Adana'da ne yenir?
Kültürel çeşitliliği ile öne çıkan Adana, kendine özgü bir yeme içme kültürüne sahip. Ülkemizin en başarılı gastronomi şehirlerinden biri olarak kabul gören Adana’nın tarih boyunca çevresinde yer alan pek çok medeniyetten etkilendiği görülüyor. Şırdan dolmasından dillere desten Adana kebabına, mumbar dolmasından Adana şalgamına şehirde en çok öne çıkan geleneksel lezzetleri senin için bir araya getirdik.
Adana kebabı
Adana’nın en meşhur lezzetleri denildiği zaman akıllara genellikle Adana kebabı geliyor. Şehirle adeta özdeşleşmiş olan bu geleneksel kebap, farklı şehirlere de yayılmış durumda ancak orijinal bir Adana kebabı yemek için burada olman şart. Normalde kebapla arası pek iyi olmayan kişilerin bile bayıla bayıla yediği bu çok özel lezzet, zırh isimli bıçakla kıyılan kuzu etiyle özenli bir şekilde hazırlanıyor. Ancak marifetli kebap ustaları tarafından yapılan Adana kebap, dürüm ya da porsiyon şeklinde yeniyor.
Adana’da köşe başında duran en mütevazi mekanlarda bile bu lezzetin belli bir standarda sahip olduğunu görebilirsin. Hem şehir merkezinde hem de ilçelerde Adana kebabı yapan birçok mekanla karşılaşabilirsin. Adana kebabı genellikle ayranla ya da şalgamla tüketiliyor. Kuyruk yapı ve özel baharatlarıyla kendine has bir lezzete sahip olan Adana kebabı, zengin ikramlarla beraber sunuluyor. Böylece Adanalı kebap ustaları hem mideni hem de gözünü doyuruyor. Şehirde Adana kebap yiyebileceğin en iyi yerler şöyle;
1. Eyvan Kebap
2. Kebapçı Mesut
3. Kebapçı Adil
4. Yüzevler Kebapçısı
Şırdan dolması
Adana’nın bir diğer sevilen lezzeti olan şırdan dolması, geçmişten bugüne dek popülerliğini koruyor. Yöre halkı tarafından evlerde çok sık yapılan şırdan dolması, sakatat türleri arasında kendine yer buluyor. Sakatatla alakalı önyargıların varsa Adana, bunu kırabilmen için harika bir fırsat sunuyor.
Yapımı zahmetli olmasına rağmen sonunda tadacağın lezzet için fazlasıyla değiyor. Şırdan, geviş getiren hayvanların midelerinin son bölümünde konumlanıyor. Bu bölüm özenli bir şekilde temizlendikten sonra özel bir baharatlı harçla dolduruluyor. Doldurulan şırdan dolmaları yüksek ateşte uzun süre pişiriliyor. Adana içerisinde yalnızca şırdan dolması sunumu yapan restoranların sayısı azımsanmayacak düzeyde. Adana’da şırdan dolması yiyebileceğin bazı yerler şöyle;
1. Şırdancı Bedo
2. Şırdancı Emin
3. Şırdancı Mesut
Analı kızlı
Bu ilginç isimli çorba, genellikle bulgur ve kıyma kullanılarak hazırlanan köftelerden oluşuyor. Bir çorba türü olarak geçse de aslında bir ana yemek kadar doyurucu. Besleyici içeriğiyle şehirde oldukça sevilen analı kızlı çorbasında hem dana hem de kuzu eti aynı anda kullanılıyor.
Baharat tercihleri ise yöreden yöreye değişiklik gösterebiliyor. Köfte haricinde nohutların da kullanıldığı bu sağlıklı çorba, özellikle kış aylarında akşam saatlerinde tüketiliyor. Analı kızlı çorbası şehirde genellikle esnaf lokantalarında kendine yer buluyor. Bu çorbanın tadına bakabileceğin bazı mekânlar şöyle;
1. Altıyol Çorbacısı
2. Şen Ocakbaşı Çorba Salonu
Yüksük çorbası
Adana’nın doyurucu ve sağlıklı çorbalarından biri olan yüksük çorbası, kış aylarında yöre halkı tarafından sıklıkla tüketiliyor. Yazın hazırlanıp buzluğa atılan mantılar, kış aylarında bu çorbanın ana malzemesini oluşturuyor. Yüksük çorbasında mantı haricinde nohut, salça, tereyağı, nane, et suyu gibi malzemelerden de yararlanılıyor. İçeriği sayesinde içenleri uzun süre tok tutan yüksük çorbası, bölgede mantı çorbası adıyla da biliniyor. Bu ilginç çorbayı tadabileceğin bazı mekânlar şöyle;
1. Altıyol Çorbacısı
2. Bolkepçe Lokantası
Mumbar dolması
Yine Adana’nın meşhur sakatat yemeği ile karşındayız. Tıpkı şırdan dolması gibi ün yapmış bir lezzet olan mumbar dolması, koyunun kalın bağırsağı ile hazırlanıyor. Bağırsağa özel olarak baharatlandırılmış iç harcı yerleştiriliyor. Adana’da mumbar dolması dışında herhangi bir yemek seçeneği bulunmayan restoranlar mevcut. Müdavimleri, sene boyunca tüketilen mumbar dolmasını yemek için bile Adana’ya gelebiliyor.
