Uçuş görevlisi olmak, pek çok kişi için heyecan verici ve dinamik bir kariyer fırsatı. Öyle ki hem dünya çapında seyahat etme şansı sunuyor hem de farklı kültürlerle tanışma imkânı sağlıyor. Ancak, bu mesleğin avantajları kadar, dezavantajlarını da göz önünde bulundurmak, gerektirdiği sorumlulukları ve zorlukları bilmek gerekiyor.
Bu içeriğimizde uçuş görevlileri hakkında her şey detaylı olarak anlatılıyor. Bu mesleği merak edenler veya ileride uçuş görevlisi olmak isteyenler, akıllarındaki soruların cevabına buradan ulaşabilirler.
Uçuş görevlileri, havayolu şirketleri için oldukça önemli. Bu meslek mensuplarının ana görevleri arasında yolcuların güvenliğini sağlamak, konforlu bir seyahat deneyimi sunmak ve acil durumlarda doğru müdahaleleri yapmak bulunuyor.
Güvenlik kontrolleri: Uçak kapıları kapanmadan önce yolcuların emniyet kemerlerinin bağlı olduğundan emin olmak, el bagajlarını kontrol etmek ve acil çıkışların önünü kapatmamak.
Yolcuları bilgilendirme: Uçuş öncesi güvenlik talimatlarını açıklamak ve uçak içi sistemlerin kullanımı hakkında bilgi vermek.
Hizmet sunumu: Yemek ve içecek servisi yapmak, yolcuların taleplerini karşılamak.
Acil durum müdahalesi: Acil durumlarda ilk yardım uygulamak, tahliye prosedürlerini yönetmek ve panik durumlarını kontrol etmek.
Ülkemizde uçuş görevlisi veya kabin memuru olmanın koşulları, Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü (SHGM) tarafından belirleniyor. Uçuş görevlisi olabilmek için aşağıdaki özellikleri taşımak gerekiyor.
18 yaşından büyük olmak.
Uçuş görevlisi olmaya engel olacak herhangi bir sağlık sorunun olmaması ve sağlık durumunun belirli dönemlerde tekrar kontrol edilebilir olması.
Boy ve kilo endeksinin uygun olması.
Psikolojik ve fiziksel olarak yeterlilik belgesine sahip olmak.
En az lise ve yüksekokul mezunu olmak. (Yüksekokul mezunlarına öncelik tanınıyor)
Yurt dışındaki lise ve üniversitelerden mezun olan adayların denklik belgesine sahip olması.
Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü (SHGM) tarafından onaylı eğitim programlarını tamamlamak.
İleri düzeyde İngilizce bilmek.
Adli sicil kaydının bulunmaması.
Erkek adayların askeri görevini tamamlamış veya tecil ettirmiş olması.
İletişim yeteneği, stres yönetimi, takım çalışması becerileri ve müşteri odaklılık gibi özelliklere sahip olmak.
Uçuş görevlisi olmak isteyen kadın adayların boylarının 1.60 ile 1.80 cm aralığında, erkek adayların boylarının 1.70 ile 1.90 cm aralığında olması gerekiyor. Uygun kilo aralığı ise boy-kilo endeksine göre belirleniyor.
Bu oranlar, havayolu şirketlerine göre değişiklik gösterebilir. Ancak genel hatlarıyla kadınların en az 160, erkeklerin ise en az 1.70, en fazla 1.90 olması bekleniyor. Ayrıca kilo ve boy endeksinin orantılı olması gerekiyor. Bu şartları sağlayan kişiler, uçuş görevlisi, yani host veya hostes olmak için başvurabiliyor.
Uçuş görevlisi olmak isteyen kadın ve erkek adayların boy ve kilo endekslerinin orantılı olması gerekiyor. Boy-kilo endeksi kolay bir şekilde hesaplanabiliyor. Boy oranından 100 çıkarıldığında, üst kilo oranı ortaya çıkıyor (1.85 cm-100= 85). Bu kiloya kadınlarda en fazla 2 kilo, erkeklerde ise 5 kilo eklenebiliyor.
Bununla birlikte ortaya çıkan kilo oranının en fazla 20 kilo kadar altında olmak gerekiyor. Örneğin 1.70 cm bir kadın hostes, en fazla 72 kilo, en az 50 kilo olabilir. Dolayısıyla kilo sorunu yaşayan veya kilo endeksinde normalin üstünde kalan kişiler, uçuş görevlisi olamıyor.
Havayolu şirketlerinin pek çoğu, uçuş görevlisi adaylarında dövme ve piercing olup olmadığına dikkat ediyor. Örneğin THY’de çalışmak isteyen bir uçuş görevlisinin vücudunun görünen kısımlarında dövme, piercing, yara, yanık, leke, doğum lekesi ve benzeri kalıcı izlerin bulunmaması gerekiyor.
Mülakat sürecinde, adayda yapılan kontrollerde yukarıda bahsedilenlerden herhangi biri tespit edilirse, başvurusu geçersiz sayılıyor. Eğer aday, dövme, piercing, yara, yanık, leke, doğum lekesi ve benzeri kalıcı izlerin olmadığını beyan ederse, ancak sonrasında var olduğu anlaşılırsa tüm işe alım süreci sona erdiriliyor. Hatta sonraki kabin memuru alım ilanlarına tekrar başvuramıyor.
Eğer aday, dövmesini sildirmiş ise kabin memurluğu mülakat ve değerlendirme süreci başlamadan önce dövmenin tümüyle temizlenmiş ve ten rengi halini almış olması gerekiyor.
