşıyor. Ayrıca Akdeniz foku, kum köpekbalığı ve su samuru gibi deniz faunasının önemli üyeleri de Akyaka kıyılarında görülüyor. Sakin şehir unvanını almış olması, bu doğal hayatın da zarar görmeden korunabilmesi için güzel bir adım. 

3. Gökçeada, Çanakkale

Gökçeada sokak görünümü

Türkiye’nin en büyük adası olan Gökçeada, 2011 yılında sakin şehir olmanın tüm kriterlerini karşılayarak bu unvana sahip oldu. Mavinin ve yeşilin en güzel rengini içerisinde barındıran ada, aynı zamanda enfes bir gün batımı manzarasına sahip. Türkiye’nin en batı ucu olduğu için buradaki günbatımını başka bir yerde bulamayacağına eminiz. Saros Körfezi’nin girişinde konumlandığı için su kaynakları çok zengin olan Gökçeada’da eşsiz bir sualtı çeşitliliği bulunuyor. Türkiye’nin ilk ve tek sualtı parkının da yer aldığı Gökçeada, organik tarımıyla da adını duyuruyor.

4. Yenipazar, Aydın

Yenipazar, Türkiye'nin geleneksel yel değirmenleri

Aydın şehir merkezine 40 kilometre uzakta olan Yenipazar’ın sakin şehir olarak tanımlanması 2011 yılında oldu. Madran Baba Dağı’nın eteklerinde yer alan Yenipazar’ın geçmişi M.Ö. 2000’li yıllara kadar uzanıyor. Birçok medeniyetin yaşadığı bu toprakların en önemli tarihi eseri, Orthosia Antik Kenti. Bu antik kent çok geniş bir alanı kapsıyor ve günümüzde halen toprak altında kalmış kısımları mevcut. Antik kenti gün yüzüne çıkarmak için çalışmalar sürerken, çıkarılan mozaikler ise Aydın Arkeoloji Müzesi’nde sergileniyor. Yenipazar cittaslow olunca da hem yerli halk hem de yetkililer bu kültürel mirası korumak için ekstra özen göstermeye başladıkları biliniyor.

5. Vize, Kırklareli

Kazandere ormanlık alanı, Kıyıköy, Vize

İstanbul’a yakınlığıyla hafta sonu kaçamaklarının sevilen adresi olan Kırklareli’nin ilçesi Vize, 2012’de cittaslow hareketini benimseyerek sakin şehir ilan edildi. Tarih boyunca birçok medeniyetin izlerini bıraktığı Vize, tarihi yapılarıyla ön plana çıkıyor. Hatta bu tarihi zenginliğini tüm ülkeye tanıtmak için 2006 yılından beri ağustos ayında Vize Tarih ve Kültür Festivali düzenleniyor. Sen de tatilini bu festivalin tarihlerine denk getirerek bu atmosferi gözlemleyebilirsin. Vize’nin doğal güzellikleri de tarihi kadar zengin. Cehennem Şelaleleri, Yenesu Mağarası ve Kıyıköy’deki bakir koyları mutlaka görmen gereken yerler arasında.

6. Perşembe, Ordu

Yason Burnu Kilisesi ve Argonotlar, Persembe, Ordu, Türkiye

Ordu’nun Perşembe ilçesi 2010 yılında cittaslow olmak için çalışmalara başlayıp 2012’de tüm kriterlere uyum sağlayarak bu unvanı hakkıyla aldı. Yoğun araç trafiği, gürültü kirliliği gibi olgulardan uzaklaşan Perşembe’de 40 kilometre boyunca uzanan sahilde sualtı mağaraları, kaya formasyonları ve el değmemiş koyları ile görülmeye değer. Kendini tropikal adadaymış gibi hissedeceğin Çaka kumsalı ise ince ve bembeyaz kumlarıyla görenleri kendine hayran bırakıyor.