Diğer sakatat ürünleri gibi mumbar dolması da uzun süren işlemler neticesinde temizleniyor ve sunuma hazır hale getiriliyor. Sucuk hamra adıyla da geçebilen bu iddialı lezzet çevre şehirlerde farklı usullerle yapılıyor. Genellikle yöreler arasındaki farklar, pişirme tarzı ve baharatlarla kendini gösteriyor. Adana’nın sembol lezzetleri arasında kabul gören mumbar dolmasını tadabilececeğin bazı yerler şöyle;
1. Şırdancı Bedo
2. Şırdancı Emin
3. Şırdancı Kemal
Adana lahmacunu
Adana’nın kebabı olur da lahmacunu olmaz mı? Etiyle bu kadar ön plana çıkmış bir yerde lahmacunun lezzetsiz olma olasılığı yok. Bu nedenle Adana’ya geldiğinde kebap ve sakatat çeşitlerinin haricinde Adana lahmacununu da mutlaka tatmalısın. Adana’ya özgü lahmacunlar genellikle yuvarlak şeklinde oluyor. Aynı zamanda orta boyutta olan bu lahmacun türü, oldukça ince ve çıtır bir yapıya sahip.
Bir porsiyon sipariş ettiğinde genellikle tabağına 4-5 adet Adana lahmacunu yerleştiriliyor. Hatta bu lezzete hala Adana sokaklarında bile rastlayabilirsin. Kimi restoranlar ana yemeklerden önce atıştırmalık niyetine getirebiliyor. Adana lahmacununun yanında yine Adana’ya özgü şalgamı deneyebilirsin. Adana usulü lahmacunu tadabileceğin bazı mekânlar şöyle;
1. Kaya Kebap
2. Kara Çizmeli Lahmacun
3. Şendoğan Lahmacun Salonu
Fellah köfte
Tekirdağ’dan İzmir’e ülkemizin pek çok şehriyle özdeşleşmiş köfte türlerinden söz edilebilir. Adana usul bir köfte türü olan fellah köftesinde ise et bulunmuyor. Et yerine köftelik bulgur, irmik, un, salça ve çeşitli baharatlardan yararlanılıyor. Vejetaryen tarzı bir beslenme düzenine sahipsen, Adana’ya özgü olan bu köfte çeşidi epey hoşuna gidebilir.
Yukarıda sıraladığımız malzemelerle oluşan harç, ufak toplar haline dönüştürülüyor ve kaynatılıyor. Özel sosuyla servis edilen fellah köfte, esnaf lokantalarında ve evlerde 4 mevsim boyunca kendine yer bulabiliyor. Sosunda bol sarımsak kullanılması ve köftenin dağılmaması, fellah köfteyi daha da cazip kılıyor. Bu lezzeti şehirde yiyebileceğin bazı yerler şöyle;
1. Fellah Sofrası
2. Nekeme
Gül mantı
Adana usulü bir mantı yeme istersen seni böyle alalım. Adana mantısı ya da bir başka deyişle gül mantısı; yumurta, un, su ve tuz gibi oldukça basit malzemelerle hazırlanıyor. Harç olarak ise genellikle yağsız koyun kıymasından yararlanılıyor. Gül mantının sosunda kişisel zevklere göre biber salçası, et suyu, domates salçası, nohut, tereyağı gibi malzemeler kullanılabiliyor. Bildiğimiz klasik mantıdan en önemli farkı ise gül mantının görece büyük hamurlarla hazırlanması. Aynı zamanda bu hamurlar gül şeklini andırdığı için de böyle bir isme sahip. Gül mantı yiyebileceğin en ideal mekânlar şöyle;
1. Mantı Evi Adana
2. Begonya Mantı Evi
Adana böreği
Adana lezzetlerine hamur işleri ile devam ediyoruz. Adana böreği, özellikle içinde bulunan lezzetli peynir sayesinde fark yaratan bir lezzet. Bu peynirin yapısından dolayı yedikçe uzayan Adana böreği, yerli ve yabancı turistlerin ilgisini çekmeyi başarıyor.
