Almanya’nın, Kuzey Ren Vestfalya Eyaleti’ne bağlı şehridir. Eyaletin dördüncü, ülkenin dokuzuncu büyük kentidir. Bir zamanların efsane kömür üreticisi Essen, ülkedeki en büyük ve en köklü madenin 1986 yılında kapatılmasıyla devrimsel bir dönüşüm sürecine girmiş ve yeniden şekillenmiştir. Kentin tarihi 1000’li yılların hemen öncesine dayanmaktadır. M.S. 850 yıllarında kurulan bir kilise vakfı, kentin bugünkü coğrafyasında Essen’in ilk temellerini atmıştır. 11. yüzyıldan itibaren ticaretle gelişen şehir, 1847 yılında ilk maden ocağının açılmasıyla birlikte hızla büyümüştür.
2010 yılında, İstanbul ile eş zamanlı Avrupa Kültür Başkentliği yapan Essen, uzun yıllar Almanya’nın ağır sanayi ve madencilik alanında en gelişmiş ve en güçlü kenti konumundayken, bugün endüstrisini bambaşka sektörler üzerine şekillendirmiştir. Perakende, fuar ve kongre, turizm, inşaat, AR-GE, yazılım, ilaç gibi sektörler, Essen’in medencilik ve ağır sanayi dönemlerinden kalma çehresini ve kimliğini değiştirmiştir. Bu değişim, kentin mimari ve peyzaj dokusuna kadar her alanda etkili olmuştur. Değişimin en ilginç boyutu kültürel alanda yaşanmıştır. Ülkenin en büyük kömür madeni Zollverein, kalıcı olarak bir sanat ve kültür yerleşkesine dönüştürülmüştür. Bölgenin endüstri tarihine ışık tutan Ruhr Müzesi buraya taşınmıştır.
UNESCO Dünya Mirası Listesi’ndeki merkezde, çok sayıda tasarım ve sanat atölyesi yer almaktadır. Başta Zollverein olmak üzere, Villa Hügel, Folkwang Museum, Aalto Theatre, Basilica St. Ludgerus, Old Synagogue ve Essener Dome, kentin başlıca gezi merkezleridir. Ayrıca Almanya’nın yayalaştırılmış ilk caddesi Kettwiger Strasse ve yine ülkenin aktif durumdaki en eski ve en büyük sineması Lichtburg bu kenttedir. Essen, sıcak ve ılıman iklim etkisindedir. Essen-Mülheim Havaalanı kent merkezine 10 km. uzaklıktadır.