Müzeler, anıtlar, meydanlar gibi cumhuriyetin izlerini görebileceğin tarihî yerler bambaşka duygular hissetmene neden olur. Türkiye Cumhuriyeti’nin dönüm noktası olan milli mücadelenin yaşandığı şehirlere gitmeye ve cumhuriyetin izlerine yakından şahit olmaya hazırsan başlayalım.
Dünya tarihine damgasını vuran Çanakkale, 1915 yılında Osmanlı İmparatorluğu ve İtilaf Devletleri arasında yaşanan kara ve deniz savaşına tanık oluyor. Çanakkale Savaşı Türk milletinin bağımsızlık ve toprak bütünlüğü için verdiği mücadeleyi simgeler. Türk milletinin kendi kaderini tayin etmek ve ulusal bağımsızlık için verdikleri çabayı gözler önüne seriyor. Mustafa Kemal Atatürk önderliğinde gerçekleşen Çanakkale Savaşı'nın ardından Kurtuluş Savaşı başlar ve bağımsızlık mücadelesi devam eder. Ulu Önder Mustafa Kemal Atatürk sayesinde Türkiye Cumhuriyeti'nin kuruluşunun temellerinin atıldığı Çanakkale, bir milletin bağımsızlığına kavuşma yolundaki en büyük zaferlerden birine adını yazdır.
Çanakkale’de cumhuriyetin izlerini görebileceğin yerler şu şekilde;
Gelibolu Yarımadası Tarihî Milli Parkı
Şehitler Abidesi
Kilitbahir
Seddülbahir
Çanakkale Destanı Tanıtım Merkezi
Aynalı Çarşı
1915 Seddülbahir Ahmet Uslu Müzesi
Bigalı Atatürk Evi
Bağımsızlığın ilk adımlarının atıldığı, bağımsızlık mücadelesinin başlangıç noktası olarak kabul edilen Samsun, Kurtuluş Savaşı’nın başladığı yer. Türkiye Cumhuriyeti'nin temeli Atatürk’ün 19 Mayıs 1919’da Samsun’a gelişi ile atılıyor. Türk Milletinin bağımsızlık ve modernizm yolundaki kararlılığının göstergesi olarak biliniyor. Türkiye Cumhuriyeti’nin doğuşuna tanıklık eden Samsun’un seçilmesindeki nedenlerden biri Samsun’un bir liman şehri olması. Mustafa Kemal Atatürk’ün hem dış dünya ile bağlantı kurabileceği hem de malzeme temin edebileceği için seçildi. Bir diğer artısı ise Anadolu’ya yakın oluşu.
Kurtuluş Savaşı’nın ilk adımı olan Millî Mücadele Hareketi Türk milletinin mücadelesini simgeler. Türk Milletinin ulusal kimliğinin oluşumunda önemli bir rolü olan Samsun’un Türkiye Cumhuriyeti’nin kurulmasında ve modernleşmesindeki etkisi çok büyük. Büyük hedefe adım adım giden yol olan 19 Mayıs 1919 tarihinden 29 Ekim 1923’e kadar geçen süre Türkiye Cumhuriyeti'nin temellerinin atıldığı süreci temsil eder.
Samsun’da cumhuriyetin izlerini görebileceğin yerler şu şekilde;
Bandırma Vapuru
Gazi Müzesi
Atatürk Anıtı ve Parkı
Atatürk Evi Müzesi
Şehitler Anıtı
İzmir, Kurtuluş Savaşı'nın kilit noktalarından biri olarak biliniyor. Şehir 15 Mayıs 1919’da Yunan işgaline uğradıktan sonra, 9 Eylül 1922 tarihinde Türk ordusu tarafından işgalden kurtarıldı. Bu tarih, Türk milletinin bağımsızlık mücadelesinin en büyük göstergesi oldu. İzmir'in Kurtuluşu, Türk milletinin ulusal bağımsızlık için neler yapabileceğini ve Türk milletinin özgürlüğüne ne kadar düşkün olduğunu tüm dünyaya sergiledi. Her yıl tüm Türkiye’de olduğu gibi İzmir’de de 29 Ekim Cumhuriyet Bayramı ile birlikte 9 Eylül İzmir’in Kurtuluşu da coşkuyla kutlanır.