7. Yalvaç, Isparta

Pisidia Antiocheia antik kentindeki su kemerleri. Yalvaç, Isparta

Isparta’nın bir ilçesi olan Yalvaç, 2012 yılında sakin şehirler listesine dahil oluyor. Sultan Dağları’nın eteklerinde konumlanan Yalvaç’ın tarihi Neolitik döneme kadar uzanıyor. Yaklaşık 8 milyon yıllık hayvan fosilleri de bu bölgede keşfedilmiş. Antiokheia Antik Kenti, Roma dönemiyle ilgili birçok kalıntıya ev sahipliği yapan bir yer. İsa’nın habercilerinden Aziz Paul’un Antiokheia’ya geldiği düşünüldüğü için Hristiyanlar, Yalvaç’ı kutsal kabul ediyor. Cittaslow hareketini benimsedikten sonra tüm bu önemli noktaların korunmasına özen gösteriliyor.

8. Halfeti, Şanlıurfa

Şanlıurfa'nın Halfeti İlçesi'nde terk edilmiş eski şehir manzarası

Sular altında kalıp bambaşka bir atmosfere bürünmüş olan Halfeti, 2013 yılında sakin şehir oldu. Aslında Halfeti, eski şehir ve yeni şehir olmak üzere iki bölüme ayrılıyor. Fırat Nehri kenarında konumlanan ve Birecik Barajı inşaatı nedeniyle sular altında kalan yer, eski şehir kısmı. Yeni şehir bölgesi ise kasaba sular altında kalınca insanların taşınmak zorunda kaldığı yer. Eski şehir olarak adlandırılan bölgeye gidip tekne turu yapmadan dönmemelisin. Gölün üzerinde bulunan asma köprü de harika fotoğraflar çekebileceğin manzaralara sahne oluyor. Halfeti’nin bu mistik atmosferinin yanında endemik türleri de çok ilgi çekiyor. Özellikle halk arasında Ağlayan Arap Kızı olarak tanımlanan karagül, sadece bu bölgede bulunuyor.

9. Şavşat, Artvin

Artvin ilinin Şavşat ilçesi sonbaharda ziyaretçilerine muhteşem manzarası

Türkiye’nin en kuzeydoğusunda konumlanan Şavşat, 2015 yılında Türkiye’nin 10. sakin şehri oldu. Karadeniz Bölgesi başlı başına doğa harikası bir yer iken, Şavşat da özellikle Karagöl nedeniyle Karadeniz’in sevilen yerlerinden. Karagöl’ün içinde bulunduğu Sahara Karagöl Milli Parkı, farklı ağaç türleriyle kaplı kamp ve karavan alanları bulunan bir yer. Şavşat gezini havanın sıcak olduğu zamanlara getirerek bu parkta kamp yapabilirsin. Şavşat’ta gidebileceğin Arsiyan, Sahara ve Bilbilan yaylarında buraya özgü üç tarafı balkonlu, tamamen ahşap evleri de görebilirsin. Sakin şehirlerin en güzel yanlarından biri, bölgeye özgü mimarinin korunuyor olması.

10. Uzundere, Erzurum

Türkiye Tortum Şelalesi, Erzurum Uzundere

Erzurum’un bir ilçesi olan Uzundere, 2016 yılında sakin şehir seçildi. Uzundere sınırları içerisinde bulunan Tortum Şelalesi, ülkemizin en büyük şelaleleri arasında bulunuyor. Özellikle ilkbahar ayları geldiğinde şelale canlanıyor ve dökülürken oluşan gökkuşağı görüntüsüyle her göreni büyülüyor.

11. Göynük, Bolu

Bolu yakınlarındaki Göynük'ten bir görünüm

Bolu’nun ilçesi olan Göynük, 2017 yılında sakin şehirler arasına katıldı. Anadolu halkının yaşam tarzı ve kültürü tanıyabileceğin örnekler barındırmasıyla ön plana çıkan Göynük’te geçmişin el sanatları uğraşları bile halen yapılıyor. Kılavuzlar Köyü’nde geçmişten günümüze ulaşan tahta oymacılığı sanatının örneklerini görebilirsin. Bunun yanında yöresel kıyafetler, gelenekler ve yemekler korunmaya devam ediyor.

