Hangi hastalıklarda uçak yolculuğu yapılmaz?

1. Kalp ve solunum problemleri

• Kalp krizi geçirenler: Doktorlar, kalp krizi geçirmiş kişilerin en az 3 ay süreyle uçak yolculuğundan kaçınmalarını tavsiye ediyor.
• Ciddi kalp yetmezliği: Ciddi anlamda kalp yetersizliği olan kişiler, doktorlarına danışmadan uzun uçuşlara çıkmamalılar.
• Kronik obstruktif akciğer hastalığı (KOAH): KOAH hastalığı olan kişiler, özellikle uzun uçuşlarda nefes darlığı sorunu yaşayabilirler.
• Astım: Kontrolsüz astımı olan kişiler de uçak yolculuğu sırasında atak geçirebilirler.

• Şeker hastasıysanız hipoglisemi ataklarına karşı yanınızda şeker ve atıştırmalık yiyecek bulundurmanızı tavsiye ederiz.
• Uçuş sırasında mide bulantısı ve kusma gibi sorunlar yaşıyorsanız aşırı kusmalar hipoglisemiye neden olabilir. Bu yüzden doktorunuzdan bulantı kesici tabletler önermesini isteyebilirsiniz.
• Bazı ülkelerin bitki çaylarında şeker ilave olabileceği konusunda dikkatli olmalı, özellikle yurt dışı uçuşlarınızda bu durumu göz önünde bulundurmalısınız.
• Uçak bileti alırken, diyabet hastası olduğunuzu hava yolu şirketi ile paylaşmalısınız.
• İnsülin, insülin kalemi, enjektör ve ilaçlarınızı zarar görmeyecek bir şekilde yanınızda taşımalısınız.
• Zaman diliminin değişeceği seyahatlerinizde insülin kullanım şeklini düzenlemesi için doktorunuzdan yardım alabilirsiniz.
• Yurt dışı uçuşlarında Türkiye ile oluşan saat farkını göz önünde bulundurmalı ve insülin dozunuzu ona göre ayarlamalısınız. İnsülin dozunu her saat farkı için %2-4 oranında artırmanız ya da azaltmanız gerekebilir. Batıya gidiyorsanız artırmalı, doğuya gidiyorsanız azaltmalısınız.
• Uçuş sırasında her yemekten önce kan şekerinizi ölçmeniz gerekir.
• Ayak sağlığınız için uçuş sırasında rahat ayakkabılar giymelisiniz.

• Astım hastasıysanız ilaçlarınızı bagajda değil yanınızda bulundurmanızı öneririz. Bagajda ilaçlara ulaşmanız zor olabilir ya da zarar görebilir. Bu nedenle yedekleriyle birlikte tüm ilaçlarınızı yanınızda bulundurmanız oldukça önemli.
• İlaçlarınızı kaybetme ihtimaline karşı isimlerinin yazılı olduğu bir reçete örneğini yanınıza almanızı tavsiye ederiz.
• Dinlenme anında da nefes darlığı gibi bir problem yaşıyorsanız yüksekte oksijen seviyesi düşük olduğu için sorun yaşayabilirsiniz. Bu nedenle durumunuzla ilgili özel bir değerlendirme yaptırmanızı tavsiye ederiz.
• Uçuş öncesi hava yolu şirketine durum hakkında bilgi vermeli, oksijene ihtiyaç duyulabileceği konusunda uyarıda bulunmalısınız.

4. Kan pıhtılaşma riskleri

• Derin ven trombozu (DVT): Varis, kalp hastalığı veya uzun süre hareketsiz kalma gibi risk faktörleri taşıyan kişiler, uzun uçuşlarda kan pıhtılaşması riski altında olabilirler.

5. Kulak ve sinüs problemleri

• Akut orta kulak iltihabı: Bu durum, iniş ve kalkış sırasında şiddetli ağrıya neden olabilir.
• Sinüzit: Sinüs enfeksiyonu olan kişiler, uçak yolculuğu sırasında ağrı ve basınç hissi yaşayabilirler.

6. Göz problemleri

• Göz ameliyatı sonrası: Göz ameliyatı olan kişilerin doktorlarına danışmadan uçak yolculuğu yapmamaları öneriliyor.

7. Gebelik

• Özellikle ilk ve son trimester: Bu dönemlerde uçak yolculuğu, bazı riskler taşıyabilir. Doktorunuza danışmadan gebelik dönemlerinde seyahat etmemenizi öneririz (Hamileliğin son 4 haftası içindeki (çoğul gebeliklerde 8 hafta) ve doğumdan sonraki ilk 7 gün içerisindeki kadınlar).

