Sokak lezzetleriyle öne çıkan şehirler

Yeni yerler keşfederken gittiğimiz yerin sadece meşhur binalarını ya da meydanlarını değil, yöresel yemeklerini de keşfetmeliyiz. Bir bölgenin kültürünü ve coğrafyasını en iyi şekilde keşfetmenin yolu meşhur lezzetlerinden geçiyor. Özellikle de şehirlerin sokak yemekleri, toplumun damak zevkinin kültürle birleşmesinin bir ürünü. Ayrıca sokak lezzetlerinin peşine düşmek, şehirde yaşamanın nasıl olacağını görebileceğin bir kapı görevi görüyor. Bu yazımda sokak lezzetleriyle ünlü şehirleri yazdım.

İstanbul

Bu listeye ülkemizden başlamak istedim. Türk mutfağı, her yönden çok zengin bir mutfak. Sokak yemeklerimiz de yöresel yemeklerimiz kadar meşhur ve lezzetli. Özellikle İstanbul’da yaygın bir sokak lezzeti kültürü bulunuyor. İstanbul’un meşhur sokak lezzetlerini düşündüğünde her birimizin aklına farklı bir lezzet gelebilir ama şehirle en çok özdeşleşen sokak lezzeti, ıslak hamburger. Birçoğumuz dışarıda eğlenip yorulduktan sonra eve dönmeden önce mutlaka ıslak hamburger yiyoruz. Öyle bir lezzet ki bir tane yemek de kesmiyor. Mutlaka arkası geliyor.

Islak hamburgerle kapışabilecek bir diğer sokak lezzeti ise balık ekmek. İstanbul’a gelip Eminönü’nde balık ekmek yemeden dönmek kabul edilemez. Yan yana sıralanmış balıkçıların ufak taburelerinde oturup hızlı hızlı balık ekmek yemek, İstanbul’da yaşam hakkında da birçok ipucu veriyor. Balık ekmek üstüne bir de midye dolma yemek lazım tabii. Aslında midye dolma ülkemizin birçok şehrinin en hareketli sokaklarında bulabileceğimiz bir lezzet ama İstanbul’da yemenin tadı da bir farklı oluyor. Midye tezgahının başında bol limonla kaç tane midye yediğini unutabilirsin.

İstanbul sokak lezzetlerinden bahsedip kokoreci es geçmek olmaz. Midye dolma gibi kokoreç de birçok şehirde farklı tarzda yapılıyor ve hatta hangi tarzın daha güzel olduğuyla ilgili tartışmalar da çıkıyor. Hepsinin ayrı bir güzelliği var tabii ama İstanbul’a turist olarak gelmişken yenen o kokorecin tadı da pek unutulmuyor bence. Ee bu kadar şey yedikten sonra bir de tatlı yemek lazım değil mi? İstanbul’la özdeşleşen sokak tatlıları şambali ve halka tatlısıyla güzel bir kapanış yapabilirsin.  

İzmir

Ülkemizde sokak lezzetleri denince akla gelen bir diğer şehir de İzmir. Kendine has lezzetlere sahip şehirde ilk akla gelen tartışmasız gevrek. Hiç yememiş birinin bile İzmir’de gevrek olduğunu bildiğini düşünüyorum. Biz simide gevrek diyorlar diye biliyoruz ama aslında gevrek simitten farklı pişiriliyor. Gevreği sıcak pekmezle dolu kazanlarda pişiriliyorlar ve sonra susamlıyorlar. Simit ise soğuk pekmezle yapılıyor. Yani anlayacağın gevrek simitle aynı nasılsa deyip gevrek yememek mantıklı bir seçim değil.

Tartışmalı sokak lezzeti gevrekten başladık ama İzmir’in asıl en meşhur sokak lezzeti boyoz. Sabahın erken saatlerinde sıcacık ve çıtır çıtır satılan boyozu bir tane yemek kesmiyor. O kadar güzel bir lezzet ki arka arkaya yemek istiyorsun. Boyozun en sıkı dostu ise haşlanmış yumurta. Genelde boyoz ve haşlanmış yumurta birlikte satılıyor ama bana sorarsan sadece boyoz yemeyi tercih et ki daha fazla boyoz yiyebilesin.

Boyoz kadar meşhur bir diğer sokak lezzeti ise lokma tatlısı. İzmir sokaklarında yürürken kocaman kazanlarda lokma hazırlayıp dağıtan insanlar görebilirsin. Sıraya girip parayla lokma satın almak isteyeceksin ama büyük ihtimalle senden para almayacaklar çünkü İzmir’de hayırseverler doğum, ölüm, mevlit gibi durumlarda lokma dağıtıyorlar. Tabii o Türkiye’nin her yerine yayılan lokmacılar gibi çikolatalı lokmalardan değil bu lokmalar. Hamurun kızartılıp üstüne şerbet dökülmesiyle elde edilen Osmanlı usulü lokmalar bunlar.

Brüksel

Brüksel sokak lezzetleri konusunda benim en favori şehrim. Bence herkesin de öyle olmalı, aksini kabul edecek durumda değilim :) Anlatmaya hangisinden başlayacağımı bile zor seçtim öyle söyleyeyim ama sonunda tuzludan başlamaya karar verdim. Patates kızartması cenneti olarak tabir edebileceğim Brüksel’de sokakları turlarken neredeyse tüm turistlerin elinde külahlar görebilirsin. Sokaklarda külahta satın alabileceğin patates kızartmaları satılıyor. Sos olarak dilediğin miktarda ketçap ve mayonez alabiliyorsun ve elinde o külah varken Brüksel’de gezmenin tadı iki katına çıkıyor.