Çarşıda pek çok börekçide rastlayabileceğin Adana böreğinin en önemli özelliği, hem baklavalık yufkanın hem de böreklik yufkanın bir arada kullanılması. Bu arada börek hazırlanırken doğal tereyağından yararlanıldığını da belirtmeliyiz. Kaşar peynir ve eritme peynirin tercih edildiği Adana böreği, süt, yağ ve soda gibi malzemelerle oluşturulan özel bir sosla beraber sofralara geliyor. Bu ilginç böreği şehirde yiyebileceğin bazı yerler şu şekilde;
1. Börekçi Rıza
2. Adana Börekçilik
Avgan pilavı
Adana’da hem şehir merkezinde hem de çevre ilçelerde sıklıkla tüketilen avgan pilavı, genel olarak Özbek pilavını andırıyor. Özbek pilavına kıyasla daha az malzeme kullanılarak hazırlanan bu pilav türü, adını Afgan pilavından alıyor. Avgan pilavında et, soğan ve havuçla beraber lezzet daha da katlanıyor. Dana kuşbaşından yararlanılan avgan pilavı çok çeşitli baharatları bünyesinde barındırıyor. Uzun süre tok tutabilen bu yöresel pilav, genellikle akşam öğünlerinde tercih ediliyor. Klasik pilav yemeğinin dışına çıkıp orijinal bir pilav türü ile tanışmak istersen şu mekânlara yönelebilirsin;
1. Kurttepe Pilavcısı
2. Nurihas Pilavcısı
Bamya dolması
Adana ile özdeşleşen bir diğer lezzet de bamya dolması. Bu bamya için küçük bamyaların kullanılması pek uygun değil. Bu nedenle orta boy ya da büyük boy bamyalardan yararlanılıyor. Dolmanın bu sevilen türü için dana kıymasından yararlanılıyor. Ayrıca kuru soğan, maydanoz ve bazı baharatlarla dolma harcı daha da zenginleştiriliyor. Biber salçası, zeytinyağı, sarımsak, sivri biber ve domates gibi malzemeler ise sosu için tercih ediliyor. Bamyaların iç kısımlarını temizlemek büyük bir sabır e özen gerektiriyor. Adana yöresinde yetiştirilen büyük boy bamyalarla yapılan bu lezzetli ve sağlıklı dolma yemeği tatmak adına şu mekânlara yönelebilirsin;
1. Altıyol Yöresel Yemekler
2. Köy Sofrası
Ciğer kavurma
Adana’daki et restoranlarında ya da kebapçılarda görebileceğin ciğer kavurma, bildiğimiz ciğer kavurmalardan biraz farklı. Çoğunlukla kuzu ciğeri ile hazırlanan ciğer kavurmada, ayrıca kuyruk yağından ve biber salçasından yararlanılıyor. Bu ciğer hazırlanırken tavuk ciğer rondodan geçiriliyor ve püre formuna getiriliyor.
Püreye kuyruk yağının eklenmesinden sonra uzun süre kavruluyor. Bu karışıma soğanların eklenmesi ve elbette özel baharatların dahil edilmesiyle ciğer kavurma yemeği sunuma hazır hale geliyor. Şehir içerisinde hem bahsettiğimiz ciğer kavurmayı hem de şişte normal dana ciğeri yiyebileceğin mekânların sayısı bir hayli fazla. Adana usulü ciğer kavurmanı tadına bakmak için şu mekânlardan yararlanabilirsin;
1. Can Ciğer
2. Ciğerci Ulaş
3. Büyüksaat Ciğercisi
Ekşili ıspanak başı
Ekşili ıspanak başı isimli bu ilginç yemekte ıspanakların kök bölümlerinden yararlanılıyor. Öte yandan nohut, mercimek, tereyağı, salça, limon suyu gibi malzemeler dahil ediliyor. Adana’nın yöresel yemekleri genellikle et ağırlıklı oluyor. Etin kullanılmadığı nadir yöresel lezzetlerden biri olan ekşili ıspanak başı, genellikle ev yemeklerine odaklanan mekânlarda ya da esnaf lokantalarında olabiliyor.