Uçuş görevlisi adaylarının İngilizce bilmesi gerekiyor. İngilizcenin yanı sıra başka yabancı dil bilen adayların mülakattaki şansları daha yüksek oluyor. İşe alım ve mülakat süreçlerinde, İngilizcenin yanı sıra diğer yabancı diller için de yazılı ve sözlü sınavlar yapılıyor. Yabancı dil sınavları, işe alım ve mülakat sürecinin en önemli parçalarından biri.
Uçuş görevlisi olmanın şartlarından biri de sağlık açısından bu mesleğe uygun olmak ve bunu raporla belgeleyebilmek. Mülakat sürecini tamamlayan adaylardan, sağlık raporu isteniyor. Bu raporun Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü’nce (SGHM) tarafından yetkilendirilmiş Havacılık Tıp Merkezlerinden alınması gerekiyor. Bununla birlikte havayolu firması ek tetkikler isteme hakkına da sahip.
Uçuş görevlisi, sürecin başında sağlık raporu almış olsa bile, çalıştığı havayolunun belirlediği periyotlarda sağlık kontrollerinden geçirilir. Bu kontroller düzenli olarak gerçekleştirilir ve alınan rapora göre görevine devam edip etmeyeceğine karar verilir.
Havayolu firmaları, çalışma saatleri ve yoğunluğu nedeniyle genellikle genç ve bekar adaylarla çalışmayı tercih ediyor. Ancak bu kesin bir şart olarak sunulmaz. Evli olan uçuş görevlisi adaylarının da başvuruları olumlu sonuçlanabilir. Fakat bekar adayların başarılı olma şansları daha yüksek görülür.
Bu durum havayolu firmalarına göre değişiklik gösterebilir. Bununla birlikte işe başladıktan sonra evlenenlerin iş akdinin feshedilmesi gibi bir durum söz konusu değil.
Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü’nün belirlediği kurallara göre uçuş görevlilerinin gözlüklü ya da gözlüksüz en az 6/9 görme keskinliğine sahip olmaları gerekiyor.
Uçuş görevlisi yer hostesi ve hava hostesi olmak üzere ikiye ayrılıyor. Yer hostesi, uçuşa kadarki düzenlemelerden sorumlu olup, yolcuları yönlendirir ve uçağın iniş kalkışlarını kontrol eder. Yolculara uçuş kartlarını verir, pasaport ve biletleri kontrol eder. Yolcuların adı soyadı ve bagaj belgeleriyle ilgili çizelgeyi kontrol edip doldurur. Engelli, yaşlı hasta gibi yolcuların uçağa binmelerine yardımcı olur. Refakatçisi olmayan çocuklara eşlik eder ve inişin ardından çocukları ailelerine/velilerine teslim eder.
Hava hostesi, öncelikle uçağı, koltukları, koridoru ve kapıları kontrol eder. Uçak içi ikramları alıp kontrol eder ve gerekli hazırlıkları yapar. Yolcuları uçağa binerken güler yüzle karşılar. Yolculara yol gösterip baş üstü dolapları kontrol eder. Yolculuk başlamadan önce emniyet kartlarındaki bilgileri anlatır. Emniyet kemeri ve koltukları kontrol eder. Uçağın kalkış ve inişlerinde emniyet kemerlerinin takılı koltukların dik konuma getirilmesi gerekir. Acil durum konusunda yolcuları bilgilendirir. İniş sırasında da yine koltuk ve kemerleri kontrol eder. Yolcuların güvenli bir şekilde uçaktan inmelerine yardımcı olur.
Uçuş görevlisi olmak için özel eğitimler almak gerekiyor. Bu eğitimler hem teorik bilgilerden hem de pratik uygulamalardan oluşuyor.
Temel eğitim: Güvenlik prosedürleri, ilk yardım, yangınla mücadele ve yolcu hizmetleri gibi konuları içerir.
Simülasyon eğitimleri: Gerçek uçak simülatörlerinde acil durum senaryoları ve yolcu hizmetleri pratiği vs. gerçekleştirilir.
Sertifikasyon: Eğitim sonunda yapılan sınavları geçmek ve SHGM onaylı sertifikaları almak gerekiyor.
Kabin görevlisi olmak pek çok avantaj sağlıyor, ancak bazı dezavantajları da beraberinde getiriyor.
Avantajları:
Dünyanın farklı yerlerini görme fırsatı.
Esnek çalışma saatleri. Farklı saat dilimlerinde çalışma imkânı.
Sağlık sigortası, indirimli uçuş biletleri gibi yan haklar.
Dezavantajları:
Uzun ve düzensiz çalışma saatleri. Gece uçuşları, jet lag ve uzun süreli görevler.
Fiziksel ve mental yorgunluk. Sürekli ayakta kalmak ve stresli durumlarla başa etmek zorunda kalmak.
Müşteri ilişkilerinde istenmeyen durumlar yaşamak. Zorlu, sabırsız veya stresli yolcularla iletişim kurmaya çalışmak.
Uçuş görevlilerinin maaşları, çalıştıkları havayolu şirketine ve tecrübelerine göre değişiklik gösteriyor. Bununla birlikte 2024 yılı için en düşük uçuş görevlisi maaşı 50 bin TL’den başlıyor. Kariyer basamaklarında yükseldikçe maaş artışı da mümkün oluyor. Ayrıca, uzman, kabin amiri veya eğitimci gibi pozisyonlara terfi etme imkanları da bulunuyor.
Seyahat ile ilgili merak ettiğin konuları senin için araştırıyoruz. Otel yıldızları neye göre belirlenir öğrenmek için linke tıklayabilirsin.