12. Gerze, Sinop

Gerze sahile park edilen tekneler

TUİK verilerine göre Türkiye’nin en mutlu şehri seçilen Sinop’un ilçesi Gerze, 2017 yılında sakin şehir kriterlerine uyumluluğunu kanıtladı. Masmavi denizin kenarında yemyeşil bir sakin şehir olan Gerze’de Karadeniz’in hırçın dalgalarını net bir şekilde duyabilirsin. Deniz Feneri’ne çıkıp dalgaları dinlemekten bir süre kendini alamayacaksın. Küçük bir balıkçı kasabası atmosferini yaşatan Gerze’nin merkezini gezmek için bisiklet kiralayabilirsin. Cittaslow hareketi dolayısıyla bisiklet kullanımı artırma konusunda birçok çalışma yapılmış olan ilçede kolaylıkla bisiklet kiralayacak bir yer bulabilirsin.

13. Eğirdir, Isparta

Eğirdir havadan görünümü

Güller Diyarı Isparta’nın en güzel ilçelerinden Eğirdir, 2017 yılında sakin şehir seçildi. Türkiye’nin 4. büyük tatlı su gölü olan Eğirdir Gölü burada bulunurken ekim ayına kadar gölde yüzme imkânın bulunuyor. Gölün etrafı ise kamp kurmak ve trekking yapmak için tercih ediliyor. Doğanın içerisinde huzur bulacağın Eğirdir görmen gereken yerler listesinde olmalı.

14. Mudurnu, Bolu

Mudurnu'nun tarihi eski beyaz ahşap evleri dağlar ve ağaçlar arasında görünümü

Mudurnu, 2018 yılında Bolu’nun ikinci ve Türkiye’nin 15. sakin şehri oldu. Bu unvanı almadan önce tavuk üretimiyle akıllara gelen Mudurnu, sakin şehir olduktan sonra doğal güzelliklerinin zenginliğiyle ön plana çıkmaya başladı. Safranbolu evlerine benzer Osmanlı evlerinin olduğu Mudurnu’da bulunan evler restore edilerek turizme kazandırılmaya çalışılıyor.

15. Köyceğiz, Muğla

Türkiye'de Köyceğiz Gölü manzarası

Her bir ilçesi ve beldesi güzel olan Muğla’nın Köyceğiz ilçesi, sakin şehirler arasına 2019 yılında girdi. Bodrum, Fethiye, Marmaris gibi popüler ve kalabalık tatil beldelerinin yanı başında olan Köyceğiz, aslında hepimizin aradığı sakin ve huzur dolu tatili sunuyor. Dünyada benzeri az bulunan ayaklı göl çeşidinde olan Köyceğiz Gölü, burada mutlaka görmen gereken bir doğal güzellik. Bu göl üzerinden tekneyle kısa bir gezintiye çıkıp Kaunos Antik Kenti’ne gidebilirsin.

İpucu: En iyi otel fiyatlarını tek bir yerde görmek, seçeceğin otel hakkında bilgi almak ve saniyeler içinde rezervasyon yapmak için ENUYGUN'da Muğla otelleri araştırmasına başlayabilirsin.

En iyi tatil ve şehir otelleri Enuygun’da!

16. Ahlat, Bitlis

Ahlat Mezarlığı'ndaki Selçuklu Türbeleri görünümü

Bitlis’in ilçesi olan Ahlat, 2019 yılında Türkiye’nin 17. sakin şehri oldu. Van Gölü’ne kıyısı olan Ahlat’ta Selçuklu ve Osmanlı dönemlerinden eserler tarihe ışık tutuyor. 8 bin 200 adet mezar taşından meydana gelen Selçuklu Mezarlığı, Ahlat’ı adeta bir açık hava müzesine çeviriyor. Bu mezarlık, dünya üzerindeki en büyük Türk İslam mezarlığı olduğu için de büyük bir önem taşıyor. Mezarlığın hemen yanındaki Ahlat Müzesi de birçok tarihi esere ev sahipliği yapıyor.

