Mortgage nedir ve nasıl alınır?

İngilizce menşeli bir sözcük olan mortgage, Türkçe'ye daha çok “ipotek teminatı” şeklinde çevrilir. Bunun yanı sıra bankacılıkta sıklıkla konut kredilerine yönelik bir finansman sistemi olarak tarif edilir. Bu açıdan daha çok gayrimenkul alımlarında bir kredi türü olarak öne çıkan mortgage, özellikle uzun vadeli yatırımlarda tercih edilir. İçeriğimizde mortgage nedir, mortgage kredisi nasıl alınır gibi merak edilenleri bir araya getirdik. Siz de konu hakkındaki tüm sorularınızın yanıtlarına sayfamızdaki bilgilerden ulaşabilirsiniz.

Mortgage ne demektir?

Öncelikle mortgage ne demek bakıldığında; sözcük İngilizce kökenlidir ve “gayrimenkul ipoteği karşılığında verilen uzun vadeli borç” anlamına gelir. Bununla beraber, bankacılık ve finans dünyasında mortgage biraz daha farklı bir anlam taşır. Buna göre, mortgage esasında “ipotek” demektir. İpotek ise borcun ödeneceğine ilişkin borçlunun alacaklıya bir taşınmazı güvence olarak göstermesidir. Genel olarak mortgage sistemi nedir denildiğinde bu şekilde tarif etmek mümkündür.

Peki mortgage kredisi nedir? Bilindiği üzere, yüklü miktarda kredi çekmek isteyen ancak bankaların kredi profiline uymayan müşteriler, ipotekli krediden (mortgage kredisi) yararlanabilmektedir. Banka müşterileri bu yolla bir konut, arsa ya da aracını teminat olarak göstererek istedikleri kredi miktarını bankalardan temin edebilmektedir. Bu kredi ürününe mortgage kredisi denebilmektedir.

Mortgage ödemesi nasıl yapılır?

Çekilen mortgage kredisinin ödemesi, bankaların ödeme planlarına göre şekillenir. Ödeme planı ise faiz oranına, kredi tutarına ve geri ödeme süresine bağlı olarak değişir. Örneğin, Ocak 2024 itibarıyla %3.79 gibi faiz oranlarını görmek mümkündür. Bununla beraber sabit faiz oranı ve değişken faiz oranı olmak üzere genellikle iki tür faiz oranı uygulanır. Tüm bu kriterlere göre kredi çeken kişiler, ödeme planlarına bağlı olarak her ayın belirli günü / günlerinde mortgage kredilerini ödeyebilirler. Ödeme kanalları bankadan bankaya değişebilir. Bununla beraber genelde mobil uygulama, bankamatik ya da şube üzerinden ödeme yapabilmek mümkündür.

Türkiye'de Mortgage kredisi kullanılıyor mu?

Peki Türkiye'de mortgage var mı? Evet, mortgage sistemi Türkiye dâhil olmak üzere dünya genelinde yaygın bir şekilde kullanılır. Bu sistem, hem tüketici hem finans kuruluşuna, bankaya fayda sağlayabildiği için sıklıkla tercih edilir. Türkiye’de ilgili kanun Maliye Bakanlığı tarafından 2007 yılında yürürlüğe sokulmuştur.

Mortgage düşünmeden önce dikkat edilmesi gerekenler nelerdir?

Mortgage sistemi, genelde uzun vadeli ve ipotekli konut kredisi demektir. Bu açıdan mortgage başvurularından önce tüketicilerin dikkat etmesi gereken hususlar vardır. Bunlar şu şekildedir:

• Öncelikle farklı bankaların faiz oranlarını, vade sayılarını ve ödeme planlarını karşılaştırın.
• Mortgage kredileri uzun vadeli taksit sayılarına sahip olduğu için ödeme yönteminizi şeffaf bir şekilde hesaplayın.
• Ev satışı gibi durumlarda ipotek için teminat olarak gösterilen konutun üzerindeki borç, yeni alıcıya geçecektir. Dolayısıyla ipotekli evi satmak için satıcı ile alıcının anlaşması, daha sonra ipoteğin bulunduğu banka ile iletişime geçilmesi gerekir. İleride bu gibi süreçlerin sizi nasıl etkileyebileceğini hesaba katın.
• İpoteğin kaldırılmadığı durumlarda kredi sağlayıcısı bankanın eve el koyma hakkı olduğunu unutmayın.