İzmir’de cumhuriyetin izlerini görebileceğin yerler şu şekilde;
Atatürk Müzesi
Belkahve Atatürk Anı Evi
Atatürk Heykeli
Ziraat Mektebi
Zübeyde Hanım Anıt Mezarı
Atatürk Maskı
Kurtuluş Savaşı sırasında işgal altında olan İstanbul hem stratejik hem de güvenlik sorunu içeriyordu. Ankara, Türk milletinin bağımsızlık mücadelesi kabul edilen merkeze daha yakın bir konumda olduğu için Türkiye Cumhuriyeti’nin başkenti olarak kabul ediliyor. 3 Ekim 1923 tarihinde Ankara'da Birinci Türkiye Büyük Millet Meclisi, Türkiye Cumhuriyeti'ni ilan ediyor. Mustafa Kemal Atatürk, Türkiye Cumhuriyeti'nin ilk cumhurbaşkanı olarak seçiliyor. Ankara Türkiye Cumhuriyeti’nin kalbi olup aynı zamanda Türkiye Büyük Millet Meclisi’nin merkezi. Türkiye Cumhuriyeti’nin temel hak ve ilkelerinden olan, laiklik, demokrasi, eşitlik ve insan hakları gibi temel ilkeleri benimsemiş Ankara bu ilkelerin korunması ve uygulanmasının merkezi olarak varlığını sürdürmeye devam ediyor. Ankara, Türkiye'nin ulusal ve uluslararası arenada politikanın merkezi olup ulusun yönetimi ve karar alma süreci bu önemli şehirde gerçekleştiriliyor. Bağımsızlık mücadelesinin merkezi haline gelen Ankara kurtuluş hareketinin merkezi olup, Kurtuluş Savaşı'nın başarıyla sonuçlanmasının ardından da günümüzde hala cumhuriyetin izlerinin en yoğun görüldüğü şehirlerden biri.
Ankara’da cumhuriyetin izlerini görebileceğin yerler şu şekilde;
Anıtkabir
Atatürk ve Kurtuluş Savaşı Müzesi
Cumhuriyet Müzesi
Pembe Köşk
Atatürk Orman Çiftliği
Atatürk Evi Müzesi
Millî mücadelenin başlangıcında önemli rol oynayan ve 22 Temmuz 1919’da Amasya’da düzenlenmiş olan Amasya Genelgesi, milli mücadelenin temellerinin atıldığı önemli bir olay olarak öne çıkıyor. Amasya Genelgesi ile Mustafa Kemal Atatürk, Rauf Orbay ve diğer liderler, işgal altındaki topraklardan vazgeçmeyeceklerini ve Türk milletinin bağımsızlık mücadelesini başlattıklarını dünyaya duyurdular. Amasya Genelgesi aynı zamanda Kurtuluş Savaşı’nın çerçevelerini ortaya koyan bir belge olup bağımsızlık ve egemenliğin de göstergesi.
Amasya’da cumhuriyetin izlerini görebileceğin yerler şu şekilde;
Saraydüzü Kışla Binası ve Millî Mücadele Müzesi
Hazeranlar Konağı
Atatürk Anıtı
Millî mücadelenin temeli olan 23 Temmuz-4 Ağustos 1919 tarihleri arasında Erzurum'da düzenlenen Erzurum Kongresi, işgal altındaki toprakların kurtarılması ve Türk milletinin bağımsızlığının savunulması için düzenlendi. Kongre Türk milletinin bağımsızlık mücadelesi hatlarını ve temel ilkeleri belirlemek için yapıldı. Erzurum Kongresi, ulusal bağımsızlık, sonsuz egemenlik, vatanın bölünmezliği ve milletin iradesi gibi temel hak ve ilkelerin vurgulandığı bir kongre olduğu biliniyor. Bu kararlar Milli Mücadele Hareketi’nin temelini oluşturuyor. Türkiye’nin doğusunda yer alan Erzurum’un millî mücadeleye ev sahipliği yapması Türkiye'nin dört bir yanında milli birlik ve dayanışma ruhunu canlandırmasına, halkında bu ilkeleri benimsemesine katkı sağladı. Erzurum bu yönleriyle cumhuriyetin izlerinin görüldüğü tarihî yerlere sahip bir şehir.