Gelelim Brüksel’in en güzel kısımlarından bir diğeri olan tatlıya. Brüksel sokaklarına adım attığında buram buram kokusuyla seni büyüleyecek olan waffle’ın ana vatanı Belçika’da tabii ki Brüksel sokaklarını turlarken waffle yiyeceğiz. Brüksel’deki waffle Türkiye’de alıştığımızdan farklı. Dikdörtgen şeklindeki waffle hamuru altın renginde ve karamelize şeker nedeniyle çıtır çıtır. Ayrıca genelde Türkiye’de yediğimiz gibi üstüne bir sürü farklı malzeme konmuyor. Erimiş çikolata, biraz krem şanti ve mevsim meyveleriyle hazırlanan klasik hali en çok tüketilen. Ancak tabii turistik sebeplerle birçok farklı türde de yapılıyor.

Atina

Yunanistan mutfağını düşününce akla mezeler, deniz ürünleri ve uzo geliyor ama ülkede sokak yemekleri kültürü de oldukça zengin. Tüm ülkeyle özdeşleşen en ünlü sokak yemeği de souvlaki. Aslında kebap şişe benziyor diyebiliriz. Etleri şişte alıp o şekilde de yemeği tercih edebiliyorsun ama pideye sarılmış halde yemek sokak lezzeti mantığına daha çok uyuyor diye düşünüyorum. Pide sarılırken içine soğan da konulup limon da sıkılıyor. Tabii bu yemek geleneksel olarak domuz etiyle yapılıyor. Domuz eti yemiyorsan, tavuk ya da kuzu etiyle yapılan versiyonlarını da Atina sokaklarında bulabilirsin.

Atina’da yiyebileceğin bir diğer sokak lezzeti ise koulouri. Yani bizim çok iyi bildiğimiz ve çok severek yediğimiz bir lezzet olan simit. Aynı Türkiye’deki gibi Atina’da da simit arabalarında ya da simitçilerin kafalarında taşıdığı tepsilerde satılıyor. Atina’da kendi damak zevkine göre yiyecek hiçbir şey bulamazsan koulouri yiyebilirsin.

Berlin

Almanya’nın sokak lezzetleri bir hayli meşhur. Özellikle de currywurst, tüm dünyayı etkisini altına almış bir sokak lezzeti. Sosisle hazırlanan bu sokak lezzetinin en önemli özelliği sosislerin piştikten sonra körili ketçaba bulanması. Körili ketçapta bekleyen sosisler kâğıt tabaklara konurken üstüne tekrar köri serpiştiriliyor ve unutulmaz bir tat ortaya çıkıyor. Kimi yerlerde yanında patates kızartması ya da baget ekmek de veriliyor ama daha çok yiyebilmek için sadece sosis almanı tavsiye ederim.  Almanya’ya giden tüm turistler bu lezzeti mutlaka deniyorlar. Ülkenin farklı şehirlerinde de yapılıyor olsa da Berlin’dekinin tadının daha güzel olduğu söyleniyor.

Berlin sokaklarında en çok görebileceğin diğer lezzet ise çok yakından aşina olduğun bir isim olan döner. Türklerin Almanlara kattığı lezzet olan döner, genelde hem turistler hem de Almanlar tarafından çok sık tercih ediliyor. Hele ki Berlin’de bulunan Mustafa’nın Yeri’nin önündeki sıra yoğun turist sezonunda inanılmaz kalabalık oluyor. Hiç oturacak yerin bulunmadığı Mustafa’nın Yeri’nde satılan döner bizim bildiğimiz dönere göre biraz farklı. Biftek ve dana etinden yapılan döner yaprak şeklinde kesiliyor. Sonrasında dışarıda pişirilen sebzeler, sıkıştırılmış tavuk eti, peynir rendesi ve özel bir sosla servis ediliyor. Gerçekten de bu döneri yiyen bir kez daha yemek istiyor.

Bangkok

Bangkok için sokak lezzetleri adeta tek başına Tayland mutfağını oluşturuyor diyebiliriz. Ayrıca Bangkok, diğer dünya şehirleri arasında en iyi sokak lezzetlerine sahip şehir olarak biliniyor. Şehrin birçok yerinde sıra sıra dizilmiş tezgahlarda Tayland’a özgü birçok yemeği bulabilirsin. Özellikle Zafer Anıtı’nın çevresinde kurulan tezgahlar, en popüler olanları. Tabii ki Bangkok sokaklarında yemek yerken hijyen konusunda ekstra dikkatli olman gerekiyor. Eğer çok hijyen takıntın varsa baya bir zorlanabilirsin ama Bangkok’a kadar gidip de sokak lezzetlerinin tadına bakmadan dönmek de olmaz.

Hijyen konusunda emin olduktan sonra yer fıstığı, arpacık soğan, biber gibi lezzetlerle hazırlanıp pilavla birlikte verilen satay deneyebileceğin lezzetlerden. Bunun yanında birçok farklı noodle çeşidini de Bangkok sokaklarına kurulan tezgahlarda seni bekliyor. Dana, tavuk, domuz eti ya da deniz mahsulleriyle ve yeşilliklerle yapılan sukiyaki adlı noodle ise Bangkok sokaklarının en sevilen lezzetlerinden. Bunlar dışında çırpılmış yumurtayla balık sosunun yağda kızartılmasıyla elde edilen Khao Khai Jiew gibi Tayland’a özgü birçok farklı lezzeti de bulabilirsin. Bu kadar fazla çeşidin arasında ne kadar fazla lezzet tadarsan damak tadına en çok uyanı bulman kolaylaşacaktır.