Dijital aşı pasaportu nedir, kimler alabilir?

Avrupa Birliği (AB), Dijital Covid Sertifikası ya da diğer adıyla aşı pasaportu üzerinde anlaştı. Buna göre bu sertifika kart şeklide olacak, içinde daha önce Covid-19 geçirip geçirmediği, test sonuçları ve aşı bilgileri yer alacak. AB ülkeleri, 1 Temmuz itibariyle uygulamayı hayata geçirmeyi planlıyor. AB'nin aşı pasaportunda Çin'in Sinovac ve Rusya'nın Sputnik V aşısı yok. Türkiye de 20 Ağustos itibarıyla aşı sertifikası ve geçerli vize ile 27 Avrupa Birliği ülkesine sorunsuz şekilde seyahat edebilecek.

Anlaşma yapılan ülkeler hangileri?

Türkiye birliğin diğer üye ülkeleriyle de özel anlaşmalar yaparak aşı sertifikalarını kabul ettirdi. Türkiye, Dışişleri Bakanlığı’nın yapmış olduğu çalışmalar neticesinde Yunanistan, Bulgaristan, Macaristan ve Sırbistan ile aşı sertifikası konusunda anlaştı.

Yunanistan

Türkiye’nin Yunanistan ile yaptığı anlaşma neticesinde iki ülke birbirlerinin aşı sertifikalarını tanıdı aynı zamanda aşı olmayanlar, negatif PCR testleriyle seyahat edebilecek.

Bulgaristan

Bulgaristan da Türkiye ile aşı sertifikası konusunda anlaşmaya gitti. Aşı sertifikası alanlar, Bulgaristan’a girişlerde korana testine ya da karantinaya tabi tutulmayacak.

Macaristan

Macaristan hükümetiyle yapılan anlaşma sonucunda aşı olan kişilerden Macaristan’a girişlerde PCR testi istenmeyecek ve karantina zorunluluğu olmayacak. Uygulama 11 Mayıs’ta başladı.

Sırbistan

Türk vatandaşlarının vizesiz de gidebildiği Sırbistan aşı olanlar aşı sertifikası bulunanlar PCR testi olmadan seyahat edebilecek. Bu arada Sırbistan yabancılara aşı yapabiliyor.

AB djiital pasaportu zorunlu tutacak

Avrupa Birliği aşı pasaportlarının kullanılması için çalışmalarını hızlandırdı. Avrupa İlaç Ajansı (EMA) aşı pasaportu için sadece onayladıkları aşıların kabul edileceğini açıkladı. Peki bu aşılar hangileri? EMA’nın onayladığı aşılar Almanya’nın Pfizer-BioNTech, ABD’nin Moderna, İngiltere’nin AstraZenaca ve yine ABD’nin Johnson&Johnson. AB'nin aşı pasaportunda Çin'in Sinovac ve Rusya'nın Sputnik V aşısı yok.

Avrupa Birliği liderleri geçtiğimiz ay yaptıkları toplantıda yaz aylarında aşı pasaportu uygulamasını başlatmak için tüm çalışmalara başladıklarını açıklamışlardı. Hatta 15 Haziran’da geçilmesi planlanıyordu. Ancak Avrupa Birliği’nde da hala nüfusun büyük çoğunluğu aşılanmış değil, 1 Temmuz'a kadar negatif PCR testi sonucu istemeye devam edecek. Almanya ise aşı pasaportu uygulamasını 14 Haziran'da başlatacağını açıkladı.

Yunanistan geçtiğimiz aylarda Avrupa Birliği üyesi ülkelerden gelenlerin aşı kartlarıyla beraber turistik seyahat yapabileceklerini açıklamış ve IATA’nın TravelPass çalışmalarına destek vermişti. Dünya Sağlık Örgütü ise her ülke vatandaşının aşıya ulaşım imkanının kısıtlı olabileceği düşüncesiyle bu uygulamanın ayrımcılık oluşturacağını vurgulamıştı. Çin de dijital sağlık pasaportu uygulamasına başladı. Peki Türkiye Cumhuriyeti vatandaşları ne yapacak?

