Dikkat! Uçakta bu kelimeleri kullanmak yasak
Son dönemde tüm dünyada artan terör saldırıları havayolu şirketlerini de alarma geçirdi. Güvenlik önlemlerini artıran şirketler, uluslararası uçuş kurallarının uygulanması konusunda da daha hassas davranıyor. Dikkat edilmesi gereken şeylerin başında ise "yasaklı kelimeler" geliyor. Peki söylediğimiz takdirde uçaktan indirilmemize ve hatta gözaltına alınmamıza neden olabilecek bu kelimeleri biliyor muyuz? İşte o "yasaklı kelimeler"!
Uçağa binip yerinize oturdunuz. Her şey normal ama içerisi fazla sıcak gibi. Belli ki klimalar çalışmıyor. Uçacak olmanın verdiği stresle, agresif ve biraz da yüksek bir sesle "klimaları neden açmıyorsunuz, patladık sıcaktan" deyiverdiniz. Siz klimaların açılmasını beklerken kabin görevlileri koşarak yanınıza gelebilir ve güvenlik kuralları gereği uçaktan inmeniz gerektiğini söyleyebilir. Neden mi? Çünkü uluslararası havacılık literatüründe tehdit olarak kabul edilen kelimelerden birini kullandınız; "patlama". Türkiye'nin en büyük havayolu şirketlerinden birinde bir süre önce, uçuş öncesi yaşanmış olan bu olay, aslında hemen hepimizin başına gelebilecek bir durum. Peki konuya ilişkin prosedür nedir? Neler "yasaklı kelimeler" kapsamına giriyor?
Hangi kelimeler yasak?
FAA'nın (Federal Havacılık İdaresi) güncel listesine göre tehdit olarak varsayılan kelimeleri kullandığınız takdirde kabin görevlilerinin; sizi uçaktan indirmeye, olay uçuş esnasında gerçekleştiyse uçağın arka kısmına almaya, zorluk çıkarırsanız kelepçelemeye ve varış noktasındaki güvenlik birimlerine teslim etmeye yetkisi var. Özellikle uluslararası uçuşlarda bu kuralın ihlal edilmemesine oldukça özen gösteriliyor. Tehdit sayılan kelimeler havayolundan havayoluna değişiklik gösterse de FAA'nın listesi şunları içeriyor:
* Terörist (Terrorist)
* Bomba (Bomb)
* Füze (Missile)
* Silah (Gun)
* 9/11 (11 Eylül saldırısı çağrışımı)
* Patlamak (Explode)
* Patlama (Explosion)
* Cinayet (Killing)
* İntihar (Suicide)
* Kimyasal (Chemicals)
Peki ya yurtiçi uçuşlarda?
Yurtiçi uçuşlarda kurallar bu kadar katı ve yaptırım bu kadar kesin olmasa da yasaklı kelimeleri kullanmanız, "şüpheli" olarak görülmenize neden olabiliyor. Kullanılan kelimelerin yanı sıra yolcunun hal ve hareketleri de tehditvari bir durum içeriyorsa kabin memurları, daha ileri vakalarda ise kaptan pilot olaya müdahale etmekle görevli. Şüpheli görülen kişi gerekli durumlarda kaptan pilot tarafından kelepçelenerek en yakın havalimanında indirilip yetkililere teslim ediliyor.
THY'nin, Yolcu ve Bagaj Taşıma Genel Şartları başlıklı yönetmeliğinde konuya ilişkin madde ise şu şekilde: "Yolcu uçağın içinde, uçağı veya herhangi bir kişiyi veya malı tehlikeye düşürecek şekilde davranışta bulunursa veya uçuş personelinin görevlerini yapmasını engellerse veya uçuş personeli talimatlarına uymazsa veya diğer yolcuların makul itirazlarına sebebiyet verirse, taşıyıcı, yolcuyu zapt etmek de dahil olmak üzere, böyle bir davranışın devamını önlemek için gerekli gördüğü tedbirleri alabilir." Türkiye kalkışlı uçuşlarda en sık yaşanan yolcu indirme sebepleri arasında aşırı alkollü olmak, uçuş esnasında sigara içmek, "bomba" sözcüğünü kullanmak, taciz sayılabilecek hal ve hareketlerde bulunmak var.