Ispanak, mercimek ve nohut gibi malzemelerin aynı lezzette bir araya gelmesi, oldukça sağlıklı ve besleyici bir yemeği de beraberinde getiriyor. Çorba mantığıyla tüketilse de uzun süre tok tutma özelliğine sahip olan ekşili ıspanak başı, ana yemek olarak da görülebilir. Vitamin ve mineral açısından zengin olan bu yöresel yemeği yiyebileceğin bazı yerler şöyle;
1. Fitnat Meyhane
2. Çukurova Lokantası
Babagannuş
Bir tür közlenmiş patlıcan salatası olan babagannuş, Adana içerisinde son derece popüler bir lezzet. Şehre gezmek amacıyla gelen kişilerin de ilgisini çeken bu patlıcan salatası; közlenmiş patlıcan haricinde salça, soğan, yağ, sivri biber, sarımsak ve nar ekşisi gibi malzemelerden meydana geliyor. Aynı zamanda meze tutkunlarının da favorilerinden olan babagannuş, genellikle ana yemeklerin yanında tüketiliyor.
Özellikle sıcak yaz günlerinde ideal bir yemek alternatifi olarak öne çıkan babagannuş, Hatay’da da oldukça yaygın. Zaten iki şehrin mutfağında müthiş benzerlikler yakalamak mümkün. Bu lezzet farklı şehirlerde babakanuc ya da babahannuş gibi isimlerle de biliniyor. Adana’da babagannuşu tatmak için şu mekânlara yönelebilirsin;
1. Elem Restoran
2. Cino Restoran
Muammara
Yine meze olarak tercih edilen bir lezzetle karşındayız. Normalde Suriye’ye özgü bir lezzet olmasına rağmen başta Adana olmak üzere pek çok şehrimizde karşılık bulmaya başlayan muammara; kurutulmuş ceviz, biber, sarımsak, limon suyu gibi malzemelerle yapılıyor. Muammara hazırlandıktan sonra hem normal bir meze hem de ekmek üstüne sürülen bir lezzet olarak değerlendiriliyor. Ayrıca bazı kebapçılar ve balıkçılar, restoranlarında muammarayı doğrudan bir sos olarak kullanıyor. Adana içerisinde muammaranın tadına bakabileceğin bazı yerler şöyle;
1. Asmeze
2. Mezzecix Meze Evi
Sini Köfte
Bulgur ve kıyma kullanılarak yapılan sini köfte, Adana’nın en meşhur lezzetlerinden biri olarak öne çıkıyor. Sini köftenin dış harcında bulgur, iç harcında ise kıyma ve soğandan yararlanılıyor. Aynı zamanda toz biber, un, yeni bahar ve Antep fıstığı lezzeti daha da katlıyor. Hem ocakta hem de fırında pişirilen sini köfte, aslında lezzet olarak içli köfteyi de andırıyor. Hem sunumu hem de pişirme yöntemi ve baharatlarıyla içli köfteden ayrılan sini köfteyi Adana içerisinde yiyebileceğin bazı popüler mekânlar şöyle;
1. Şendoğan Kebap
2. Kazancılar Restoran
İçli köfte
Sıra geldi yukarıda sözünü ettiğimiz içli köfteye. Bilindiği üzere Mardin, Diyarbakır, Hatay gibi şehirlerde içli köfte farklı usullerle yapılıyor. Adana usulü içli köfteyle tanışmak için çarşı içerisinde yer alan ve menülerinde yöresel lezzetleri barındıran restoranları değerlendirebilirsin. Adana tarzı içli köftenin en önemli farklı uzun ince olmaması. Bunun yerine Adana’da içli köfte genellikle yuvarlak biçiminde yapılıyor. Öte taraftan kızartılmak yerine doğrudan haşlanarak servise hazır hale getiriliyor. Bu arada içli köfte bazı mekânlarda sarımsak, yağ ve pul biberde oluşan bir sosla beraber de tüketilebiliyor. Bu harika lezzetle karşılaşabileceğin bazı popüler yerler şöyle;
1. Hanımın Mutfağı
2. Sakallı Emmi Restoran
Kampanyalar
Sıkma
Sıkma yemeği elbette sadece Adana yöresine özgü bir lezzet değil ancak Adana usulü sıkmanın şehre dışarıdan gelenler tarafından çok sevildiğini belirtelim. Sıkmanın hamurunda yaş maya, un, su ve tuz gibi basit malzemeler kullanılıyor. Harcındaysa beyaz peynir, lor peyniri, sıvı yağ, domates, maydanoz kullanılıyor. Lor peynirinin olmadığı durumlarda çökelek de tercih edilebiliyor. Çoğunlukla sacda pişirilen sıkma, hafif ve sağlıklı yapısıyla kahvaltılara lezzet katıyor. Çayın yanında tüketerek güne enerji dolu başlamana yardımcı olacak olan sıkma, Adana dışında Mersin’de de çok yaygın. Sıkmanın tadına bakabileceğin bazı yerler şöyle;
1. Aheste Sıkma Dünyası
2. Ayşem Sıkma
Bici bici
Bici bici Adana ve Hatay şehirlerinin en meşhur tatlılarından biri. Hem görünümüyle hem de harika tadıyla ilgi çeken bu orijinal lezzet, değişen zamana rağmen hala yeme-içme kültürünün bir parçası olarak kendine yer bulabiliyor. Adana’nın en eski pastanelerinde de en modern kafelerinde de biciye rastlamak mümkün. Özellikle de yaz aylarında daha çok tüketilen bu geleneksel tatlı, aslında nişastalı bir muhallebi.