Erzurum’da cumhuriyetin izlerini görebileceğin yerler şu şekilde;
Atatürk Evi Müzesi
Erzurum Kongre Binası
Nene Hatun Milli Parkı ve Anıtı
Aziziye ve Mecidiye Tabyaları
Atatürk Heykeli ve Cumhuriyet Anıtı
Kurtuluş Savaşı'nın ilk aşamalarından biri olan Sivas Kongresi, 4 Eylül-11 Eylül 1919 tarihleri arasında Sivas'ta yapıldı. Kongre, Anadolu'nun tamamen bağımsızlığını ve milli egemenliğin kabulünün temellerini oluşturuyor. Türkiye Cumhuriyeti'nin bağımsızlık yolundaki temellerini atan ilk adımlardan biri olarak kabul edilir. Mustafa Kemal Atatürk Amasya Genelgesi belgesini hazırlayarak Sivas Kongresi'nin de önünü açmış oldu. Sivas Kongresi esnasında, Anadolu'dan gelen milletvekilleri ve delegeler, ulusal bağımsızlık mücadelesini organize etmek ve destekleyerek halkıda bu mücadeleye dahil etmek amacıyla Sivas’ta toplandırlar. Bu toplantılar, milli mücadelenin kazanılmasın büyük rol oynadı. Sivas Kongresi ve gerçekleştirilen diğer ulusal kongrelerin ardından, Türk milletinin bağımsızlığı ve egemenliği için büyük bir mücadele gerçekleştirildi ve bu sayede Türkiye Cumhuriyeti 29 Ekim 1923 tarihinde ilan edildi.
Sivas’ta cumhuriyetin izlerini görebileceğin yerler şu şekilde;
Atatürk Kongre Müzesi
Atatürk Anıtı
Sivas Lisesi
Cumhuriyetin kuruluşunun temelleri olan millî mücadele, çeşitli cephelerde ve savaşlarda büyük bir kararlılık ve fedakarlıkla sürdürüldü. Sakarya Meydan Muharebesi, bu süreçteki önemli olaylardan biri olup Türkiye Cumhuriyeti'nin kuruluşuna büyük katkıda bulunuyor. Kurtuluş Savaşı’nın en kritik dönemlerinden birinde Sakarya Meydan Muharebesi, 23 Ağustos- 13 Eylül 1921 tarihleri arasında Sakarya Nehri çevresinde gerçekleşti. Türk milletinin bağımsızlık mücadelesindeki kırılma noktalarından biri olan bu savaş Yunan ordusu ile Türk ordusu arasında gerçekleşti. Zafer, Türk milletinin bağımsızlığını kazanma ve bu bilinci benimseme yolunda büyük bir adım oldu. Muharebe uluslararası ilişkilerin şekillenmesinde ve Türkiye Cumhuriyeti'nin uluslararası arenada tanınır olmasını sağladı.
Sakarya’da cumhuriyetin izlerini görebileceğin yerler şu şekilde;
Sakarya Müzesi (Atatürk Evi)
Ali Fuat Paşa Kuvâ-yi Milliye Müzesi
Zafer Anıtı
Afyonkarahisar, Kurtuluş Savaşı sırasında önemli stratejik konuma sahip şehirlerden biri olarak biliniyor. Türk ordusunun sembollerinden biri haline gelen şehir işgal kuvvetleri ile Türk ordusunun çatışmasına şahit oldu. 1921 yılında I. İnönü Muharebesi, II. İnönü Muharebesi ve Dumlupınar gibi farklı savaşlara tanık olan Afyonkarahisar, Türk milletinin direnişinin sembollerinden biri. 29 Ekim 1923’te cumhuriyetin kurulması ile zaferle sonuçlanan bu savaşların temelleri Afyonkarahisar’da atılmış oldu. Cumhuriyetin temel değerlerinden biri olan birlik ve beraberlik ruhunun en iyi yaşandığı, tüm toplumsal ve farklı etnik grupların nasıl bir araya gelip, birlikte savaştığına tanıklık eder. 19 Ağustos-7 Eylül 1922 tarihleri arasında Afyonkarahisar'da düzenlenen Afyonkarahisar Kongresi, Kurtuluş Savaşı'ndaki en önemli gelişmelerden biri olarak bilinir. Afyonkarahisar’da gezilecek tarihî yerlerde cumhuriyetin izlerine yakından tanıklık edebilirsin.