17. Güdül, Ankara

Ankara'nın Güdül ilçesinde restore edilen tarihi evler

2020 yılının Nisan ayında sakin şehir ilan edilen Güdül, Ankara’dan cittaslow seçilen ilk yer olma özelliğine sahip. Ankara şehir merkezine yaklaşık 114 kilometre uzaklıkta bulunan Güdül, doğasıyla ve tarihi güzellikleriyle Türkiye’nin 18. sakin kenti olmasının hakkını veriyor. Tarihi milattan önce 3000’li yıllara kadar uzanan Güdül’ün birçok medeniyete ev sahipliği yaptığı biliniyor. İn-Önü adı verilen mevkide konumlanan mağaralarda keşfedilen haç işaretleri nedeniyle Güdül ve çevresinin Hristiyanlığın yayılma noktası olarak kullanıldığı söyleniyor.

18. Arapgir, Malatya

Arapgir, Malatya

Tarihi geçmişi çok eskilere dayanan, tarihe yolculuk yapacağın Malatya'nın tarihi ve kültürel zenginliklere sahip ilçesi, 2021 yılında Cittaslow üyeliğine dahil oldu. Cittaslow ağına katılan Arapgir, geleneksel yaşam tarzını yitirmeden, modern dünya ile geçmişi harmanlayarak, sakin ve huzurlu bir yaşam sunuyor. Restore edilmiş tarihi taş evlerde konaklayabilir, yöresel lezzetlerin tadına bakabilir, el sanatlarını keşfedebilir ve doğa ile iç içe vakit geçirebilirsin.

19. Foça, İzmir

eski foça halk plajı havadan görünümü

Ege'nin saklı cenneti olarak bilinen Foça, Cittaslow felsefesini benimseyerek yavaş yaşamın keyfini çıkarmak isteyenlerin vazgeçilmezi haline geldi. Taş evleri, dar sokakları ve rengarenk balıkçı tekneleriyle büyüleyen Foça, ziyaretçilerine huzurlu ve dingin bir atmosfer sunuyor. Masmavi ve berrak denizi, altın sarısı incecik kumsalı ve çevresindeki doğal güzellikler, hem yerli hem de yabancı turistlerin ilgisini çekiyor. Foça'da tarihi kalıntıları keşfedebilir, yerel lezzetlerin tadına bakabilir, doğa yürüyüşlerine çıkabilirsin. Cittaslow felsefesini uygulayan Foça, sürdürülebilir turizm anlayışı benimsenmiş olup, doğal ve kültürel mirasın korunmasına büyük önem vermekte.

20. Finike, Antalya

Antalya'nın Finike ilçesindeki marinanın güzel görünümü.

Cittaslow hareketine Antalya’da tek dahil ilçe olan Finike tarihi ve doğal güzellikleri ile her sene binlerce yerli ve yabancı turiste ev sahipliği yapıyor. Cittaslow ağına katılarak yavaş yaşam felsefesini benimseyen Finike masmavi denizi, antik kent kalıntıları, tarihi liman ve doğal güzelliklerin yanı sıra, organik tarım ürünleriyle hazırlanan yöresel lezzetleriyle de oldukça popüler. Özellikle turunçgil bahçeleri ve zeytin ağaçlarıyla çevrili köylere yapılan trekking ve doğa yürüyüşleri, unutulmaz bir deneyim sunuyor.

21. Kemaliye, Erzincan

Kemaliye veya Egin vadisi arasındaki Kemaliye kasabasının havadan manzara görünümü

Erzincan'ın tarihi ve kültürel değeri ile öne çıkan turistik ilçesi Kemaliye, Türkiye'nin Cittaslow hareketine dahil edilen 21. Yer oldu. Geçmişte birçok medeniyete ev sahipliği yapan ve geleneksel mimarisiyle Anadolu'nun kültürel mirasının örneklerini yansıtan ilçe, 30 Nisan 2021'de Birleşmiş Milletler Eğitim, Bilim ve Kültür Örgütü'nün (UNESCO) Dünya Geçici Miras Listesi'nde yer adldı.

Keban Baraj Gölünün kıyısında yer alan ilçe, tarihi taş evleri, dar sokakları ve yemyeşil doğasıyla adeta bir açık hava müzesi niteliğinde. Kemaliye'de tarihi hanları, camileri ve kiliselerini gezebilir, yerel el sanatlarını keşfedebilir ve yöresel lezzetlerin tadına bakabilirsin.