Üzerine eklenen özel şerbeti ve rengarenk görünümü, bici bicinin cazibesini önemli oranda artırıyor diyebiliriz. Soğuk biçiminde servis edilen bici bici, klasik olarak gül suyu ile hazırlanıyor. Ayrıca üstüne buz ya da pudra şekeri de eklenebiliyor. Sokakta giderken herhangi bir seyyar satıcının da bici bici sattığına şahitlik edebilirsin. Şehir merkezinde ya da ilçelerde bu tatlının tadına bakmak adına şu mekânlara yönelebilirsin;
1. Cengiz’in Yeri
2. Faruk Usta
3. Meşhur Bicici Abuzer Kadayıf
Taş kadayıf
Sırada kalorisi bol bir tatlı var. Adana’nın gezilecek yerlerini turlamadan önce bir porsiyon taş kadayıf tüketebilirsin. Yüksek enerji veren bu popüler tatlı, temel olarak irmik ve un gibi malzemelerle hazırlanıyor. Şerbetiyle beraber oldukça yoğun bir hale gelen taş kadayıf, adını çıtır çıtır yapısından alıyor. Adana’nın bazı bölgelerinde yassı kadayıf adıyla da geçebiliyor. Bu arada taş kadayıfın içerisinde kuruyemiş dolduruluyor. Bir porsiyonun yaklaşık 270 kaloriye tekabül ettiğini belirtelim. Adana içerisinde taş kadayıf yiyebileceğin bazı mekânlar şöyle;
1. Tatlıcı Gönül Kardeşler
2. Çağ Sıcak Tatlı
3. Özgelinkaya Tatlıcısı
Karakuş tatlısı
Adana’nın geleneksel tatlılarından olan karakuş tatlısı, hem lezzeti hem de pratik bir şekilde hazırlanması sayesinde sene boyunca tüketiliyor. Karakuş tatlısının hamurunda yağ, yumurta, sirke, kabartma tozu, un, yoğurt gibi her daim bulunabilecek malzemelerden faydalanılıyor. Oluşturulan bu hamurun sıvı yağda kızartılıp şerbetle buluşması, karakuş tatlısını meydana getiriyor. Yöre halkının evlerinde yapmayı çok sevdiği bu geleneksel tatlı, tarçın ve dövülmüş cevizle beraber bambaşka bir lezzete kavuşuyor. Karakuş tatlısı yemek için şu mekânlara yönelebilirsin;
1. Tatlıcı Gönül Kardeşler
2. Ağaçaltı Tatlıcısı
Şalgam
Listemizin son sırasında severek tüketilen geleneksel bir içecek var. Tahta fıçılarda sunulan Adana şalgamının ünü, ülke sınırlarını alıyor. Adana’ya kadar gelmişken Adana usulü şalgamın tadına bakmayı ihmal etmeyin. Zaten herhangi bir kebapçıda, restoranda ya da esnaf lokantasında şalgamın içecek opsiyonlarından biri olduğunu görebilirsin. Hatta çarşı içerisinde dolaşan seyyar şalgam satıcılarına da rastlaman olası. Adana’nın en çok ilgi gören şalgamcıları ise şöyle;
1. Kuruköprü Şalgamcısı
2. Adana Doktorum Şalgam Suyu
Lezzetli yemeklerin ardından şehri keşfetmek istersen Adana’da gezilecek yerler yazımıza da mutlaka göz atmalısın.
