Kredi kartı kullanımı, yerine göre birçok avantaj sunsa da çeşitli riskler de barındırır. Özellikle bilinçsiz veya gerçekçi olmayan şekilde kredi kartı kullanımları, daha sonra ciddi borç yükleri ile karşılaşılmasına neden olabilir. Faiz oranlarından ertelemelere, limitlerden kredi notuna kadar kredi kartı kullanımında dikkat edilmesi gerekenler geniş bir alana yayılır. Kredi kartı nasıl kullanılır veya sık yapılan hatalar neler gibi birçok sorunun yanıtını sen de içeriğimizde bulabilirsin.
Kredi kartı, alışverişin ödemesini daha sonra yapmaya olanak tanır. Bir satın alma işlemi için kredi kartı kullanıldığında, aslında kredi kartı şirketinin (bankanın) parasını kullanmış olursun. Daha sonra bu parayı (borcu), ödeme zamanına bağlı olarak faizli veya faizsiz şekilde kredi kartı şirketine geri ödersin.
Banka ise kredi kartı müşterilerine alışveriş yapabileceği bir kredi limiti verir. Bu limit, kredi puanı, gelir ve benzeri faktörlere bağlı olarak değişir. Alışverişlerin kredi kartından tahsil edildikçe de kullanılabilir limitin azalır. Daha sonra, bakiyene göre ödeme yaptığında, kullanılabilir limit tekrar artar. Kredi kartını kullandığın banka ise sana her ay tüm faaliyetlerini, güncel bakiyeni, minimum ödemeni ve vade tarihini ayrıntılarıyla açıklayan bilgiler gönderir.
5464 sayılı Banka Kartları ve Kredi Kartları Kanunu, banka ve kredi kartlarının çıkarılması, kullanımına ilişkin usul ve esasları belirler. Buna göre kredi kartı, nakit kullanmaksızın mal ve hizmet alımı veya nakit çekme olanağı sağlar. Kanunun 9. maddesi ise kredi kartı limitleri ile ilgili. Buna göre; kart çıkaran kuruluşlar, kart sahipleri talep etmediği müddetçe kart limitlerini artıramaz. Kart sahipleri, kendi harcamalarıyla kart limitleri aşarsa, bu defa aşılan miktara işlem tarihi ile ödeme tarihi arasındaki süre için, sadece akdi faizden uygulanabilir. Bunun dışında bir ücret talep edilemez.
Kredi kartı kullanırken nelere dikkat edilmeli bakıldığında en önemli noktalardan birini borçlar oluşturur. Genel olarak kredi kartı borcu, aydan aya ödenir. Kredi kartı borcu, ödemeleri zamana yaymak ve ertelemek isteyen borçlular için avantajlı olabilir. Ancak ödemesi gelmiş borcun ödenmemesi veya geç ödenmesi nedeniyle faiz de işler.
Borçlar ile ilgili olarak özellikle dönem borcu ve asgari tutar öne çıkar. Dönem borcu; hesap kesim tarihi itibarıyla varsa önceki dönemden kalan borcu ve bu döneme ait alışveriş, nakit, faiz ve ücretler toplamından, hesaba yatırılan tutarların düşülmesinden sonra kalan bakiyeye denir. Asgari tutar ise bu dönem borcunun ödenmesi gereken en az tutarını ifade eder.
Kredi kartına gönderilen hesap özetinde dönem borcu, toplam kredi kartı limiti, hesap kesim tarihi, son ödeme tarihi, bir sonraki hesap kesim tarihi ve ödenmesi gereken asgari tutar gibi birçok detayı görebilirsin. Burada yer alan asgari tutar temel olarak dönem borcunun ödenmesi gereken en az tutarı gösterir. O dönem içerisinde yalnızca asgari tutarı ödersen, banka akdi faiz oranı (alışveriş faiz oranı) uygular. Bunun yanı sıra hesap özetinde belirtilen dönem borcunun tamamını son ödeme tarihine kadar ödemek de mümkün.
Kredi kartı ile nakit avans çekebilir, harcama yapabilir ve taksitle ödeme gerçekleştirebilirsin. Bu ürünler bir tür kredi olduğu için kredi kartını bankaya başvurarak ve gerekli şartları karşılayarak alabilirsin.
Kredi kartı kullanımı da gayet kolay. Örneğin, bir mağazaya gittiğinde kartını çip okuyucuya yerleştirmen veya kasada kartını okutman istenebilir. Ayrıca mağazalardaki temassız ödemeler için kartını dijital cüzdan uygulamalarına da ekleyebilirsin. Çevrim içi alışverişte ise kredi kartını kullanmak, aşağıdakiler de dahil olmak üzere kart bilgilerini girmeni gerektirir:
İpucu: Kredi kartı üstündeki numaralar ve detaylar hakkında ile ilgili bilgi sahibi olmak istiyorsan “Kredi kartı üzerindeki numaralar ve anlamları nedir?” başlıklı yazımıza da göz atabilirsin.
Kredi kartı kullanımı, özellikle bilinçli ve sorumlu bir şekilde kullanılırsa avantaj sağlayabilir. Bunun dışında aşırı borç yükü gibi ciddi problemler doğabilir. O nedenle bazı ipuçlarını da bilmende yarar var. Kredi kartlarını yönetmene ve mali durumunu iyi bir şekilde tutmana yardımcı olabilecek bazı püf noktalar:
Kredi kartı bilinçli bir şekilde kullanıldığında değerli bir araç olabilir. Ödemeleri zamanında yapmak, yalnızca ihtiyaç kadarını kullanmak ve krediyi takip etmek gibi iyi alışkanlıklar oluşturmak, kredi kartı kullanımının fayda sağlamasını yardım edebilir.
Kredi kartı kullanımında, faiz oranlarını ve sistemini anlamak da oldukça önemli. Kredi kartlarında genel olarak akdi faiz (alışveriş faizi) ve gecikme faizi olmak üzere 2 farklı faiz işler. Asgari tutar ya da üzerinde yapılırsa kalan borca akdi faiz, asgari tutarın altında ödeme yapıldığında da geri kalan borca gecikme faizi uygulanır.
Kredi kartlarındaki azami akdi ve gecikme faiz oranları ise “Kredi Kartı İşlemlerinde Uygulanacak Azami Faiz Oranları Hakkında Tebliğ (Sayı:2020/16)” çerçevesinde TCMB tarafından uygulanır. Bankalar da TCMB’nin belirlediği azami oranları aşmamak koşuluyla kredi kartı işlemlerinde uygulayacakları faiz oranlarını serbestçe belirleyebilir.
Bu oranlar, TCMB tarafından belirlenir. Örneğin, kredi kartı işlemlerinde azami akdi faiz oranları 1 Ağustos 2024 itibarıyla %4,25, azami gecikme faiz oranı ise %4,55. Nakit çekim ya da kullanım işlemlerinde ise 1 Ağustos 2024 itibarıyla azami akdi faiz oranı %5, azami gecikme faiz oranı ise %5,30. Bu oranlar Türk lirası cinsinden işlemler için geçerli. Yabancı paralarda ise daha farklı oranlar uygulanır.
*Bu içerik bir yatırım tavsiyesi değildir, sadece bilgi amacı taşır.