22. Şarköy, Tekirdağ

Tekirdağ ili Şarköy ilçesine bağlı Uçmakdere köyünde yamaç paraşütü alanı

Türkiye’nin 23. sakin şehri olan Şarköy, Tekirdağ’ın güneybatısında yer alıyor. Balıkçı tekneleri, uzun sahili ve gelişmiş olanakları ile adından bahsettiren Şarköy şimdilerde Cittaslow hareketi ile adını duyuruyor. Uzun kumsalları, berrak denizi ve yemyeşil doğasıyla ziyaretçilerine huzurlu bir tatil imkanı sunan Şarköy, özellikle şarap bağları ve zeytin ağaçlarıyla ünlü. Seyahatin sırasında butik otellerde konaklayabilir ve  doğa yürüyüşleri çıkabilirsin.

23. İznik, Bursa

Bursa, Türkiye'de İznik Gölü'nde balıkçı tekneleri

Cittaslow ağına katılarak yavaş yaşam felsefesini benimsemiş olan İznik doğal güzellikleri ve tarihi dokusuyla karşımıza çıkıyor. Gölü, tarihi surları ve Bizans döneminden kalma kiliseleriyle adeta bir açık hava müzesi olan İznik, ziyaretçilerine huzurlu ve dingin bir atmosfer sunuyor. İznik Gölü kıyısında yer alan tarihi taş evlerde konaklayabilir, gölün keyfini çıkarabilir ve doğanın tadını çıkarabilirsin. 

24. Daday, Kastamonu

Yol sabahları ağaçların ve altındaki tarlaların arasındaki tepelere çıkıyor. Daday, Kastamonu

Türkiye’nin en son Cittaslow hareketi ile adını duyuran ilçesi Daday oluyor. Yemyeşil yaylaları,şelaleleri ve dereleri ile çevrili Daday, doğa tutkunları için adeta bir cenneti yansıtıyor. Tarihi taş köprüleri, ahşap evleri ve camileriyle de dikkat çeken ilçede, zaman durduğunu söyleyebiliriz. Daday'da yöresel lezzetlerin tadına bakabilir, el değmemiş doğayı keşfe çıkabilir veya doğa yürüyüşlerine katılabilirsin.

25. Safranbolu, Karabük

tarihi safranbolu evleri karabük

UNESCO Dünya Mirası Listesi'nde yer alan Safranbolu, sakin şehirler hareketine (Cittaslow) dahil oldu. Mart ayı itibari ile listeye giren Safranbolu’da, sağlıklı ve sürdürülebilir turizmin temelleri atıldı. Tarihi yapıları, yöresel ürünleri ve doğal güzellikleriyle her yıl binlerce yerli ve yabancı turiste ev sahipliği yapan Safranbolu, Türkiye’nin 25’inci sakin şehri olurken, ilerleyen süreçte Safranbolu’nun turizm potansiyeline katkı sağlayacağı düşünülüyor.

Sana sıradaki önerimiz tarihi, el değmemiş doğası veya doğal güzellikleri ile Türkiye’de adını duyuran yerleri keşfetmen. Görmen gereken tüm güzelliklere rota oluşturmak için Türkiye’de gezilecek yerler yazısına tıkla!


ipekincir
İpek İncir
633 Yazı
Marmara Üniversitesi Reklam bölümünde yüksek lisans yaptı. Eğitimini tamamlamak için bir süre Londra’ya gitti. Otomotiv, sağlık, turizm sektörü gibi birçok farklı alanda içerik üretti. Şimdi ise Enuygun ekibinin bir parçası olarak seyahat yazıları yazıyor.
Yorum Yap
Yorumlar
  • AA
    A** A*****
    Yorum tarihi: 14.10.2024 13:40
    İpek hanıma vede en uygun'a tesekkurler ve başarılar dilerim
Uzman Yazarlar

10 milyondan fazla kullanıcı, seyahatini Enuygun’la planlıyor!

Hemen İndir

App Store'dan

indirin

Google Play

'DEN ALIN

AppGallery

ile KEŞFEDİN