• Panik atak hastasıysanız uçak seyahatine çıkmadan önce atak sırasında alınabilecek sakinleştirici ilaçların bulunduğu bir el çantasını ulaşabileceğiniz bir yerde taşımalısınız. İlaçlarınızın üzerine isimlerini ve hangi durumlarda kullanılması gerektiğini not düşmeyi unutmayın.
• Eğer yolculuğa tek başınıza çıkacaksanız panik atak hastası olduğunuzu kabin görevlilerine belirtmeli ve bu konuda bilgilendirmelisiniz.
• Uçağa binmeden önce gevşeme egzersizleri yapabilirsiniz. Böylece kaslarınızın gevşemesine ve rahatlamasına yardımcı olabilirsiniz. Bu da daha sakin ve rahat bir yolculuk yapmanızı sağlar.
• Uçuş sırasında aklınızı korku ve endişeden uzak tutmak için oyalanacak bir şeyler bulabilirsiniz.
• Seyahat sırasında sakinliğinizi korumanız için diğer yolcuların da rahat ve sakin olması bir o kadar önemli. Eğer etrafınızda telaşlı biri oturuyorsa kabin memurlarından rica ederek yerinizi değiştirebilirsiniz. 

• Şiddetli baş dönmesi , mide bulantısı ve denge kaybı gibi sorunlar yaşayan bir vertigo hastasıysanız uçak yolculuğu yaparken dikkatli olmalısınız.
• Hava basıncındaki değişiklikler vertigo hastalarında denge ve pozisyon hissinde bozulmalara neden olabilir. Bu nedenle uçak yolculuğuna çıkmadan önce doktorunuza danışmalı ve gerekli sağlık tedbirlerini almalısınız.
• Eğer perilenf fistülü, SSDC gibi özel durumlar, hava basıncında meydana gelen değişikliklerden daha fazla etkilenir. Bu nedenle özellikle akut periferal vertigo hastalarının uçak yolculuklarından kaçınması gerekir. Bunun yerine farklı ulaşım alternatiflerini değerlendirebilirsiniz.
• Labirentit, vestibüler nörit geçiren ya da akustik nörinom hastası olanlar ise uçak yolculuğunda herhangi bir risk taşımıyor.

• MS (Multiple Skleroz) hastasıysanız, uçak yolculuğundan önce doktor raporu almanız gerekiyor.
• Tedavi sırasında kullandığınız ilaçları, tıbbî malzemeleri ve ilaç kullanım bilgilerinin yer aldığı bir defteri yanınızda bulundurmalısınız.
• Acil durumlarda aranacak doktor ve yakınlarınızın telefon numaraları yanınızda bulunmalı.
• Uçak yolculuğu sırasında koltuğunuzun koridor tarafında ve tuvaletlere yakın bir yerde olmasını öneririz.

11. Bağışıklık sistemi problemleri

• Bağışıklık sistemi zayıf olan kişiler: Uzun uçak yolculukları, enfeksiyon riskini artırabilir.

• SMA hastası yolcular: SMA hastası yolcular, uçak yolculuğu sırasında ihtiyaç duyabilecekleri tıbbî cihaz ve yedek bataryalarının uçuş bounca yetecek şekilde doldurmuş olması gerekiyor. Ayrıca cihazların uçak içindeki prize uyum sağlaması için yanlarına dönüştürücü almaları gerekiyor.
• Otizmli bireyler: Otizmli bireylerin uçak yolculuğuna yanlarında bir refakatçiyle çıkmalarını öneriyoruz. Refakatçi olmaması durumunda hava yolu şirketi ve kabin görevlilerine durum ile ilgili bilgi vermelisiniz. Ayrıca “Refakatçi olmadan uçak ile seyahat edebilir” ibaresinin yer aldığı bir doktor raporunun bulunması gerekiyor.
• Parkinson hastaları: Parkinson hastası yolcular, “Uçakla seyahatinde sakınca yoktur” ibaresinin yer aldığı doktor raporu ile uçağa binebiliyor. Refakatçi olmaması durumunda hava yolu şirketi ve kabin görevlilerinin durum ile ilgili bilgilendirilmesi gerekiyor.
• Epilepsi hastaları: Epilepsi hastası yolcular, uçak yolculuğunu doktor raporu ile gerçekleştirebiliyor. Eğer uçuş öncesi epilepsi nöbeti geçirildiyse ve bayılma sonrası yolcu iyi olduğunu beyan ederse uçuş yapabilmesi için doktor raporunun güncellenmesi gerekir.
• Görme ve duyma engelli yolcular: Görme ve duyma engelli yolcular sağlık raporu ve refakatçi olmadan yolculuk yapabilir. Fakat hem görme hem de duyma engelli yolcular yanlarında bir refakatçi ile yola çıkabilir.
• Görme engelli yolcular için rehber köpekler, rezervasyon yapılarak ücretsiz bir şekilde kabin içine kafessiz olarak kabul ediliyor. Fakat köpeği temiz, ağzı bağlı ve sahibinin ayakları dibinde oturması gerekiyor. Kabul edilen rehber köpeğin geçerli bir sağlık belgesi, aşı kâğıdı, kimlik belgesi ve gideceği ülkenin kurallarına uygun gerekli evrakların tam ve eksiksiz olması gerekiyor.