Afyonkarahisar’da cumhuriyetin izlerini görebileceğin yerler şu şekilde;
Büyük Taarruz Karargâhı
Kocatepe Atatürk Anıtı ve Kitabesi
Başkomutan Tarihi Milli Parkı
Kütahya’nın Ankara'ya yakın bir konumda olması, Kütahya'yı ulusal direnişin önemli bir parçası haline getirdi. 1921 yılında Kütahya ve Eskişehir, Yunan işgaline karşı Kütahya-Eskişehir muharebelerine tanık oldu. Muharebe Türk milletinin bağımsızlık mücadelesinde ne kadar kararlı olduğunun en büyük göstergelerinden biri. 1-3 Şubat 1923 tarihlerinde Kütahya'da gerçekleştirilen Kütahya Kongresi’nde Lozan Antlaşması'nın temelleri atıldı. Bu nedenle cumhuriyetin izlerini Kütahya’da da görmek mümkün.
Kütahya’da cumhuriyetin izlerini görebileceğin yerler şu şekilde;
Dumlupınar Şehitliği
Dumlupınar Müzesi
Cumhuriyetin izlerine rastlayabileceğin bir diğer durağımız ise Gaziantep. Gaziantep’in işgalci güçlere karşı verdiği mücadele Türk milletinin bağımsızlık mücadelesine büyük bir katkı sağladı. Gaziantep Savunması (Kuşatması), 1920-1921 yılları arasında şehrin işgalci güçlere karşı direnişiyle Türk milletinin ulusal kimliğine ve bağımsızlığına ne kadar önem verdiğinin en büyük göstergesi olarak karşımıza çıkıyor. Kurtuluş Savaşı'nın önemli noktalarından biri de 20 Aralık 1921 tarihinde Gaziantep'te düzenlenen Gaziantep Kongresi oluyor. Kongre, işgalci güçlere karşı bağımsızlık mücadelesinin siyasi temellerini atmış ve Türkiye Cumhuriyeti'nin kuruluşuna zemin hazırlıyor.
Gaziantep’te cumhuriyetin izlerini görebileceğin yerler şu şekilde;
Atatürk Anı Müzesi
Atatürk Araştırma Kitaplığı
Gaziantep Savunması ve Kahramanlık Panoraması Müzesi
Antep Harbi Şehitleri Anıtı
Gaziantep Şahinbey Milli Mücadele Müzesi
Şanlıurfa, Kurtuluş Savaşı sırasında stratejik olarak önemli bir konuma sahip şehirler arasında yer alıyor. İşgalci güçlere karşı verilen mücadelede aktif rol oynayan Şanlıurfa, Kurtuluş Savaşı sırasında şehirde çeşitli direniş hareketleri gerçekleşti. Şanlıurfa’da, farklı etnik grupların ve kültürel kökenlerin bir arada yaşaması ve ortak bir amaç uğruna omuz omuza savaşmaları Türk milletinin bağımsızlık mücadelesi için gösterdiği kararlılığı ve ulusal egemenliği vurgular. Şanlıurfa'nın direnişi, Türkiye Cumhuriyeti'nin kuruluşunda önemli bir yere sahip.
Şanlıurfa’da cumhuriyetin izlerini görebileceğin yerler şu şekilde;
Şanlıurfa Kurtuluş Müzesi
Topçu Meydanı ve Anıtı
Tarihî yerleri gezdikten sonra 29 Ekim için yakın rotalar arıyorsan 29 Ekim için yakın tatil yerleri yazımıza göz atabilirsin.