Türk vatandaşları ne yapacak?

Avrupa Komisyonu, Türkiye tarafından verilen Covid-19 aşı pasaportunu tanıma kararı aldı. Karara göre 20 Ağustos 2021 tarihinden itibaren Covid-19 aşı pasaportu ve geçerli vizeye sahip olan Türkiye Cumhuriyeti vatandaşları 27 Avrupa Birliği ülkesine sorunsuz bir şekilde seyahat edebilecek. İki doz aşı olan kişiler "Covid-19 aşı kartını" Hayat Eve Sığar (HES) uygulaması ve e-Nabız üzerinden Sağlık Bakanlığı’nın geliştirdiği Health Pass uygulamasına yönlendirilerek oluşturabiliyor. Aşı kartı oluşturmak için detaylı bilgiyi "Health Pass nedir?" yazımızda bulabilirsiniz.

Aşıyla ilgili gelişmeler neler?

Konuyla ilgili ilk olarak Avustralyalı hava yolu firması Qantas, aşı olmayanların uçuşuna izin verilmeyeceği yönünde açıklama yapmıştı. United Airlines geçtiğimiz aylarda Londra Heatrow ve New Jersey Newark Liberty Havalimanı’nda sağlık pasaportu ya da orijinal adıyla CommonPass uygulamasını test etmişti. United Airlines, JetBlue ve Lufthansa Havayolları da bu uygulamayı başlatmaya hazırlanıyor. Zamanla uygulamaya aşı bilgileri ile kişilerin diğer sağlık bilgilerinin de eklenmesi bekleniyor.

IATA dijital sağlık pasaportu TravelPass

Uluslararası Hava Taşımacılığı Birliği IATA, sağlık bilgilerinin güvenli bir ortamda saklanıp paylaşılmasıyla uluslararası hava yolu taşımacılığının yeniden eski günlerine dönmesini planlıyor. Ülkelerin taleplerine göre PCR testleri, aşı bilgileri gibi tüm bilgiler içerisine yüklenecek. Dört aşamada yapılacak djital sağlık pasaportunda önce sağlık bilgileri olacak, ardından seyahat destinasyonu, gidilecek yer, yetkili laboratuvar ve test merkezinin sonuçları, aşı bilgileri ve kişisel sağlık bilgilerinin yer alması planlanıyor. Fransa, aşı olmayanların toplu taşıma araçlarını kullanamaması konusunda da hazırlık yapmaya başladı. Ancak ülkede aşılanma çalışmaları yavaş ilerliyor.

İsrail'de yeşil pasaport dönemi

Aşı konusunda en hızlı ülke İsrail. Pfizer Biontech aşısıyla ülkenin yarısını aşılayan İsrail, aşı olanların sosyal aktivitelere dahil olmasını sağlayacak yeşil pasaport vereceklerini açıkladı. Nüfusun yaklaşık %50'sinin aşılandığı İsrail'de konser, sinema, tiyatro, konaklama vs. gibi durumlar için aşı kartlarına bakılacak.

Seyahat için hangi aşılar zorunlu?

Bildiğiniz gibi bazı Afrika ülkelerine giderken sarı humma ve benzeri aşılar olma zorunluluğu var ve aşı karnesi göstermeniz gerekiyor. Sarıhumma, meningokok bazı Afrika ülkelerine giderken olunması zorunlu aşılar. Onun dışında ülkeden ülkeye değişebilen tifo, kolera, hepatit A, kuduz, Japon Ensefaliti, kene kaynaklı ensefalit gibi aşı zorunlulukları var. Önümüzdeki aylarda bazı ülkelerin COVİD-19 aşısı olanların ülkelerine giriş izni vereceklerine dair haberler de gündemde. İngiltere de sağlık pasaportuna yönelik çalışmalara başladığını açıkladı.