13. Diğer durumlar

• 7 gününü doldurmamış olan bebekler
• Herhangi bir ciddi ve bulaşıcı hastalığı olanlar
• Scuba dalış yaptıktan sonra kısa vadede hava yolculuğuna çıkmamalılar (Birden fazla gün sınırsız dalış yaptıktan sonra en az 24 saat, 2 saat dalış yaptıktan sonra en az 12 saat)
• Kanama, travma ve enfeksiyondan dolayı artan kafa içi basınç
• Son zamanlarda yaşanmış bir myokardial enfarktüs ve kriz
• Orak hücre anemisi olanlar 200 mmHg'dan fazla sistolik basınca sahip, kontrolsüz arteriyel hipertansiyonu olanlar için uçak yolculuğu risk taşıyabilir.

14. Özel durumlar ve istisnalar

• Gebelik döneminde seyahate çıkmadan önce hava yolu şirketlerinin kurallarını öğrenmenizi tavsiye ederiz.
• Özellikle uzun süreli uçuşlar için koltuk seçimini koridor kısmından yapmanızı öneririz. Böylece rahat hareket edebilir, bacaklarınızı kolayca uzatabilirsiniz.
• Şeker hastasıysanız özellikle zaman diliminin değişeceği seyahatlerde insülin kullanım şekli ile ilgili doktorunuzdan destek almalısınız.
• Uçuş sırasında karşılaşılan sağlık sorunlarından biri olan hava öfkesine karşı tedbirler almalısınız.
• Öfke hissetmeye başladığınızda derin nefes alıp vermeli ve kan basıncınız kontrol altına almalısınız.
• Doktorunuzdan onay almak kaydıyla sakinleştirici kullanabilirsiniz.
• Uçak fobisi gibi bir durumunuz varsa, bu korkuyu yenmeden uçak seyahatine çıkmamaya özen göstermelisiniz. Bu korkuyu yenmek için de konusunda uzmanlaşmış psikiyatristlerden destek almalısınız.

Alternatif seyahat yöntemleri

• Uçak fobisi ya da herhangi bir sağlık problemi yaşayan bireyler, uçak dışında otobüs ve tren gibi ulaşım araçlarını kullanabilirler. 

Uçak yolculuğu yapmadan önce doktora danışılması gereken durumlar

• Kanser tedavisi gören veya geçmişi olan kişiler
• Kan şekerini düzenli olarak kontrol edemeyen kişiler
• Epilepsi nöbetleri geçiren kişiler
• Osteoporoz gibi kemik hastalığı olan kişiler
• Kalp damar bozukluğu olan kişiler
• Kronik solunum hastalığı yaşayanlar
• Kansızlık sorunu yaşayanlar
• Bağışıklık baskılayıcı ilaç tedavisi alanlar
• Diyalize bağlı olan kişiler
• MS hastalığı olanlar

Uçak yolculuğu sırasında sağlık sorunu yaşamamak için nelere dikkat edilmeli?

• Bol sıvı tüketin: Dehidrasyonu önlemek için su içmeyi ihmal etmeyin.
• Ayaklarınızı hareket ettirin: Kan pıhtılaşması riskini azaltmak için ayaklarınızı düzenli olarak hareket ettirin.
• Kompresyon çorapları kullanın: Bu tarz çoraplar, kan dolaşımını destekleyerek kan pıhtılaşması riskini azaltıyor.
• İlaçlarınızı yanınızda taşıyın: Kronik hastalığınız varsa mutlaka ilaçlarınızı yanınızda taşımayı unutmayın.
• Doktorunuza danışın: Seyahatten önce doktorunuza danışarak, uçuş sırasında nelere dikkat etmeniz gerektiğini öğrenin.

Uçuş sırasında sağlık takibi

• Uçuş sırasında baş dönmesi, nefes darlığı, mide bulantısı gibi fiziksel durumunuzu, oluşabilecek sorunların önüne geçmek adına gözlemlemelisiniz.
• Kan dolaşımınızı artırmak için sıklıkla hareket etmenizi tavsiye ederiz.
• Uçuş sırasında susuz kalmamaya özen göstermelisiniz.
• Eğer düzenli ilaç kullanıyorsanız ilaçlarınızı yanınızda bulundurmalı ve zamanında almaya özen göstermelisiniz.
• Herhangi acil bir durumda kabin görevlileriyle iletişime geçmelisiniz.
• Oksijen ile ilgili bir sorun yaşıyorsanız oksijen maskesi kullanmalısınız. Bu süreçte maskeyi doğru takmaya ve sakin kalmaya özen göstermelisiniz.
• Sağlık açısından herhangi bir kriz yaşamanız durumunda uçuş ekibiyle ya da yanınızdaki yolcularla iletişime geçmelisiniz.
• Yolculardan birinin sağlık sorunu yaşadığını görürseniz uçuş ekibiyle birlikte uçakta bulunan tıbbî yardım ekipmanlarını doğru bir şekilde kullanmaya özen göstermelisiniz.