Dövize Çevrilebilir Mevduat sistemi nedir?

20 Aralık 2021’de yapılan kabine toplantısı sonrasında Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, kamu bankaları tarafından uygulanacak yeni mevduat sistemini tanıttı. Dövize Çevrilebilir Mevduat, kısaca DÇM, adı verilen bu sisteme göre birikim yapmak için vadeli Türk Lirası hesabını tercih eden vatandaşların kur farkında yaşadıkları zararlar Hazine tarafından ödenecek.

Dövize Çevrilebilir Mevduat nedir?

Birikimini vadeli Türk Lirası hesabında bulunan biri, banka ile belirledikleri vade süresi sonunda bankanın önerdiği faiz oranındaki ek parayı alıyor. Örneğin banka ile vadeli Türk Lirası hesabınız için %18 oranında faiz için anlaştığınızı düşünelim. Eğer bu hesabı açtığınız gün birikiminizle dolar alsaydınız, vade sürenizin sonuna geldiğinizde döviz artışı nedeniyle %50 getiriniz olacaktı. Arada da %32 oranında bir fark oluşacaktı. Yeni getirilecek olan Dövize Çevrilebilir Mevduat sistemi ile arada oluşan bu %32’lik farkı devlet ödeyecek.

Bu sistem nasıl işleyecek?

Henüz detayları netleşmemiş olsa da Dövize Çevrilebilir Mevduat sisteminin işleyişi hakkında konu hakkında yetkili kişiler açıklamalar yaptılar. Bu açıklamalara göre, bu sistemin işlemesi için bankalarda dövize endeksli bir mevduat hesabı açılacak. Hesabı açtığınız tarih ile vade bitiş tarihi arasındaki kur esas alınacak. Hesabınıza yatıracağınız birikim miktarının aylık mevduat getirisi hesaplanacak ve eğer bu gelen para kur farkından aşağıysa herhangi bir ek getiri olmayacak. Ancak eğer ana paranızın mevduat getirisi kur farkı ile oluşacak miktardan düşükse aradaki fark devlet tarafından karşılanacak. Ayrıca bu kazanç stopaj vergisinden muaf tutulacak.

Mevduat getirisi nasıl hesaplanır?

Bu sistemi daha iyi açıklamak için bir örnekleme yapalım. Bankaya gidip 100.000 TL’lik ana paranızla Dövize Çevrilebilir Mevduat hesabı açtığınızı düşünün. 32 günlük vade seçeneğini seçtiğinizde mevduat getirisinin 2.000 TL olduğunu varsayalım. Bu sisteme göre hesabı açtığınız tarihteki kur ve 32 gün sonraki kur karşılaştırılacak. Aynı zamanda 100.000 TL ile döviz almış olsaydınız 32 gün sonra getirinin ne olduğu da kontrol edilecek. Eğer döviz almış olduğunuz senaryoda paranızın getirisi 2.000 TL altında ise herhangi bir ödeme olmayacak. Ancak eğer yine döviz farkı nedeniyle paranızın getirisi 2.500 TL olmuşsa aradaki 500 TL’lik fark size devlet tarafından ödenecek ve paranız 102.500 TL olacak.

Bu sistemden kimler faydalanabilir?

Bu sistemin vadeli mevduat hesabı olan gerçek kişiler için geçerli olması planlanıyor. Mevduat hesabınız TL yerine döviz cinsinden olsa da bu sistemden yararlanabilirsiniz.

Hangi bankalarda olacak?

İlk etapta kamu bankalarında olması planlanan bu sistemin kabul edildikten sonra özel bankalar tarafından da kullanılacağı söyleniyor.