Merak edilenleriyle Yerebatan Sarnıcı

6. yüzyılda sarayın su ihtiyacını karşılamak için yaptırılan ve bugün İstanbul’un en popüler gezilecek yerleri arasında kendine yer bulan Yerebatan Sarnıcı’ndaki restorasyon çalışmaları sona erdi. 22 Temmuz 2022 tarihinde yapılan törenle tekrar açılan sarnıç, yenilenmiş haliyle gündemde. Bugün hazırladığım içerikte Yerebatan Sarnıcı ile ilgili merak edilen soruların cevaplarını bir araya getirdim. Sen de yapının yeni halini görmek istiyorsan Yerebatan Sarnıcı’na nasıl gidilir, sarnıç giriş ücretleri ve çok daha fazlasını bu içerikle keşfedebilirsin. Eğer İstanbul'a gitme planın varsa İstanbul uçak bileti alarak şehre konforlu bir şekilde varabilir, Yerebatan Sarnıcı'nın yenilenmiş halini de görebilirsin. 

Yerebatan Sarnıcı'nın hikayesi

• Roma ve Bizans imparatorluklarının hüküm sürdüğü dönemlerde İstanbul, en çok kuşatılan şehirlerden biriydi ve kuşatmalar esnasında yiyecek ve içecek stokları tükeniyordu. Bu sorunun çözülmesi için o dönemde İstanbul’a çok sayıda sarnıç yapılmış ve söz konusu sarnıçların en büyüğü Yerebatan Sarnıcı.
• Sarnıcın uzunluğu 140 metre, genişliği ise 70 metredir. 52 basamaklı taş merdiven aracılığıyla inilen Yerebatan Sarnıcı’nda 9 metre yüksekliğe sahip 12 sıra sütun var ve her bir sırada 28 tane sütun bulunuyor. Sütunlar bir araya gelerek sonsuz bir orman görünümü oluşturuyor.
• Sarnıcın üzerinde geçmişte bir bazilika bulunduğu için Yerebatan Sarnıcı Bazilika Sarnıcı ismiyle de biliniyor.
• Konum itibarıyla İstanbul’un bir diğer simgesi Ayasofya Camisi’nin güneybatısında bulunan Yerebatan Sarnıcı yaklaşık 10.000 ton su depolayabilecek hacme sahip.
• Yapıda yer alan 98 sütun Yerebatan Sarnıcı için özel olarak yaptırılmışken devşirme malzemeler de kullanılmış. Korint sütun başlıkları, ters Medusalı başlıklar ve bezemeli sütunlar Yerebatan Sarnıcı’nda görebileceğin detaylardan.
• Sarnıcın kuzeydoğu duvarında yer alan 8 sütun 1955-1960 yılları arasındaki bir inşaat çalışması esnasında kırılma tehlikesine maruz kaldığı için dış etkilerden korunması adına çimento kalıplar içinde donduruldu ve bu durum sarnıcın içerisindeki görünümü bozan detaylardan biri.
• Yerebatan Sarnıcı Dan Brown’un Cehennem romanına ilham olmuş bir yapı. Hatta romanın filmi çekilirken Budapeşte’deki film platosuna sarnıcın bir kopyası yapıldı ve film, sarnıcın tarihi dokusuna zarar vermemek için kopyalanmış alanda çekildi.

Yerebatan Sarnıcı Medusa başı heykelleri efsanesi

Sarnıcın içerisinde kuzeybatı köşesinde iki adet Medusa başı heykeli var. Bu heykellerden biri ters biçimdeyken diğeri yan şekilde yerleştirilmiş durumda. Sarnıç içerisine nasıl geldiği bilinmeyen Medusa başı heykelleriyle ilgili çok sayıda efsane olsa da bunlardan bir tanesi son derece popüler.

Medusa başı heykeli efsanesi ise şöyle. Yunan mitolojisinde saçları yerinde yılan olan keskin dişli ve gözlerine bakan kişileri taşlaştıran canavarlara gorgonlar ismi veriliyor. Yerebatan Sarnıcı’nın inşa edildiği dönemde büyük yapıları korumak için gorgonların heykel ve resimleri kullanılırmış. Sarnıcı korumak için Medusa başı heykellerinin yapıya konduğu düşünülüyor.