Mortgage kredisi nasıl alınır?

Mortgage kredisi nasıl alınır bakıldığında bunun için ilgili finans kuruluşlarına veya bankalara başvurmak gerekir. Kredi sağlayıcısı kuruluşlar, mortgage kredi başvurunuzu onaylamak için çeşitli gereksinimlere ihtiyaç duyar. Bunlar “şartlar” ve “belgeler” başlıkları altında toplanabilir. Şartlara bakıldığında; mortgage kredisi için başvuru sahibinin 18 yaşından büyük olması, belgelenebilen bir gelirinin olması ve kredi taksitinin, hane halkı aylık ortalama gelirinin %50'sini geçmemesi gibi kriterler vardır. Ayrıca başvuru sahibinin kredi notu ve çalışma geçmişine de bakılır.

Gerekli belgeler arasında ise genellikle nüfus cüzdanı (sürücü belgesi veya pasaportun aslı ve fotokopisi de olabilir), ikametgâh belgesi veya borçlu adına kayıtlı en son tarihli telefon, elektrik, gaz, su vb. faturalardan birinin fotokopisi, gelir durumunu gösteren belge, ipotek gösterilecek taşınmazın tapusu, gayrimenkul ekspertiz raporu yer alır. Gerekli görüldüğünde farklı şartların ve belgelerin de aranabileceğini unutmayın. Tüketiciler, bu şartlar ve belgeler ile beraber banka şubelerine başvurabilir. Bununla beraber e-posta, internet şubesi gibi kanallar üzerinden başvuru yapabileceğiniz bankalar da vardır.

Mortgage kredisi başvuru şartları nelerdir?

• Kredi kullanacak kişi 18 yaşından büyük olmalıdır.
• Başvuru sahibinin kredi notu ve çalışma geçmişi yeterli olmalıdır.
• Kişinin belgelenebilen bir geliri olmalıdır.
• Kredi taksitinin, hane halkı aylık ortalama gelirinin %50'sini geçmemesi gerekir.
• Teminat olarak konut/iş yeri/taşıt ipoteğinin alınabilir olması gerekir.
• İhtiyaç halinde farklı koşulların da aranabileceğini unutmayın.

Mortgage kredisi için gerekli belgeler nelerdir?

• Nüfus cüzdanı, sürücü belgesi veya pasaportun aslı ve fotokopisi
• İkametgah belgesi veya borçlu adına kayıtlı en son tarihli telefon, elektrik, gaz, su vb. faturalardan birinin fotokopisi
• Gelir durumunu gösterir belge (Ücretlilerde maaş bordrosu, serbest meslek sahiplerinde vergi levhası, şirket ortaklarında vergi levhası veya Ticaret Sicil Gazetesi'nde yer alan kuruluş ilanı fotokopisi, gayrimenkul geliri beyan edenlerde tapu aslı ve fotokopisi, emeklilerde hesap cüzdanı)
• İpotek gösterilecek taşınmanızın tapusu
• Gayrimenkulün ekspertiz raporu
• Gerekli görülmesi hâlinde istenebilecek diğer belgeler

Mortgage için kredi ön onayı nasıl yapılır?

Mortgage kredisi ön onayı, başvuru yapanlar ile ilgili bankaların ilk izlenim ve değerlendirmeleridir. Başvuru sonucu olumlu ise başvuru yapan kişiye kredi ön onayı verilir. Tüketiciler ön onay yapabilmek için ilgili finans kuruluşu veya bankanın müşteri hizmetlerini arayıp işlem gerçekleştirebilir. Bunun yanı sıra bankaların internet sitesi ya da mobil uygulamaları üzerinden de başvuru yaparak ön onay almak mümkündür.

