Erkek egemen bir toplum olduğumuz söylense de, gerek eski Türklerde gerekse de Selçuklu ve Osmanlı'da kadın sultanların etkin olduğu dönemleri biliyoruz. Hürrem Sultan, Safiye Sultan, Kösem Sultan gibi dizilerde tanıdığımız sultanlar, kalıcı eserleriyle günümüzde de isimlerini sürdürüyorlar. Öyle ki Türkiye'nin önemli eğitim ve sağlık kuruluşlarının temellerini hep onlar attı.
Malazgirt zaferinden sonra Anadolu'da kurulan ilk Türk beyliklerinden Saltuklu Sultanı II. İzzeddin Saltuk'un kızıdır. Devletin başına geçip yönetmiştir, Erzincan'da kendi yaptırdığı bir külliyesi vardır.
İstanbul'da Haseki semtinde bugün Haseki Eğitim ve Araştırma Hastanesi'nin temellerini atmıştır. Hastanenin bulunduğu yere bir külliye inşa ettirmiştir. Medrese, hastane ve hamam olarak kullanılır. Burası dünyanın ilk kadın hastanesi olarak bilinmektedir.
Kanuni Sultan Süleyman'ın kızı Mihrimah Sultan adına iki tane cami yaptırılmıştır. Mihr-i Mah, Güneş ve Ay manasına gelir. Mimar Sinan, Üsküdar'daki camiyi öyle bir yere yapılmıştır ki, Nisan ve Mayıs aylarında karşı kıyıda yüksek bir yerden ya da Edirnekapı'daki Mihrimah Sultan Camisi'nden baktığınızda sabah gün doğumu ve akşam gün batımı iki minare arasından izlenebilmekte. Mihrimah Sultan adına Edirnekapı semtinde de bir cami daha yaptırılmış.,
II. Selim'in eşi Nurbanu Sultan, Üsküdar'da çok sayıda eser bırakmış. Atik Valide Camisi, Darüşşifa Hastanesi'ni yaptırmış. Hastanenin bir bölümü bugün, Üsküdar İmam Hatip lisesi bir kısmı da Toptaşı Cezaevi olarak kullanılıyor.
Eminönü'ndeki Yeni Cami, tarihi Mısır Çarşısı Hatice Turhan Sultan döneminin eserleridir. Aslında Yeni Cami'nin inşaatına 1597 yılında Safiye Sultan'ın emriyle başlanmış uzun bir aradan sonra Hatice Turhan Sultan tarafından bitirilmiştir. Bugün Yeni Cami ve Mısır Çarşısı hala İstanbul'un en hareketli noktalarından birisidir.
II. Mahmud'un eşi Abdülmecit'in annesi Bezmialem Valide Sultan pek çok esere imza atmış. Günümüzde hala sağlık hizmeti vermeye devam eden Bezmialem Vakıf Gureba Hastanesi onun eseri. Bu hastane Çapa Tıp Fakültesi'nin tam arkasında yer alıyor. İlk sivil lise Darül Maarif yani İstanbul Kız Lisesi de onun hayrı. Dolmabahçe Camisi de yine kendisi tarafından yaptırılmış.
Çerkez asıllı bir sultan olan Pertevniyal Sultan'ın eserleri bugün ayakta kalmayı başarmıştır. İstanbul Aksaray'daki Valide Sultan Camisi ve Pertevniyal Lisesi'ni kurmuştur. Bu lise bugün hala eğitim verir. Ayrıca Medine'de de ilk kaloriferli kadın hastanesi kurdurduğu bilinmektedir...