Yerebatan Sarnıcı hikayesi ile ilgili ilgi çekici ve tanıtıcı başlıca bilgiler bunlar. Bir de Yerebatan Sarnıcı’nın neden restore edildiği de merak ediliyor.

Yerebatan Sarnıcı neden restore edildi?

• Yerebatan Sarnıcı’nın restore edilmesinin başlıca nedeni sarnıcın beklenen İstanbul depremine dayanıksız olduğunun keşfedilmesiydi. Restorasyon esnasında güçlendirme çalışmaları yapıldı ve geçmişten bugüne önemli bir tarihi değer olan Yerebatan Sarnıcı’nın daha dayanıklı olması sağlandı. Dayanıklılığı ve taşıma kuvveti düşük demir gergiler paslanmaz çelikle değiştirilerek sağlamlaştırıldı.
• Aynı zamanda sarnıç geçmişte 1500 yıllık ve damlayan sular nedeniyle aşınmış bir yol aracılığıyla gezilebiliyordu. Restorasyon sonucundaysa yeni bir çelik yol yapıldı ve bu yolun yapının içerisinde hakim olan ambiyansa uygun olmasına dikkat edildi.
• Sarnıcın içinde yer alan ve kirlenen sütunların hepsi temizlenerek ilk günkü yeni görünümüne kavuşturuldu.
• Geçmişte kullanılan çıkış kapısı yapıya daha uygun bir görünüme getirilerek yenilendi.  
• Yapıldığında sarnıcın geri kalanından ayrık olarak planlanmış Medusa, sarnıcın bir parçası haline getirildi.
• Aydınlatma ile yapının içerisindeki ortamın daha büyülü bir hale gelmesi sağlandı.

Yerebatan Sarnıcı kim tarafından yapıldı?

Yapı, 6. yüzyılda Bizans İmparatoru I. Justinianus tarafından yaptırıldı. Doğu Roma mimari tarzının özelliklerini yansıtan yapı, İstanbul’un Fethi’nden sonra Sarayburnu’na su dağıtım merkezi oldu.

Yerebatan Sarnıcı ziyarete açık mı?

2020 yılından beri restorasyon dolayısıyla kapalı olan Yerebatan Sarnıcı, 23 Temmuz 2022 tarihinde yapılan törenle açıldı. Yapının yenilenmiş halini görmek isteyenler kış mevsiminde haftanın tüm günleri 09.00-17.30, yaz mevsiminde haftanın tüm günlerinde 09.00-18.30 saatleri arasında sarnıcı ziyaret edebilir.

2023 Yerebatan Sarnıcı ücreti ne kadar?

2023 yılı için yapıya giriş fiyatları şöyle:

• Yerli ziyaretçi giriş ücreti: 50 TL
• Yabancı ziyaretçi giriş ücreti: 300 TL
• Öğrenci-öğretmen ve askeri personel giriş ücreti: 20 TL

Yerebatan Sarnıcı'na gitmeden önce bilinmesi gerekenler

• Kurum Kültür Bakanlığı’na bağlı değil. Bu nedenle Müze Kart’ın ile Yerebatan Sarnıcı’na ücretsiz giriş yapamazsın.
• Kredi kartı ve nakit paranın geçerli olduğu müzede döviz kabul edilmiyor.

Yerebatan Sarnıcı nerede ve Yerebatan Sarnıcı’na nasıl gidilir?

Sarnıç Fatih ilçesinin Sultanahmet semtinde, Ayasofya Camisi’nin güneybatısındaki bir konumda. Yapıya ulaşmak için çok sayıda yol var.

Marmaray ile Yerebatan Sarnıcı'na ulaşım: Sirkeci Durağı’nda inip 1 kilometre kadar yürümen gerekiyor. Duraktan yolculuk yaklaşık 10 dakika sürüyor.

Tramvay ile gideceksen Yerebatan Sarnıcı'na ulaşım: Bağcılar-Kabataş Tramvayı’na binmen ve Sultanahmet Durağı’nda inmen yeterli. Tramvay durağından sarnıç 2 dakikalık mesafede.

Vapur ile gideceksen Yerebatan Sarnıcı'na ulaşım: Karaköy ve Eminönü vapur iskelelerine geçip yoluna Bağcılar-Kabataş Tramvayı ile devam edebilirsin.

Şehirde diğer güzellikleri de görmek istersen İstanbul'da gezilecek yerler içeriğimizi de okumalısın.