Mortgage kredisi kullanmanın avantajları nelerdir?

• Uzun vadeli taksitler sayesinde ödeme kolaylığı sağlanır.
• Faiz oranları görece düşük olabilir.
• Taksit sayısı çok daha fazla olduğundan aylık ödenecek miktar daha düşük olabilir.
• Taksit tutarları hane halkının gelirine göre belirlenir.
• Bankaların diğer kredi hizmetlerinden yararlanamayan tüketiciler, ipotek yönteminden yararlanabilir.

Mortgage kullanmanın dezavantajları nelerdir?

• Mortgage sistemindeki en önemli dezavantajlardan biri olası ek masraflardır.
• Mortgage almak için alacağınız taşınmaz mal değerinin yaklaşık %10-25'i gibi bir miktarı bankaya peşinat olarak yatırmanız gerekebilir.
• İpoteğin kaldırılmadığı durumlarda, kredi sağlayıcıları söz konusu gayrimenkule el koyabilmektedir.

Mortgage ödemesi yapılmazsa ne olur?

Mortgage ödemesi yapılmazsa banka veya finans kuruluşları gecikme faizi talep eder. Gecikme faizi ise kredi anlaşması yapılırken belirlenen faiz oranından genelde daha yüksektir. Bu nedenle ödeyeceğiniz tutarda önemli ölçüde artış yaşanabilir. Borçlar hâlâ ödenmiyorsa banka ya da finansal kuruluş, gayrimenkulün ipotek hakkını kullanarak borcu tahsil etmeye çalışabilir. Verilen süre zarfında ilgili borç ödenmediyse banka ya da finansal kuruluş ev el koyabilir. Ardından ise evin satışını talep edebilir.

Mortgage kredisi ve konut kredisi arasındaki farklar nelerdir?

Mortgage ve konut kredisi farkı genelde faiz oranları ve taksit tutarları ile ilgilidir. Mortgage sisteminde faiz oranları değişken olabilir ve taksit tutarı da tüketicilerin gelirine göre değişkenlik gösterebilir. Alacağınız kredinin faiz oranlarını değişken olarak belirlerseniz ülke enflasyonuna göre faiz oranları değişebilir. Konut kredisi ise genelde sabit faiz oranları ve taksit tutarları ile sunulur. Bunun yanı sıra mortgage sisteminde, klasik konut kredilerine göre çok daha fazla vade sayısı sağlanabiliyor. Bir diğer mortgage ile ev kredisi farkı temerrüt ile ilgilidir. Bankacılıkta temerrüt, ödenecek borcun gecikmesidir. Mortgage sisteminde temerrüt olursa, yani ödemeler gecikirse banka, kredinin tamamının ödenmesini talep edebilir. Ancak konut kredisinde temerrüt yaşanırsa bankalar genelde tüketicilere tolere etme şansı sunar.

Mortgage kredisi hesaplama işlemi nasıl yapılır?

Mortgage kredisini hesaplamak için kredi tutarı, vade sayısı (taksit sayısı) ve faiz oranları bilmek gerekir. Bu bileşenlere göre aylık ödenecek tutar, toplam geri ödenecek borç değişkenlik gösterir. Dilerseniz, avantajlı kredi hesaplama sayfamız üzerinden farklı bankalara göre hesaplama işlemi yapabilirsiniz. Böylece bankaların ödeme planlarını ve tutarlarını karşılaştırabilirsiniz.

Arzu ederseniz, Kolay kredi veren bankalar başlıklı içeriğimizi de inceleyebilirsiniz.

Not: Sayfadaki içerik genel bilgilendirme amaçlıdır. Yatırım tavsiyesi değildir.