İstanbul – New York arası seyahat etmiş olanlar bilir, New York’tan İstanbul’a dönüş, New York’a gidişten daha kısa sürer. Uçaktan inince, “Ah ya tatil de ne çabuk geçti, bak İstanbul’a da hemen geldik” diye düşünüp konuyu geçiştirmeyi tercih edersin. Halbuki İstanbul’a uçuşun daha kısa sürmesinin sebeplerinden biri jet rüzgarları.
Jet rüzgarları, atmosferin yüksek katmanlarında meydana gelen girdaplı bir yapıya sahip hava akımlarına deniyor. Bu rüzgarlar Kuzey Yarımküre’de batıdan doğuya doğru esiyorlar. Bu rüzgarları arkasına alan uçaklar da rotalarını daha hızlı tamamlayabiliyorlar.
Sıkıcı bilgi kısmını en başta verdiğime göre yazıma ilginç konularla devam edebilirim. Şimdi gelelim bu rüzgarların etkisiyle ilginç başarılar elde etmiş uçuşların hikayelerine...
Türk Hava Yolları’nın 21 Ekim’de Panama’dan kalkan uçuşunda, yolcular camdan baktıklarında aşağıda Küba’yı gördüler. İlk defa Panama’dan İstanbul’a uçanlar pek şaşırmamış olabilir tabii ama bu rotanın müdavimleri, normalde önce Porto Riko üzerinden geçildiğini bildiklerinden onların şaşırmış olma ihtimalleri yüksek. Zaten TK 800 seferini gerçekleştiren uçak herkesi şaşırtacak bir olaya imza attı.
En kısa rotayı kullanarak uçtuğu zaman kullanacağı yakıt miktarının aynısını harcayarak yaklaşık olarak 610 kilometre daha fazla uçtu. En önemlisi de daha uzun bir rotada uçmasına rağmen planlanan inişten sadece 15 dakika geç iniş yaptı. Sebebini hep bir ağızdan söyleyebiliriz diye düşünüyorum. Batıdan doğuya esen jet rüzgarları sayesinde Türk Hava Yolları hem tasarruf etti hem de bir farklılığa imza attı.
7 Ocak’ta New York’tan Londra’ya uçan yolcular kendilerini aşağı yukarı 6 saatlik bir yolculuğa hazırlamışlardı. Ancak o kış Atlantik Okyanusu’nun kuzeyinde etkisini fazlasıyla gösteren jet rüzgarlarının yolculara bir sürprizi vardı.
Jet rüzgarlarını arkasına alan uçak saatte yaklaşık 1.199 kilometre yer hızına ulaştı. Ben böyle söyleyince pek bir şey ifade etmedi galiba. Hemen şunu belirteyim, ses hızı saatte 1.225 kilometre. Evet işte şimdi şaşırdın değil mi? Jet rüzgarları sayesinde bu kadar hızlanabilen uçak Londra’ya uçuşunu tam 5 saat 16 dakikada tamamlayarak bir rekora imza attı. Ta ki 2018’e kadar.
18 Ocak’ta Norwegian Air’ın Londra uçuşunda seyahat eden yolcular tarihi bir ana tanıklık ettiler. Daha doğrusu tarihi bir anın parçası oldular. Boeing 787-9 Dreamliner uçağı, jet rüzgarları sayesinde saatte 1.248 kilometre hıza ulaşarak dünyanın en hızlı transatlantik uçuşunu yaptı.
Planlanan iniş süresinden yaklaşık olarak 50 dakika önce iniş yaparak yolculuğu 5 saat 13 dakikada tamamlayan uçak, British Airways’in rekorunu 3 dakikayla kırdı. Yani jet rüzgarlarının etkisiyle kırılan bir rekor yine jet rüzgarları sayesinde geçildi.
Aslında henüz geçilememiş bir rekor var. Bu rekor jet rüzgarları sayesinde kırılmadı ve jet rüzgarları sayesinde de geçilebileceğini sanmıyorum ama yine de bu ilginç bilgiyi paylaşmak istiyorum. Böyle bir konu açılırsa anlatır, ortamın en havalısı olursun.
British Airways’in Concorde adlı yolcu uçağı olarak tasarlanan süpersonik jeti sesten neredeyse 2 kat daha hızlı uçuyordu. Tabii Concorde’un bilet fiyatları dudak uçuklatacak cinsten rakamlardı. Bu yüzden de genelde çok zengin insanlar ve ünlüler bu uçakla uçuyorlardı. 7 Şubat 1996’da Londra’ya gerçekleşen uçuşta seyahat edenlerse en şanslı yolculardı. Concorde, New York’tan Londra’ya 2 saat 52 dakika 59 saniyede uçarak rekor kırdı.
Peki neden kendi rekorunu geçecek bir hızla tarihe adını yazdırmadı dersen de Concorde 2003’te göklere veda etti.
Türkiye'nin konumu dolayısıyla "Ben bu rüzgarlardan etkilenen uçaklardan birine denk gelmem" diye düşünme bence. Sen Atlantik Okyanusu'nu bir geç, belki denk gelirsin. Bilet almak için de bir şeylere denk gelmeyi bekleme, hemen tıkla biletini al.